تردیدهای جدی درباره تداوم توافق تجاری آمریکا با اندونزی

پارس تودی- تردیدهای جدی درباره تداوم توافق تجاری آمریکا با اندونزی به وجود آمده است.

به گزارش پارس تودی، با بروز تردیدهای جدی درباره تداوم توافق تجاری آمریکا با اندونزی یک مقام آمریکایی از خطر فروپاشی این توافق خبر داد و عقب‌نشینی جاکارتا از تعهدات خود را دلیل این امر ذکر کرد. این مقام که خواست نامش فاش نشود، بدون ارائه جزئیات در مورد تعهدات خاص دولت اندونزی گفت: «دو طرف در حال مذاکره دوباره بر سر آنچه که ژوئیه به‌دست آمده بود هستند». او افزود: دولت اندونزی به جیمیسون گریر نماینده تجاری ایالات متحده گفته‌است که نمی‌تواند با برخی تعهدات الزام‌آور قبلی موافقت کند و می‌خواهد آنها را تغییر دهد. 

این مقام با تأیید جزئیاتی که نخستین بار توسط روزنامه «فایننشال تایمز» منتشر شد، گفت که طرف‌های آمریکایی معتقدند این امر به توافقات بدتری برای ایالات متحده نسبت به آنچه که به‌تازگی با دو کشور مالزی و کامبوج در جنوب شرق آسیا منعقد شده است، منجر می‌شود. 

فایننشال تایمز گزارش داده بود که مقامات آمریکایی معتقدند اندونزی در حذف موانع غیرتعرفه‌ای بر صادرات صنعتی و کشاورزی از ایالات متحده و همچنین تعهدات برای اقدام در مورد مسائل تجارت دیجیتال، عقب‌نشینی کرده‌است. اما نماینده تجاری ایالات متحده هنوز هیچ واکنشی نسبت به انتشار این اخبار نشان نداده‌است. اسکات بسنت وزیر خزانه‌داری ایالات متحده، اخیراً گفت که اندونزی در مورد توافق تجاری با ایالات متحده «کمی سرسخت‌تر» شده‌است، اما توضیح بیشتری نداد. 

این در حالی است که «پرابووو سوبیانتو» رئیس‌جمهور اندونزی همزمان با گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال فروپاشی توافق تجاری کشورش با آمریکا به مسکو رفت و روز چهارشنبه ۱۰ دسامبر در کاخ کرملین با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه گفت‌وگو کرد. ناظران این اقدام اندونزی را گامی برای برقراری روابط نزدیک‌تر با روسیه به خصوص در عرصه اقتصادی و تجاری و نیز نظامی به‌عنوان یکی از رقبای بین‌المللی آمریکا قلمداد کرده‌اند. 

آمریکا و اندونزی در ژوئیه ۲۰۲۵ اعلام کردند که جاکارتا موافقت کرده‌است تعرفه‌های بیش از ۹۹ درصد از کالاهای آمریکایی را حذف و تمام موانع غیرتعرفه‌ای پیش‌روی شرکت‌های آمریکایی را برطرف کند و در مقابل واشنگتن نیز تعرفه‌های تهدیدشده علیه اندونزی را از ۳۲ به ۱۹ درصد می‌رساند. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا نخستین بار در ۱۵ ژوئیه این توافق را اعلام کرد و آن را یک پیروزی بزرگ برای خودروسازان، شرکت‌های فناوری، کارگران، کشاورزان، دامداران و تولیدکنندگان آمریکایی دانست. 

با این حال اکنون این توافق تجاری به دلیل عقب‌نشینی جاکارتا از تعهدات خود در زمینه کاهش تعرفه‌ها و رفع موانع غیرتعرفه‌ای که البته به دلیل فشارها و تهدیدهای شدید واشنگتن در ابتدا قبول کرده ‌بود با خطر فروپاشی روبه‌روست. این امر می‌تواند پیامدهای جدی برای زنجیره تأمین منطقه‌ای و روابط اقتصادی دو کشور داشته‌باشد. 

