Maм 22, 2024 17:07 Asia/Almaty
  • Ибрахим Раисидің өміріне шолу

Раиси 1994 жылы Иранның Бас инспекция ұйымының басшысы болып тағайындалды және бұл лауазымды 10 жыл атқарды. Сейед Ибрахим Райсидің инспекция ұйымын басқарған кезеңі оның өміріндегі бетбұрыс болды. Өзінің жинақтаған тәжірибесіне сүйене отырып, ол әкімшілік мекемелерге басшылық жасауда төңкеріс жасап, жүйелендірді.

ИИР Президенті Сейед Ибрахим Раиси  1960 жылы желтоқсан айында Мешхед қаласы мен Ноған ауданында діндар отбасында дүниеге келген. Оның әкесі  Сейед қажы Раис әл-Садати және оның анасы Сейед Асмат Худадад Хұсейни Ислам пайғамбарының ұрпақтарының бірі хазірет Зейд Бин Әли Бин әл Хұсейнмен (ғ.с.) туысқан.  

Раиси бастауыш білімін Джавадия мектебінде аяқтап, 1975 ж. білімін жалғастыру үшін Құм семинариясына барып, біраз уақыт имам Хомейнидің (р.а.) туыстарының бірі басқаратын медреседе оқыды.

Имам Хомейниді қорғауда

1978 жылдың 7 маусымында  Пехлеви патшалық режиміне қатысты   күнделікті газетте имам Хомейниге (р.а.) тіл тигізілген соң және   АҚШ-пен байланысты режимге қарсы халық қозғалыстардың басталуымен, Раиси наразылық жиындарына қатысты, олардың көпшілігі Аятолла Боруджерди медресесінен (Хан медресесі) шыққан және ол революциялық студенттердің өзегі ретінде белсенді болды. Осы кезеңде Сейед Ибрахим Раиси өзінің үгіт-насихат жұмыстарын түрмеден немесе қуғында болған төңкерісші ғалымдармен байланыс түрінде жүргізді, сондай-ақ Теһран университетінде ғалымдар мен діни қызметкерлердің отыруы сияқты жиындарға қатысты.

Ислам революциясы                                                                      

Раиси Ислам революциясының жеңісінен кейін Исламдық жүйенің басқару қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін кадрлар құру үшін Шаһид Бехешти ұйымдастырған арнайы оқу курсына қатысты. Ал, маркстік толқулар мен Сүлеймен мешітіндегі түрлі мәселелердің туындауынан кейін ол бір топ студенттермен бірге мәдени шаралар түрінде сол аймаққа барды. .

Раисидің басқару саласына келуі (1980 ж.) Карадж қаласының уездік прокуроры болған кезде басталып, біраз уақыттан кейін шәһид Кудусидің жарлығымен Карадж округінің прокуроры болып тағайындалды. Екі жылдан кейін Сейед Ибрахим Раиси Хамедан прокуратурасын Карадж қалалық прокуратурасымен бір уақытта басқарды және бұл қызметте 1984 жылға дейін қызмет етті.

1985  жылы Раиси Теһран прокурорының орынбасары болып тағайындалды және осылайша оның сот ісін басқару кезеңі басталды. Раисидің күрделі сот істерін шешудегі табысынан кейін имам Хомейни (р.а.) оны және Неириге Лурестан, Керманшах және Семнан сияқты кейбір облыстардағы әлеуметтік мәселелерді шешуді тапсырды.

Сейед Ибрахим Раиси фиқһ және құқық саласындағы зерттеулерін аяқтай отырып, осы саладағы ең жоғары білім деңгейіне (төртінші деңгей) қол жеткізді. Соңында «Құқықтану мен құқықтағы принцип пен сыртқы көрініс арасындағы қайшылық» деген тақырыппен докторлық диссертациясын қорғады.

Прокурор мырза

1989 жылы Ислам революциясының негізін қалаушы имам Хомейни (р.а.) қайтыс болғаннан кейін Сейед Ибрахим Раиси сол кездегі Сот билігі басшысының бұйрығымен Теһран прокуроры қызметіне тағайындалып, бұл лауазымда бес жыл болды.

Раиси 1994 жылы Иранның Бас Инспекция ұйымының басшысы болып тағайындалды және бұл лауазымды 10 жылдан кейін атқарды. Сейіт Ибрахим Раисидің елдегі Бас Инспекция ұйымын басқарған кезеңі өзінің жинақтаған тәжірибесіне сүйене отырып, әкімшілік мекемелерді қадағалауды түрлендіріп, жүйеге келтірген оның өміріндегі бетбұрыс болды.

Елдің Бас инспекциясы ұйымы Раисидің кезінде теңгерімді құрылымдық дамуға тап болды және Иран Ислам Республикасының бақылау тіректерінің бірі ретінде құрылды. Осы кезеңде Иранның әкімшілік және экономикалық жүйесінің көптеген түйіндері анықталып, сыбайлас жемқорлықтан шығу жолы тұжырымдалған. 

Сот билігінің басшысынан президенттік міндетіне дейін

2019  жылы 7 наурызда Ислам революцисының жетекшісі бұйрығымен Сейед Ибрахим Раиси Иранның сот билігінің басшысы болып тағайындалды. Раисидің президенттігі кезіндегі сот жүйесінің көрсеткіштері бірнеше себептерге байланысты Ислам республикасының басқару жүйесіндегі бұл жүйенің деңгейін көтерді. Раиси осы саланы басқару және халықтың сот мәселелерін жіті қадағалап, шешу, экономикалық сыбайлас жемқорлықпен күресу, сот жүйесін өзгерту құжатын құрастыру және аяқтау және сот жүйесін жетілдіру арқылы Иран Ислам Республикасының сот әділдігін жақсарту жолында байыпты қадамдар жасады. Революцияның жоғарғы жетекшісі бұл өзгерісті және  халықтың жүрегінде үміт тудырғанын жоғары бағалады.

Сейед Ибрахим Раиси  2021 жылы 18 маусым  өткен сайлауда 18 миллионнан астам дауыс жинап, 13-ші президенттік мерзіміне қатысып, Иран президенті болды.

Сондай-ақ 1402 жылы наурызда өткен Эксперттер кеңісі алтыншы мерзімі сайлауында  Раиси халықтың 82,57 пайыз дауысын жинап, үшінші рет мүшесі болды.                              

 

Тегтер