تفرقه مذهبی، سلاح پنهان قدرت‌های خارجی ضد نیجریه

پارس تودی - تهدید رئیس جمهوری آمریکا و بازنمایی مذهبی بحران نیجریه، چالشی تازه آفریده است که فقط با اتحاد مسلمانان و مسیحیان این کشور می‌توان بر این تفرقه و مداخله خارجی غلبه کرد.

بحران نیجریه در سایه تهدید ترامپ؛ تبدیل چالش محلی دامدار -کشاورز به بحران ملی مسلمان - مسیحی

مناطق مختلف نیجریه به ویژه کمربند مرکزی، سال‌هاست با خشونت‌های چندلایه اقتصادی و اجتماعی روبروست؛ از درگیری‌های دامداران مسلمان فولانی و کشاورزان مسیحی گرفته تا فعالیت گروه‌های مسلح وابسته به گروه‌های افراطی چون بوکو حرام در شمال کشور.  به گزارش پارس‌تودی خشونت‌های مرتبط به کشاورزان و دامداران ریشه در رقابت بر سر زمین، منابع طبیعی و اقتصاد محلی دارند، اما تهدید «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر حمله نظامی به نیجریه، بحران را به شکل یک بحران ملی و مذهبی بازنمایی کرده است. عاملی که مستمسکی برای برخی گروه‌ها جهت ایجاد تفرقه بین مسیحیان و مسلمانان شده است.

بازنمایی مذهبی بحران و خطر قطب‌بندی

الجزیره گزارش می‌دهد که تهدید ترامپ با محوریت "نسل‌کشی مسیحیان"، مورد تایید مسیحیان نیجریه نیست؛ حتی مسیحیانی که عزیزان خود را در خشونت‌ها از دست داده‌اند نیز مخالف مداخله آمریکا در امور داخلی نیجریه هستند. این در حالی است که با تلاش اخیر رسانه‌های غربی و اخیرا دونالد ترامپ واقعیت پیچیده خشونت‌ها  به شکل قطب‌بندی مسلمان-مسیحی بازنمایی شده است. این امر باعث سوء استفاده برخی رسانه‌ها شده و با تفسیر منفی از واکنش‌هایی که ضد این دخالت‌ها صورت گرفته، درصدد دامن زدن به اختلافات و تقویت تصویر دوگانه مسلمان - مسیحی هستند.

به عنوان نمونه پایگاه خبری "صحرا ریپورترز" با هشدار برای آمادگی فرمانداران برخی مناطق نیجریه برای تبعات حملات آمریکا، دولت را متهم به اسلامی‌سازی نیجریه می‌کند! صحرا ریپورتز با این ادعا که "یک دستور کار آشکار برای اسلامی‌سازی نیجریه وجود دارد" به نوعی حضور خارجی‌ها در نیجریه را توجیه می‌کند خواسته یا ناخواسته در پازل قطبی‌سازی مسلمان - مسیحی گام برمی‌دارد.

در همین حال وقتی گروهی از مسلمانان همچون شیعیان بر ضد دخالت‌های آمریکا تظاهرات می‌کنند برخی برای خاموش کردن این اعتراضات آن را حرکتی ضد تظلم‌خواهی مسیحیان تفسیر می‌کنند. تفاسیری که بازهم رنگ و بوی آتش‌افروزی بین گروه‌های مذهبی مختلف در نیجریه را دارد.

پیامدهای بالقوه تهدید خارجی و بازنمایی مذهبی

بر اساس تحلیل‌ها شبکه تلویزیونی الجزیره و پایگاه خبری "صحرا ریپورتز" می‌توان نتیجه گرفت که تهدید ترامپ و بازنمایی مذهبی بحران خشونت در نیجریه منجر به چالش‌های جدید در این کشور خواهد شد از جمله:

افزایش تنش‌ها و خشونت‌های انتقام‌جویانه: بازنمایی بحران اقتصادی و منابع به شکل مذهبی احتمال سوءتفاهم و درگیری بین جوامع مذهبی مختلف را بالا می‌برد.

پیچیده‌تر شدن بحران انسانی و امنیتی: دخالت یا حتی تهدید نظامی، به دلیل نبود شناخت پیچیدگی محلی، ممکن است باعث تلفات غیرنظامی، جابجایی جمعیت و وخامت اوضاع انسانی شود.

تضعیف مشروعیت دولت: بازنمایی مذهبی از مشکلات و فشار خارجی اعتماد مردم به دولت و نهادهای امنیتی را کاهش می‌دهد و توان مدیریت داخلی بحران را تضعیف می‌کند.

بسیاری از تحلیلگران توصیه می‌کنند که راه‌حل‌ها در قبال خشونت‌های در نیجریه باید داخلی و جامعه‌محور باشند؛ تقویت نیروهای امنیتی، عدالت قضایی و مکانیسم‌های نظارت محلی برای مدیریت واقعی بحران ضروری است. همچنین میانجیگری بین‌فرهنگی و بین‌مذهبی باید تقویت شود تا از قطب‌بندی مذهبی نادرست جلوگیری شود.

اطلاع‌رسانی شفاف و دقیق نیز می‌تواند از ساده‌سازی مذهبی خشونت‌ها جلوگیری کند. مسلمانان و مسیحیان نیجریه باید هوشمندانه عمل کنند و دچار تفرقه نشوند، زیرا تفرقه داخلی باعث دخالت بیش از پیش خارجی‌ها، تشدید بحران‌های انسانی و حتی احتمال تجزیه کشور خواهد شد. فقط  از طریق "اتحاد ملی و همکاری محلی" می‌توان بحران‌های چندلایه را مدیریت و امنیت پایدار را تضمین کرد. هم مسلمانان و هم مسیحیان باید با اتحاد و برنامه‌ریزی هوشمندانه به سمت حل بحران‌ها حرکت کنند و مانع دخالت خارجی‌ها شوند.

NH2