دیپلماسی چندجانبه ایران در شرق آسیا در سایه رقابت‌های بزرگ

پارس تودی - در حالی که غرب با تشدید تنش‌ها در دریای چین جنوبی به دنبال مهار ژئوپلیتیک رقباست، ایران با دیپلماسی فعال اقتصادی و فرهنگی در حال گشودن صفحات جدیدی از همکاری با شرق آسیا است.

جهان امروز شاهد دو الگوی متمایز از روابط بین‌الملل است: الگویی مبتنی بر ائتلاف‌های نظامی و تنش‌آفرینی برای مهار رقبا و الگویی متکی بر دیپلماسی اقتصادی و فرهنگی برای ایجاد پیوندهای داوطلبانه و پایدار. در هفته‌ای که گذشت، هر دو این الگوها در جغرافیای شرق و جنوب شرق آسیا به طور همزمان به نمایش درآمد. از یک سو، اعلام تشکیل گروه ویژه مشترک نظامی میان آمریکا و فیلیپین، آب‌های دریای چین جنوبی را بیشتر ملتهب کرد و از سوی دیگر، ایران با حضور مؤثر در نمایشگاه واردات شانگهای و تقنین همکاری‌های سینمایی با اندونزی، ثمره دیپلماسی چندجانبه و مبتنی بر منافع متقابل را به نمایش گذاشت.در این بسته خبری از پارس تودی مهمترین تحولات شرق آسیا در روزهای گذشته را می خوانید:
 

 عطر ایرانی در دل بازار چین؛ از گلاب تا زعفران

در هشتمین نمایشگاه بین‌المللی واردات چین، غرفه شرکت "گوی‌تسای" با نقش‌های سنتی و عطر لطیف گل‌محمدی و زعفران، به باغی از زیبایی‌های سرزمین پارس تبدیل شده بود و ازدحام بازدیدکنندگان چینی حکایت از جایگاه محکم این رایحه ایرانی در دل بازار پرمخاطب چین داشت. این غرفه بخشی از پاویون جمهوری اسلامی ایران بود که به همراه غرفه‌های دیگر کشورها میزبان هزاران بازدیدکننده شد. «جانگ گوئی‌تسای»، مدیرعامل شرکت بیوتکنولوژی شانگهای جینیوس، با اشاره به تجارت دیرینه ایران و چین، از عرضه محصولات جدیدی مانند کرم پوست و کرم دورچشم زعفران خبر داد.
این شرکت با ارائه بیش از ۳۰ نوع محصول، از اسانس‌های گیاهی تا محصولات مراقبت پوست، دامنه محصولات زعفرانی خود را به حوزه خوراکی و سلامت نیز گسترش داده است.

 دیپلماسی فرهنگی؛ از شانگهای تا جاکارتا

دیپلماسی اقتصادی، روی دیگری نیز در عرصه فرهنگ دارد. در جاکارتا، پایتخت اندونزی، نمایندگان دو شرکت سینمایی این کشور با «محمدرضا ابراهیمی» رایزن فرهنگی ایران و «علی جامعه بزرگ» کارشناس اقتصادی سفارت، دیدار کردند. در این نشست بر ضرورت تدوین و امضای تفاهم‌نامه رسمی سینمایی و تولیدات مشترک به عنوان زمینه‌ای برای گسترش دیپلماسی فرهنگی تأکید شد. ابراهیمی با اشاره به جایگاه ممتاز سینمای ایران در جشنواره‌های بین‌المللی، اشتراکات فرهنگی و دینی دو کشور را بستری برای همکاری‌های سازنده دانست. شرکت‌های اندونزیایی "مانا" و "آسا" نیز آمادگی کامل خود را برای همکاری‌های سینمایی با ایران اعلام کردند. همچنین مقرر شد پیش‌نویس تفاهم‌نامه همکاری تهیه و مسیر این همکاری‌ها منسجم‌تر شود.

دریای چین جنوبی؛ کانون تنش ائتلاف‌های نظامی

 همزمان با برگزاری اجلاس دفاعی اتحادیه آسه‌آن در کوالالامپور، «پیت هگست» وزیر جنگ آمریکا، به همراه وزیر دفاع فیلیپین از تشکیل یک "گروه ویژه مشترک" برای نظارت بر عملیات دریایی فیلیپین رونمایی کرد. این ساختار جدید که تحت نظارت یک ژنرال آمریکایی فعالیت خواهد کرد، مأموریت دارد همکاری‌های اطلاعاتی و نظارتی دو کشور را تقویت کند. این اقدام، گامی تازه در جهت گسترش نفوذ استراتژیک واشنگتن و تلاشی برای محدود کردن دامنه تحرک دریایی چین در اقیانوس آرام غربی ارزیابی می‌شود. این گروه ویژه قرار است با افزایش رزمایش‌ها و آمادگی دو کشور، "بازدارندگی" را در دریای چین جنوبی بازسازی کند، آبراهی که یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌های تجاری جهان محسوب می‌شود.

در مجموع دو راهبرد در تقابل تصویر به دست آمده از تحولات هفته گذشته آسیا نشان می دهد از یک سو، راهبرد آمریکا که با محوریت نظامی‌گری و تشکیل ائتلاف‌های امنیتی سعی در مهار رقبا و مدیریت توازن قوا دارد. این راهبرد، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت بازدارنده باشد، اما به طور تاریخی بذر بی‌ثباتی و تنش آینده را می‌پاشد.

در سوی مقابل، ایران با درک درست از نقشه راه جدید جهان، راهبرد خود را بر پایه دیپلماسی اقتصادی و فرهنگی بنا نهاده است. موفقیت برندهای ایرانی در چین و توسعه همکاری‌های سینمایی با اندونزی، نمونه‌های عینی از ثمرات این راهبرد است. راهبردی که نه بر ایجاد دشمنی، که بر یافتن زمینه‌های مشترک و منافع متقابل استوار است و در بلندمدت، پیوندهایی پایدارتر و امن‌تر را برای کشور به ارمغان خواهد آورد.

hm