آمریکا از عراق چه می‌خواهد؟

پارس‌تودی – آمریکا که در سال ۲۰۰۳ با حمله به عراق این کشور را به اشغال خود درآورد، همچنان اهداف مختلفی را در این کشور دنبال می‌کند.

به گزارش پارس‌تودی، ایالات متحده در دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، توجه خاصی به عراق و تحولات آن دارد. اهداف آمریکا در عراق ترکیبی از منافع امنیتی، اقتصادی، سیاسی و ژئوپلیتیک است. واشنگتن با بهره‌گیری از ابزارهای دیپلماتیک، نظامی و اطلاعاتی تلاش می‌کند تا نفوذ خود را در عراق به‌عنوان یک متحد نسبی حفظ کند و در عین‌حال مانع از حضور بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی که در راستای اهداف و منافع واشنگتن نیستند، در این کشور شود. 

به نظر می‌رسد دولت ترامپ اهداف زیر را در این کشور نفت‌خیز دنبال می‌کند: 

- یکی از مهم‌ترین اهداف آمریکا در عراق، حفظ نفوذ ژئوپلیتیک خود در قلب منطقه غرب آسیا است. عراق با موقعیت استراتژیک خود در همسایگی ایران، سوریه، عربستان و ترکیه، نقش کلیدی در معادلات منطقه‌ای دارد. واشنگتن با حضور نظامی و دیپلماتیک در عراق تلاش می‌کند توازن قدرت را به نفع خود و متحدانش حفظ کند و مانع از گسترش نفوذ رقبای منطقه‌ای و بین‌المللی مانند روسیه و چین شود. برخی تحلیل‌گران معتقدند که آمریکا در روند انتخابات کنونی در عراق نیز به‌دنبال تأثیرگذاری به نفع جریان‌های همسو با خود است. 

- عراق یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان است و آمریکا در راستای منافع کلی غرب، به‌دنبال تضمین امنیت منابع انرژی و مسیرهای انتقال آن از طریق خلیج‌فارس و خاک عراق است. حضور در عراق به واشنگتن امکان می‌دهد تا بر بازار جهانی نفت تأثیر بگذارد و از تهدیدات ادعایی علیه زیرساخت‌های انرژی جلوگیری کند. 

- با وجود مذاکرات برای خروج نیروهای آمریکایی، واشنگتن همچنان به‌دنبال حفظ حضور نظامی بلندمدت در عراق است. کنترل آسمان عراق توسط آمریکا و استقرار پایگاه‌های نظامی در مناطق کلیدی، بخشی از این راهبرد است. این حضور به آمریکا امکان می‌دهد تا در مواقع بحرانی، واکنش سریع نشان دهد و منافع خود را حفظ کند. 

- یکی از اهداف پنهان اما مهم آمریکا، جلوگیری از توسعه روابط ایران و عراق است. این در حالی است که این دو کشور مسلمان روابطی دیرینه دارند که خود منشأ تمدنی چند هزار ساله دارد و وجود اشتراکات فرهنگی و دینی و نیز منافع متقابل دو کشور در زمینه گسترش روابط در ابعاد مختلف، برخلاف رویکرد مخرب ایالات متحده در تضعیف روابط حسنه بین ایران و عراق است. 

- واشنگتن همواره خواهان تضعیف حشدالشعبی عراق بوده است. این در حالی است که حشدالشعبی که از گروه‌های مختلفی تشکیل شده، جزئی از ارتش عراق محسوب می‌شود که نقشی سرنوشت‌ساز در مبارزه با گروه تروریستی داعش در این کشور داشته است. در سال ۲۰۱۶، پارلمان عراق قانونی تصویب کرد که بر اساس آن، سازمان حشدالشعبی به‌عنوان بخشی از نیروهای مسلح عراق شناخته شد. این قانون به نیروهای حشد مشروعیت قانونی داد و آن‌ها را تحت فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق قرار داد که ریاست آن بر عهده نخست‌وزیر است. با این‌حال، واشنگتن حداکثر تلاش خود را برای انحلال آن صورت داده و حتی بارها به یگان‌های حشدالشعبی حمله کرده است. 

- دونالد ترامپ در دوره اول و اکنون در دوره دوم ریاست‌جمهوری خود تلاش کرده تا عراق را به توافق ابراهیم بکشاند تا دامنه عادی‌سازی روابط با اسرائیل را گسترش دهد، اما با مقاومت داخلی شدید در این کشور مواجه شده است. هدف اصلی توافق ابراهیم که در سال ۲۰۲۰ میان اسرائیل و چند کشور عربی مانند امارات، بحرین، مغرب و سودان امضا شد، عادی‌سازی روابط دیپلماتیک، اقتصادی و امنیتی میان اسرائیل و کشورهای عربی بود. ترامپ تلاش کرد عراق را نیز به این روند بپیوندد. او با فشارهای دیپلماتیک و وعده‌های اقتصادی، دولت بغداد را ترغیب کرد تا به توافق ابراهیم نزدیک شود. اما مخالفت شدید مردم عراق، مرجعیت دینی و بسیاری از گروه‌های سیاسی مانع از تحقق این هدف شد. عراق به‌دلیل ترکیب مذهبی و حساسیت تاریخی نسبت به اسرائیل، با توجه به اینکه اساساً رژیم صهیونیستی موجودیتی نامشروع است که در راستای منافع غرب شکل گرفته و حدود ۸۰ سال است که به اشغال فلسطین پرداخته و جنایات متعددی را مرتکب شده، به این توافق نپیوسته است. با وجود این، آمریکا همچنان تلاش می‌کند از طریق ابزارهای فشار خود، زمینه‌های نزدیکی غیررسمی میان بغداد و تل‌آویو را فراهم کند.

srm