تحقیر، اخلال یا تصاحب؛ برنامه ترامپ و ماسک برای اروپا چیست؟

پارس‌تودی- شاید در کمتر دورانی به‌اندازه هفته‌های اخیر، میان آمریکا و اروپا این اندازه تنش و درگیری لفظی بوده باشد.

از یکسو، رئیس جمهوری منتخب آمریکا برای تصاحب سرزمینی کانادا و جزیره گرینلندِ دانمارک دورخیز کرده است و از سوی دیگر، ایلان ماسک، از نزدیک‌ترین افراد به رئیس جمهوری بعدی آمریکا در تلاش است دولت‌های آلمان و بریتانیا را به زیر بکشد. به گزارش پارس‌تودی، ماسک حتی تا جایی پیش رفته است که در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، یک نظرسنجی را قرار داده که در آن پرسیده شده است آیا آمریکا مردم بریتانیا را از حکومت ستمگر این کشور نجات دهد یا خیر. اشاره ماسک به دولت کارگری بریتانیا بوده است.

در مقابل نیز، رهبران اروپایی از آلمان تا بریتانیا و فرانسه، قویاً دخالت‌های ماسک در امور داخلی خود و تلاش وی برای تأثیرگذاری بر نتایج انتخابات این کشورها را محکوم کرده‌اند و برخی از تحلیلگران سیاسی نیز از تلاش آمریکایی‌ها برای حاکم کردن فاشیسم بر اروپا سخن گفته‌اند. این در حالی است که دانمارکی‌ها هم قویاً درخواست ترامپ برای خریداری جزیره گرینلند را رد کرده‌اند.

با توجه به جنگ لفظی دو سوی اقیانوس اطلس، چنین به نظر می‌رسد که آمریکا و اروپا دوران پر تلاطمی را در پیش داشته‌باشند. جریان سیاسی پیروز در انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا که از آنان تحت عنوان MAGA یاد می‌شود، خواهان به زیر کشیده شدن دولت‌های چپ‌گرا و حتی دولت‌های راست میانه در کشورهای متحد آمریکا و روی کار آمدن محافظه کاران و راست‌گرایان افراطی در این کشورها هستند. هدف جریان MAGA صرفاً تغییر دولت‌ها در کشورهای متحد آمریکا نیست، بلکه آنان می‌خواهند دولت‌هایی را بر سر کار بیاورند که تأمین منافع ایالات متحده برای آنان از تأمین منافع ملی کشورهایشان مهمتر بدانند.

دونالد ترامپ آشکارا اروپایی‌ها را تهدید کرده است که اگر نفت و گاز بیشتری از آمریکا خریداری نکنند، تعرفه‌های سنگینی بر واردات کالاهای اروپایی به آمریکا وضع خواهد کرد. این تعرفه‌ها می‌تواند لطمات سنگینی به تولیدکنندگان اروپایی وارد کند، آن هم در حالی که اروپا به‌شدت زیر فشار اقتصادی ناشی از پیامدهای باقی مانده از قرنطینه‌های کووید-19 و افزایش قیمت انرژی در پی جنگ اوکراین است.

ترامپ و حامیانش امیدوار هستند اروپایی‌ها شرایط دشوار آمریکای‌ها را بپذیرند و به آن تن دهند. اما تا زمانی که دولت‌های چپگرا یا راست میانه در اروپا بر سر کار باشند، تحقق این هدف، دشوار خواهند بود. به همین دلیل، ثروتمندترین مرد جهان و مالک شبکه تاثیرگذار ایکس به میدان آمده است تا با راه انداختن جنگ تبلیغاتی علیه این دولت‌ها، آنان را با دولت‌های همسوتر، جایگزین کند. تا الان این رویکرد در قبال کانادا، که نخست وزیرش، جاستین ترودو استعفا داده، جواب داده است. ایلان ماسک در تلاش است همین اتفاق را در آلمان و بریتانیا نیز رقم بزند، دو کشوری که بدون هماهنگی با آن، کشورهای کوچک‌تر و ضعیف‌تر اروپا، از آمریکای ترامپ تمکین نخواهند کرد.

البته به نظر نمی‌رسد حتی با سرنگونی برخی دولت‌های اروپایی، شهروندان اروپا به توسعه طلبی دونالد ترامپ و مداخله جویی‌های ایدئولوژیکی ایلان ماسک تن دهند. از این رو می‌توان پیش بینی کرد که مقاومت‌هایی در اروپا شکل بگیرد که اثر آن بر روابط دیرینه دوستی دوسوی آتلانتیک اثر مخرب برجای خواهد گذاشت. با این حال، جریان MAGA در آمریکا معتقد است ایالات متحده آمریکا به لحاظ سیاسی و اقتصادی به قدر کافی قدرتمند است که بتواند اروپایی‌ها را به تمکین وادار نماید و اگر چنین نشد، قدرت نظامی آمریکا می‌تواند پشتوانه فشار آمریکا بر اروپا در نظر گرفته شود.

در چنین شرایطی، اروپا که خود را تاکنون در معرض تهدیدهای روسیه تصور می‌کرد، در برابر سیاست تهاجمی و منفعت طلبانه آمریکایی‌ها بی دفاع احساس خواهد کرد؛ سیاستی که با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات 2024، روز به روز تهاجمی‌تر و منفعت طلبانه‌تر می‌شود./امیرعلی ابولفتح

AAA/HK