Կոտորած՝ իսրայելական բանակի միջոցով, կոտորածի արդարացում՝ արևմտյան հիմնական ԶԼՄ-ների միջոցով
Parstoday-ի հայերեն բաժնի փոխանցմամբ, Գազայում ցեղասպանության սկիզբից ի վեր իսրայելական վարչակարգը սպանել է առնվազն 103 լրագրողների եւ լրատվամիջոցների աշխատակիցների: Այս մարդկանցից շատերը սպանվել են այն դեպքում, երբ ակտիվորեն փորձում էին աշխարհում տարածել շարունակվող վայրագությունների մասին լուրերը: Մյուսները թիրախավորվել են իրենց տներում և նրանց կողքին սպանվել են նաև նրանց ընտանիքները:
Չնայած կանխամտածված հարձակումներին և տեղանքի աղետալի պայմաններին, հարյուրավոր լրագրողներ և լրատվամիջոցների աշխատակիցներ շարունակում են իրենց լրատվական լուսաբանումը և հաղորդումները: Նրանց շնորհիվ է, որ մենք Գազայից դուրս կարող ենք տեսնել այնտեղ տիրող իրականությունը և մարտահրավեր նետել արևմտյան լրատվամիջոցների պատմվածքներին, որոնք ընդհանուր առմամբ լուսաբանում են Իսրայելի ռեժիմին աջակցող լուրերը:
Պաղեստինցիների ապամարդկայնացում
ՄԱԿ-ի մարդու իրավունքների նախկին պաշտոնյան նշել է, որ պաղեստինցիներին մարդ չհամարելը առանցքային և հստակ մարտավարություն է, որն օգտագործվում է արևմտյան լրատվամիջոցների կողմից։ Մարդկանց նկատմամբ նման դաժան ու վայրագ բռնությունն արդարացնելու համար նրանք նախ պրոֆեսիոնալ կերպով ժխտում են նրանց մարդ լինելու հանգամանքը։
Ցեղասպանության սկզբից ի վեր Իսրայելի նախարարների և քաղաքական գործիչների կողմից եղել են բազմաթիվ պաշտոնական հայտարարություններ, հարցազրույցներ և գրառումներ սոցիալական ցանցերում, որոնք ցույց են տալիս պաղեստինցիների ապամարդկայնացումը։ 2023 թվականի հոկտեմբերի 7-ին հաջորդող օրերին Իսրայելի նախագահ Իսահակ Հերցոգն ասաց, որ ոչ միայն ՀԱՄԱՍ-ը, այլ «մեկ ազգ» է պատասխանատու բռնության համար, և Իսրայելը կպայքարի նրանց դեմ։ 2023 թվականի հոկտեմբերի 9-ին Իսրայելի պաշտպանության նախարար Յոավ Գալանտը պաղեստինցիներին անվանեց «մարդկային կենդանիներ» և ասաց, որ իսրայելական ուժերը գործում են «ըստ դրա»: 2023 թվականի հոկտեմբերի 16-ին Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն Իսրայելի Քնեսեթում պաշտոնական ելույթում հայտարարեց, որ այս իրավիճակը պայքար է լույսի զավակների և խավարի երեխաների միջև՝ մարդկության և ջունգլիների օրենքի միջև:
Գաղութատիրության սպիտակամորթ երեխաները
Այս հռետորաբանությունը խորապես արմատավորված է սպիտակամորթների գերակայության և գաղութարարների գերիշխանության մեջ: Փաստորեն, դա նույն լեքսիկոնն է, որն օգտագործվում է Հարավային Աֆրիկայում սպիտակամորթ փոքրամասնության կողմից՝ ուղղված սևամորթ մեծամասնությանը, կամ բրիտանացիների կողմից ուղղված հնդիկներին, և, առհասարակ, ամբողջ աշխարհի գաղութարարների կողմից՝ ուղղված բնիկ ժողովուրդներին:
Կոտորելու հաճույքը
Իսրայելցի զինվորների կողմից պաղեստինցիներին մարդ չհամարելը հանգեցրել է նրանց սարսափելի հանցագործությունների տեսանյութերի տարածմանը սոցիալական ցանցերում: Այս տեսանյութերում հաճախ կարելի է տեսնել զինվորներին, որոնք ուրախությամբ ռազմական հանցագործություններ են կատարում պաղեստինցիների դեմ՝ նրանց անվանելով «թերմարդ»:
Մի Ֆիլմում սիոնիստ զինվորը «Պայթյունը» որպես ծննդյան նվեր, նվիրում է իր երկու տարեկան դստերը։ Վայրկյաններ անց նրանց հետևում պայթում է պաղեստինյան բնակելի շենքը։
Այլ տեսանյութերում երևում է, որ իսրայելցի զինվորները սովի մատնելու գործողության ժամանակ այրում են պաղեստինյան սննդամթերքը և ծաղրում պաղեստինցի խաղաղ բնակիչներին, որոնց մերկացել, հավաքել և կապել են նրանց աչքերը:
