Қазақстан Президенті адам құқықтары туралы жаңа жарлыққа қол қойды
Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Қазақстандағы адам құқықтары жөніндегі әрі қарайғы шаралар туралы» жарлыққа қол қойды.
«Саяси модернизацияның маңызды кезеңі - бұл адам құқықтары саласындағы нақты шараларды әрі қарай жүзеге асыру. Бүгін тиісті жарлыққа қол қойылды. Үкіметке оны жүзеге асыру бойынша Жедел іс-қимыл жоспарын қабылдау тапсырылды », - деді Қ.Тоқаев өзінің Twitter-дегі ресми парақшасында.
Жарлық үкіметке келесі негізгі міндеттерді жүзеге асыруды көздейтін Адам құқықтары саласындағы басым шаралар жоспарын (Іс-шаралар жоспары) бекітуді тапсырады:
• БҰҰ-ның шарт органдарымен өзара әрекеттесу механизмдерін және БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі кеңесінің арнайы рәсімдерін жетілдіру;
• Адам саудасы құрбандарының құқықтарын қамтамасыз ету;
• Мүмкіндігі шектеулі азаматтардың адам құқықтары;
• әйелдерге қатысты дискриминацияны жою;
• бірлестіктер бостандығы құқығы;
• сөз бостандығына құқық беру;
• адамның өмір сүруге және қоғамдық тәртіпке құқығы;
• үкіметтік емес ұйымдармен өзара ықпалдасу тиімділігін арттыру;
• Қылмыстық сот төрелігі және мәжбүрлеп орындау, азаптау мен қатыгез қарым-қатынастың алдын алу саласындағы адам құқықтары.
Адам құқықтарын қорғау мәселесі Президент Қ.Тоқаевтың 2019 жылдың маусым айында Мемлекет басшысы болып сайланғаннан бері бірінші кезектегі міндеті болды. Ол Қоғамдық сенім жөніндегі ұлттық кеңестің екінші отырысы барысында адам құқығы мәселелерін заңнама арқылы шешуге бағытталған үкіметтің іс-қимылдарының нақты жоспарларын атап өтті (2019 ж. желтоқсан). Сондай-ақ, Президент 2020 жылғы қыркүйекте жыл сайынғы халыққа жолдауында адам құқықтары мәселелері туралы айтып отырды. Атап айтқанда, ол үкіметке азаматтарды, әсіресе балаларды кибербұзушылықтан қорғау, адам саудасына және азаптауларға қары күресу үшін кешенді шаралар қабылдауды тапсырды. 2021 жылы ақпанда Қоғамдық сенім кеңесінің бесінші отырысында Президент сотталған адамдардың құқықтарын қорғауды, сондай-ақ әйелдердің құқықтарын қорғаудың құқықтық тетіктерін күшейтуге бағытталған жаңа шаралар пакетін ұсынды.
Бұл Жарлықтың қабылдануы адам құқығын мемлекеттік саясаттың негізгі басымдықтарының бірі ретінде ресімдейді. Оның ережелерін жүзеге асыру Қазақстандағы адам құқықтарын қорғауды одан әрі ілгерілетеді және әділ және прогрессивті мемлекет құруға ықпал етеді.
Жарлық Президент Тоқаев ұсынған «тыңдаушы мемлекет» тұжырымдамасына сәйкес келеді. Онда қоғамның пікірлері мен сын-ескертпелерін тыңдайтын үкімет қалыптастыру көзделген. Осы тұжырымдаманың шеңберінде үкімет үш ауқымды саланы - елдің саяси жүйесін демократияландыруды, халыққа көбірек билік беруді және адам құқықтарын күшейтуді қамтитын елеулі саяси реформаларды жүзеге асыруда.
Адам құқықтарын қорғау саласында Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің кеңсесін, оның ішінде өңірлік кеңселерін ашу шараларын қабылдау арқылы күшейтілуде. Қазақстан Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактінің Екінші факультативтік хаттамасына қосылды. Нұр-Сұлтан осылайша өлім жазасын ресми түрде алып тастады.
Сонымен қатар, мүгедектерді және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды қолдау шаралары күшейтілді, балаларға қатысты зорлық-зомбылық және жыныстық зорлық-зомбылық, педофилия, ұрлау және заңсыз бас бостандығынан айыру, тұрмыстық зорлық-зомбылық үшін жаза күшейтілді.
Қазақстан тәуелсіздігінің 30 жылдық мерейтойы қарсаңында ҚР Президентінің басшылығымен жүзеге асырылып жатқан құқық саласындағы реформалардың маңызы зор екені айқын.
Дереккөзі: Қазақстанның Ирандағы елшілігі