دلایل اصلی خطر فروپاشی توافق تجاری آمریکا و اندونزی را می‌توان در چند محور توضیح داد. نخست، فشارهای داخلی در اندونزی نقش مهمی ایفا کرده‌اند. بسیاری از صنایع بومی این کشور نگرانند که حذف گسترده تعرفه‌ها موجب ورود سیل‌آسای کالاهای آمریکایی شود و توان رقابتی آنها را کاهش دهد. این نگرانی‌ها به‌ویژه در بخش کشاورزی و صنایع کوچک و متوسط شدیدتر است، زیرا این بخش‌ها وابسته به حمایت‌های دولتی هستند و آزادسازی ناگهانی بازار می‌تواند آنها را آسیب‌پذیر کند.

 دوم، اختلاف‌نظر در حوزه تجارت دیجیتال و مقررات انتقال داده‌ها میان دو کشور وجود دارد. آمریکا خواستار آزادی جریان داده‌ها و کاهش محدودیت‌های اندونزی در این زمینه است، اما جاکارتا به دلایل امنیتی و حاکمیتی تمایل دارد کنترل بیشتری بر داده‌های داخلی داشته‌باشد.

سوم، مسائل سیاسی و ژئوپولیتیک نیز دخیل‌اند. اندونزی در سال‌های اخیر روابط اقتصادی گسترده‌ای با چین برقرار کرده و نمی‌خواهد توافق با آمریکا به‌گونه‌ای تعبیر شود که تعادل روابطش با پکن برهم بخورد.

 چهارم، مشکلات اجرایی و بوروکراتیک در اندونزی باعث شده اجرای تعهدات توافق به کندی پیش رود و اعتماد طرف آمریکایی کاهش یابد. مجموع این عوامل سبب شده توافقی که در ابتدا به‌عنوان دستاوردی بزرگ معرفی شد، اکنون در معرض فروپاشی قرار گیرد. 

پیامدهای احتمالی فروپاشی توافق تجاری آمریکا و اندونزی نیز گسترده خواهد بود. نخست، شرکت‌های آمریکایی که به بازار اندونزی چشم دوخته بودند، با موانع جدیدی مواجه خواهند شد و فرصت‌های صادراتی آنها کاهش می‌یابد. دوم، زنجیره تأمین منطقه‌ای در جنوب شرق آسیا دچار اختلال می‌شود، زیرا بسیاری از شرکت‌ها به اندونزی به‌عنوان یک حلقه مهم در تأمین کالاهای صنعتی و کشاورزی وابسته‌اند. سوم، روابط سیاسی و اقتصادی واشنگتن با جاکارتا آسیب می‌بیند و ممکن است آمریکا به سمت تقویت همکاری با دیگر کشورهای منطقه مانند مالزی و کامبوج حرکت کند که در کاهش تعرفه‌ها همکاری بیشتری نشان داده‌اند. 

از منظر ژئوپولیتیک، فروپاشی توافق می‌تواند جایگاه آمریکا در رقابت اقتصادی با چین در جنوب شرق آسیا را تضعیف کند. چین در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در اندونزی داشته و هرگونه عقب‌نشینی واشنگتن از توافقات تجاری، فضای بیشتری برای نفوذ پکن فراهم خواهد کرد. ضمن اینکه دیگر رقبای آمریکا به‌خصوص روسیه نیز در صدد استفاده از این فرصت برآمده و تلاش گسترده‌ای برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری با اندونزی که یکی از اعضای گروه ۲۰ و نیز خواهان عضویت در گروه بریکس است صورت خواهند داد. در نهایت، این بحران نشان می‌دهد که توافقات تجاری تنها زمانی پایدار خواهند بود که منافع متوازن برای هر دو طرف در نظر گرفته شود. در حالی که سیاست تجاری ترامپ اساساً مبتنی بر کسب امتیازات فراوان برای آمریکا و دادن حداقل امتیازها به طرف مقابل است. در عین حال دولت ترامپ در امضای توافقات تجاری با کشورهای دیگر مسأله فشارهای داخلی و نیز تأثیر این‌گونه توافقات بر وضعیت اقتصادی و جوامع را عملاً نادیده گرفته‌است. 

srm