Պետք էր հիմք վերցնել 1926 թվականի քարտեզը. գեներալ–մայորը` սահմանազատման սխալների մասին
ՀՀ սահմանապահ զորքերի առաջին հրամանատարի խոսքով՝ սահմանազատումը պետք է իրականացվի աջից ձախ, այսինքն՝ առաջին սյունը պետք է Երասխում դրվեր, ոչ թե Տավուշում։
ՀՀ սահմանապահ զորքերի առաջին հրամանատար, գեներալ-մայոր Լևոն Ստեփանյանը զարմացած է, թե ինչու է Հայաստանի Հանրապետությունը համաձայնել սահմանազատումն իրականացնել Տավուշի հատվածում, ոչ թե այնտեղ, որտեղ Ադրբեջանը տարածքներ է օկուպացրել։
«Պետք էր սահմանազատումը սկսել Սյունիքի կամ Վայոց Ձորի մարզերից, որոնցում Ադրբեջանը Հայաստանի ինքնիշխան տարածքներ է օկուպացրել»,- Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում ասաց գեներալ–մայորը։
Ըստ Ստեփանյանի՝ Տավուշի մարզում իրականացվող սահմանազատմամբ Հայաստանը կորցնում է իր համար նպաստավոր բարձունքները։ Նրա խոսքով` սահմանազատման գործընթացում պարտադիր է հաշվի առնել սահմանամերձ գյուղերի բնակիչների անվտանգությունը, նաև նրանց բնակվելու պայմանների, միջավայրի անխախտելիությունը։
«Պետք էր սահմանազատման համար հիմք վերցնել 1926 թվականի քարտեզը, որը մեզ համար նաև շահեկան է։ Այդ քարտեզով Հայաստանն ուներ ավելի քան 31 հազար քառակուսի կմ տարածք, չկային անկլավներ, Արծվաշենն էլ ոչ թե կղզյակ էր, այլ Հայաստանին կպած։ Այսօր Արծվաշենի մասին չի էլ խոսվում։ Ես կասկածում եմ, որ նրանք Արծվաշենը կտան»,- ասաց Ստեփանյանը։
Նրա կարծիքով՝ գործընթացն ի սկզբանե սխալ է ընթացել։ Սահմանազատման համար չկա այսօր այնպիսի մի հիմնավոր փաստաթուղթ, որը կապացուցի, թե այդ տարածքներն Ադրբեջանինն են։ Անգամ տեխնիկական առումով, ըստ գեներալ–մայորի, կրկին սխալներ կան։ Առաջին սյունը տեղադրվեց 33/1 նշումով, մինչդեռ սահմանազատումը պետք է իրականացվի աջից ձախ, այսինքն՝ առաջին սյունը պետք է Երասխում դրվեր, հասներ մինչև Բագրատաշեն, իսկ թե որտեղից 33/1 թիվը հայտնվեց, անհասկանալի է։
Ստեփանյանը շեշտեց հետագայում սահմանային ուղեկալները համապատասխան տեխնիկական միջոցներով և անձնակազմով համալրելու կարևորությունը, նրա խոսքով` նաև ուժային հարաբերակցությունը պետք է հավասար լինի։
Հիշեցնենք` Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման հարցերով հանձնաժողովներն ապրիլի 19-ին պայմանավորվել են սահմանազատումը սկսել Տավուշի մարզից։ Սահմանագծի տվյալ հատվածների նկարագրությունը կազմվելու է` հաշվի առնելով տեղանքում գեոդեզիական չափումների արդյունքում կատարված կոորդինատների հստակեցումը, որը պետք է ավարտվի մինչև 2024 թ. մայիսի 15-ը:
ՀՀ վարչապետի աշխատակազմը հայտարարել է, որ Ադրբեջանն այս ամենի արդյունքում 2.5 գյուղ է ստանում, իսկ Հայաստանի Հանրապետությունը` անվտանգային ռիսկերի նվազեցում։ Կիրանց գյուղի հատվածում ճանապարհի մի քանի հարյուր մետրանոց հատվածի փոփոխություն կարվի, իսկ Ոսկեպարը ճանապարհի խնդիր չի ունենա։ Սահմանազատումից հետո չորս գյուղերի հատվածում զինված ուժերը հետ կքաշվեն և իրենց տեղը կզիջեն սահմանապահ զորքերին:
Տավուշի սահմանամերձ գյուղերի բնակիչներն ապրիլի 19-ից բողոքի ակցիաներ են անում Հայաստան-Վրաստան միջպետական ճանապարհին: Նրանք դեմ են սահմանազատման այն տարբերակին, որը համաձայնեցրել են Երևանն ու Բաքուն։
Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին արդեն 20 սահմանային սյուն է տեղադրվել