Նույնիսկ նրանք, ովքեր աջակցում են Իսրայելի ռեժիմին, կարծես թե անհանգստացած են իսրայելցի զինվորների լկտիությունից՝ այս տեսանյութերը տարածելու համար։ Օրինակ՝ նույնիսկ իսրայելամետ բրիտանացի պրոդյուսեր Պիեռ Մորգանն ասել է. «Ինչո՞ւ են իսրայելցի զինվորները նկարահանում իրենց՝ այս տեսակի զգայուն արարքներ կատարելիս: Ինչո՞ւ հրամանատարները նրանց չեն կանգնեցնում։ Երբ Գազայում այդքան երեխաներ են սպանվում, դա նրանց անզգա լինելու մասին տպավորություն է թողնում»: Իհարկե, թվում է, որ Մորգանի համար խնդիրը ոչ թե զինվորների հանցավոր գործողություններն են, այլ դրանց մասին լուրերի տարածումը։
Արևմտյան հիմնական լրատվամիջոցները
Իսրայելցի քաղաքական գործիչների և զինվորների կողմից պաղեստինցիների ապամարդկայնացման միտումը առկա է նաև արևմտյան հիմնական հոսանքի լրատվամիջոցներում: Այս հարցի վերջին և հստակ օրինակն է «Նյու Յորք Թայմս»-ում գրված Թոմաս Ֆրիդմանի հոդվածը, որը վերնագրված է «Մերձավոր Արևելքի ըմբռնումը կենդանիների տարածքի կողմից»: Իր հոդվածում Ֆրիդմանը Արևմտյան Ասիայի տարածաշրջանի ողջ բնակչությանը համեմատում է տարբեր միջատների հետ, մինչդեռ Միացյալ Նահանգները հավասարեցնում է առյուծին: Նա սյունակը եզրափակում է` ասելով. «Երբեմն CNN-ը դիտելիս մտածում եմ Մերձավոր Արևելքի մասին: Ուրիշ ժամանակ ես նախընտրում եմ Animal Planet-ը»:
Այս դիսկուրսը Արևմտյան Ասիայի ժողովրդին ներկայացնում է ոչ քաղաքակիրթ, բռնի ամբոխ, որը սպասում է հարձակվել արևմտյան քաղաքակրթության վրա և չար մտադրություններ ունի, և այն անարժեք է դարձնում:
40 նորածնի գլխատելու մեծ սուտը
Պաղեստինյան համատեքստում արևմտյան լրատվամիջոցների կողմնակալության վերջնական նշանը լրագրողական ճշգրտության անտեսումն է և Իսրայելի ապատեղեկատվության շարունակությունը: Սա հստակ երևաց հոկտեմբերի 7-ից հետո, երբ լրագրողները խոշոր հարթակներում, ինչպիսիք են CNN-ը, France24-ը և The Independent-ը, լայնորեն հաղորդում էին ՀԱՄԱՍ-ի զինվորականների կողմից 40 նորածինների գլխատման պատմության մասին: Չնայած իրենց ստերի բացահայտմանը, շատ լրագրողներ չհրաժարվեցին իրենց սկզբնական հաղորդումից, լավագույն դեպքում բացատրելով, որ պնդումները չեն կարող հաստատվել:
Թույլ մի տվեք ՀԱՄԱՍ-ին խոսել
The Guardian-ը հայտնում է, որ CNN-ի լրատվական ստանդարտների և մեթոդների գծով ավագ տնօրենը 2023 թվականի նոյեմբերի սկզբին հրահանգ տվեց, որով խստիվ արգելվում է ՀԱՄԱՍ-ի հայտարարությունների մեծ մասի հաղորդումը՝ դրանք բնութագրելով որպես «սադրիչ հռետորաբանություն և քարոզչություն»: Իրականում արևմտյան մեդիա հարթակներում ՀԱՄԱՍ-ի թարմ հայտարարությունների բացակայությունն ակնհայտ է։ Նրանք չեն հրավիրվում հարցազրույցի, և նրանց զեկույցներն ու հայտարարությունները չեն վերլուծվում։ Նման հրահանգը հանգեցնում է դաշտի իրականության մասին միակողմանի պատկերացմանը և ամբողջովին անտեսում է ՀԱՄԱՍ-ին որպես Գազայի ընտրություններում ամենաշատ ձայները ստացած առանցքային դերակատարներից մեկը։
Չափազանցություն չի լինի ասել, որ արևմտյան լրատվամիջոցները մեղսակից են շարունակվող ցեղասպանությանը: Կարևորն այն է, որ այս վնասակար մեդիան ուղղակիորեն հակադրվում է Գազայի խիզախ պաղեստինցի լրագրողներին, ովքեր շարունակում են վտանգել իրենց կյանքը՝ լուսաբանելու շարունակվող ցեղասպանությունը և տարածելու ճշմարտությունը ամբող աշխարհում։
* Այս հոդվածը վերցված է «Ալ-Շաբաքե» կայքից։