تحریم G20 از سوی ترامپ؛ سیاست فشار یا همبستگی با اسرائیل؟

پارس‌تودی- رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام کرد که هیچ مقام آمریکایی در نشست سالانه گروه بیست (G20) در ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی، شرکت نخواهد کرد. این تصمیم، که به عنوان یک تحریم کامل توصیف می‌شود، نه تنها حضور جی دی ونس معاون رئیس‌جمهور را لغو کرد، بلکه آمریکا را از یکی از مهم‌ترین نشست ‌های اقتصادی جهان خارج ساخت.

دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در شبکه اجتماعی Truth Social نوشت: «این یک رسوایی کامل است کهG20  در آفریقای جنوبی برگزار شود. آفریکانرها (نوادگان مهاجران هلندی، فرانسوی و آلمانی) کشته و ذبح می‌شوند و زمین‌ها و مزارعشان به طور غیرقانونی مصادره می‌گردد. هیچ مقام دولتی آمریکا تا زمانی که این نقض حقوق بشر ادامه دارد، شرکت نخواهد کرد.»

این سخنان، که بر پایه ادعاهای ردشده در مورد "نسل‌کشی سفیدپوستان" در آفریقای جنوبی استوار است، تنها پوشش ظاهری برای انگیزه اصلی ترامپ است و آن این که آفریقای جنوبی به دلیل شکایت از اسرائیل در دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) به اتهام نسل‌کشی در غزه. تنبیه شود.

برای درک این تصمیم، باید به زمینه گسترده‌تری نگاهی انداخت. ترامپ از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، کمپینی سیستماتیک علیه آفریقای جنوبی راه انداخته است. او در فوریه همان سال، با صدور فرمانی اجرایی، تمام کمک‌های مالی آمریکا به پرتوریا را قطع کرد و ۵۹ کشاورز سفیدپوست آفریکانر را به عنوان "پناهنده" به آمریکا پذیرفت.

این اقدامات، که توسط دادگاه‌های آفریقای جنوبی و سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل رد شده‌اند، بر اساس آمار جعلی و ویدیوهای دستکاری‌شده (مانند تصاویری از کنگو که به عنوان شواهد قتل کشاورزان آفریقای جنوبی معرفی شد) بنا شده‌اند. آمار رسمی نشان می‌دهد که قتل کشاورزان سفیدپوست فقط ۰.۴ درصد از کل قتل‌های سالانه (بیش از ۲۷ هزار مورد) را تشکیل می‌دهد و هیچ مصادره دولتی بدون جبران مالی رخ نداده است.

با این حال، ترامپ این روایت را برای بسیج پایگاه رأی‌دهندگان راست‌گرای خود، که به تئوری‌های توطئه نژادپرستانه علاقه‌مندند، به کار می‌گیرد.اما علت واقعی این تحریم‌ها، سیاست خارجی آفریقای جنوبی است. در دسامبر ۲۰۲۳، آفریقای جنوبی شکایتی تاریخی علیه اسرائیل به دیوان بین المللی دادگستری  ICJ ارائه داد و اعلام کرد که عملیات نظامی اسرائیل در غزه، از جمله بمباران غیرنظامیان، محاصره کامل و سخنان مقامات اسرائیلی مبنی بر "نابودی غزه"، مصداق نسل‌کشی بر اساس کنوانسیون ۱۹۴۸ سازمان ملل است.

این پرونده، که ریشه در تجربیات آفریقای جنوبی از آپارتاید دارد، شواهدی مانند شهادت بیش از ۴۸ هزار فلسطینی (از جمله ۲۰ هزار کودک) و نابودی زیرساخت‌های غزه ارائه داد. ICJ در ژانویه ۲۰۲۴ حکم داد که ادعای نسل‌کشی "قابل بررسی" است و دستورات موقت صادر کرد: اسرائیل باید عملیات نظامی در رفح را متوقف کند، از نسل‌کشی جلوگیری نماید و اجازه ورود کمک‌های بشردوستانه را بدهد. تاکنون، بیش از ۱۴ کشور از جمله ترکیه، اسپانیا، کلمبیا و بولیوی به عنوان مداخله‌گر به پرونده پیوسته‌اند و اسرائیل به عدم اجرای احکام متهم شده است.

ترامپ، که اسرائیل را "نزدیک‌ترین متحد آمریکا" می‌داند، این شکایت را "تهاجمی" و "ضدآمریکایی" خوانده است. در فرمان اجرایی فوریه ۲۰۲۵، او صریحاً به پرونده ICJ اشاره کرد و آن را با ادعاهای داخلی آفریقای جنوبی ترکیب نمود.

تحلیل‌گرانی مانند Saul Dubow از دانشگاه کمبریج این رویکرد را "فانتزی ترامپ" برای منحرف کردن توجه از نسل‌کشی غزه توصیف می‌کنند. ترامپ در سخنرانی آوریل ۲۰۲۵ در میامی گفت: «چگونه می‌توان از ما انتظار داشت که برای نشست بسیار مهم گروه ۲۰ به آفریقای جنوبی برویم، در حالی که مصادره زمین و نسل‌کشی اتفاق می‌افتد.»

تحریم نشست گروه بیست که آفریقای جنوبی از دسامبر ۲۰۲۴ ریاست آن را بر عهده دارد، بخشی از این استراتژی فشار است. مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، پیشتر یک نشست وزرای خارجه گروه بیست را به دلیل تمرکز بر "تنوع، برابری و پایداری" تحریم کرده بود – موضوعاتی که ترامپ آنها را "چپ‌گرایانه" می‌خواند.

البته واکنش آفریقای جنوبی قاطع بوده است. سیریل رامافوزا، رئیس‌جمهوری این کشور، ادعاهای ترامپ را "دروغ‌پراکنی" خوانده و تأکید کرده است که سفیدپوستان آفریقای جنوبی از استانداردهای زندگی بالاتری نسبت به اکثریت سیاه‌پوستان برخوردار هستند.

رونالد لامولا، وزیر خارجه آفریقای جنوبی نیز چند روز پیش گفت: هیچ شانسی برای عقب‌نشینی از پرونده شکایت علیه اسراییل نیست. ایستادن بر اصول گاهی هزینه دارد، اما این برای حاکمیت قانون جهانی ضروری است.

تحریم شرکت در نشست سران گروه بیست از سوی آمریکا در آفریقای جنوبی، نه فقط روابط دوجانبه را تیره می‌کند، بلکه پیامدهای جهانی نیز خواهد داشت. گروه بیست که ۸۵ درصد اقتصاد جهان را نمایندگی می‌کند، بدون آمریکا ممکن است به سمت ائتلاف‌های جایگزین مانند BRICS (که آفریقای جنوبی عضو آن است) گرایش یابد؛ رخدادی که بیش از همه، آمریکا را تحت فشار قرار خواهد داد.

Aa/ha