امتیازدهی بدون دستاورد؛ ترامپ در برابر چین عقب نشست

پارس‌تودی- رئیس‌جمهور آمریکا که به عقب‌نشینی‌های مکرر از مواضع خود معروف است، در ماه‌های اخیر بارها در برابر چین عقب نشسته و بدون کسب امتیاز مشخص، امتیازات بزرگی به پکن داده است.

«مؤسسه امریکن انترپرایز» در گزارشی تأکید کرده که ترامپ نه‌تنها نتوانست به ادعاهای خود برای اعمال فشار بر اقتصاد چین عمل کند بلکه حتی مجبور به عقب‌نشینی هم در مقابل این کشور شرق آسیا شد. به گزارش پارس‌تودی به نقل از خبرگزاری فارس، دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ با تشدید جنگ تجاری علیه چین آغاز شد. او به‌سرعت تعرفه‌های واردات کالاهای چینی را افزایش داد و وعده داد فشار اقتصادی بی‌سابقه‌ای به پکن وارد کند. اما از اواسط بهار ۲۰۲۵ ورق برگشت. ترامپ در برابر مقاومت چین از مواضع خود کوتاه آمد و بخش عمده‌ای از تعرفه‌ها را کاهش داد. در مقابل، چین تنها تعرفه‌های خود را به سطح قبل بازگرداند و هیچ امتیاز اقتصادی یا تجاری جدیدی به آمریکا نداد. وعده‌های واشنگتن درباره گشایش بازار چین نیز در عمل، توخالی از آب درآمد.

واگذاری فناوری‌های حساس

با محدود شدن ابزار تعرفه‌ها، کاخ سفید مسیر تازه‌ای در پیش گرفت؛ مسیر اعطای فناوری‌های حیاتی به چین. در ماه‌های اخیر دولت ترامپ مجوز صادرات تراشه H20 شرکت انویدیا به چین را صادر کرد. هرچند پکن این تراشه را ناکافی دانست، اما مذاکرات برای صادرات تراشه‌های پیشرفته‌تر از خانواده Blackwell آغاز شد. همچنین در تیرماه، صادرات نرم‌افزار طراحی تراشه نیز مجاز شد؛ اقدامی که منتقدان آن را بزرگ‌ترین امتیاز تکنولوژیک آمریکا به چین در سال‌های اخیر توصیف می‌کنند. از نگاه تحلیلگران، این اقدامات دقیقاً همان چیزی است که پکن بیش از ۱۵ سال دنبال آن بوده است: دسترسی به فناوری پیشرفته آمریکا در حوزه نیمه‌هادی‌ها.

نفت و استاندارد دوگانه آمریکا

همزمان، سیاست دولت ترامپ در حوزه انرژی نیز به نفع چین تعبیر شده است. واشنگتن در تابستان امسال تعرفه‌های سنگینی را بر واردات نفت هند به بهانه خرید از روسیه وضع کرد. این در حالی است که چین حجم بیشتری نفت از روسیه وارد می‌کند اما با هیچ محدودیتی مواجه نشده است.

تیک‌تاک؛ فرصت از دست رفته

پرونده پرحاشیه دیگر، اپلیکیشن تیک‌تاک است. کنگره آمریکا قانونی را تصویب کرده بود که رئیس‌جمهور را قادر می‌ساخت فروش سریع تیک‌تاک در آمریکا را به شرکت‌های غیر چینی تحمیل کند. اما ترامپ برخلاف قانون، چندین بار ضرب‌الاجل تعیین‌شده را به تعویق انداخته و در نتیجه اهرم فشار خود را از دست داده است. هرچند کاخ سفید از «توافق» سخن می‌گوید، پکن هنوز رسماً هیچ تعهدی در این زمینه نداده است.

رویکرد متفاوت به تایوان

یکی دیگر از ابعاد مهم سیاست ترامپ در برابر چین، نحوه تعامل با تایوان است. برخلاف دولت پیشین او که روند فروش سلاح به تایپه را تسریع کرده بود، اکنون نشانه‌هایی از کند شدن این روند دیده می‌شود. بنا بر گزارش‌ها، ترامپ یک بسته تسلیحاتی ۴۰۰ میلیون دلاری برای تایوان را رد کرده است. همچنین وزارت دفاع آمریکا سفر وزیر دفاع تایوان به واشنگتن را لغو و او را به دیدار با مقاماتی در سطح پایین‌تر در آلاسکا محدود کرد. حتی عبور رئیس‌جمهور تایوان از نیویورک با مخالفت کاخ سفید مواجه شد. همه این موارد نشانه‌ای از تمایل ترامپ برای کاهش تنش با پکن و سخت‌گیری کمتر نسبت به چین است.

در مجموع، سیاست‌های ماه‌های اخیر ترامپ نشان می‌دهد او در برابر چین مسیر امتیازدهی را برگزیده و در مقابل دستاورد قابل‌توجهی برای ایالات متحده کسب نکرده است. اعطای فناوری‌های حساس، چشم‌پوشی از تحریم‌های نفتی و محدودسازی روابط با تایوان، همگی در راستای خواسته‌های پکن بوده است. به باور منتقدان، این روند می‌تواند تعادل قدرت در شرق آسیا را به زیان آمریکا تغییر دهد و جایگاه راهبُردی واشنگتن در رقابت با چین را تضعیف کند.

hk