17-ші БРИКС саммитінде жаһандық экономиканың жаңа картасы құрастырылды
(last modified Tue, 08 Jul 2025 10:57:43 GMT )
Шіл 08, 2025 16:57 Asia/Almaty
  • 17-ші БРИКС саммитінде жаһандық экономиканың жаңа картасы құрастырылды

ParsToday - Әлем экономикалық дағдарыстармен және дәстүрлі қаржылық құрылымдарға сенімсіздікпен күресіп жатқанда, Рио-де-Жанейрода 17-ші саммитін өткізіп жатқан БРИКС тобы экономикалық тәуелсіздікке сүйене отырып, Батыстың монополиясына қарсы шығуды көздейтін жаһандық тәртіптің жаңа картасын құрастыруда.

Жексенбі және дүйсенбі күндері (6 және 7 шілде) Бразилияның Рио-де-Жанейро қаласында БРИКС-тің 17-ші саммиті өтті. Саммитте мүше елдер мен серіктестердің, соның ішінде Иранның кең қатысуымен негізгі экономикалық, саяси және технологиялық мәселелер талқыланды.

ParsТoday ақпарат агенттігінің Fars ақпарат агенттігіне сілтеме жасап хабарлауынша, Рио-де-Жанейро саммиті БРИКС-тің құрамы алғашқы бес елден он мүшеге дейін кеңейіп, Иран, Мысыр, Біріккен Араб Әмірліктері, Эфиопия және Индонезия сияқты елдер жаңа мүше ретінде осы жаһандық блоктың болашақ жолын қалыптастыруда маңызды рөл атқаратын жағдайда өтті.

 

БРИКС кеңеюі, жаһандық оңтүстіктің амбицияларының өсу белгісі

Сан-Паулу Католик университетінің экономика ұстазы Лаэрти Аполинарио Джуниор Әл-Жазира телеарнасына берген сұхбатында: ««Қазір 11 мемлекет кіретін БРИКС Жаһандық Оңтүстік елдерінің өсіп келе жатқан ұмтылыстары мен амбицияларының қуатты символы болып табылады», - деді.

Ол бұл әртүрлілік келісімге қол жеткізуді қиындатуы мүмкін екенін айта отырып, ол бұл кеңейту процесі үйлесімділік пен тиімділікті сақтау механизмдерін қажет ететінін айтты.

 

Доллардың үстемдігін жою талпыныс

Биылғы саммиттің маңызды тақырыптарының бірі – мүшелер арасындағы саудадан АҚШ долларының біртіндеп жойылуы. Джуниордың айтуынша, БРИКС елдері үшін ортақ валюта құру әлі күнге дейін қол жеткізілмегенімен, ұлттық валюталарды пайдалануды ұлғайту, цифрлық төлем инфрақұрылымдары мен BRICS Pay сияқты платформаларды дамыту бағытында айтарлықтай қозғалыс байқалды, олар экономикалардың «долларлануын» азайтуды көздейді.

 

Мүшелердің жылдам экономикалық өсуі және демографиялық маңызы

Рио-де-Жанейро федералдық университетінің халықаралық қатынастар жөніндегі зерттеушісі Хосе Гомес Хатаның айтуынша, «БРИКС елдері қазір әлемдегі ең үлкен дамып келе жатқан экономикаларды құрайды, олардың жалпы саны шамамен 3,6 миллиард адамды құрайды, бұл әлем халқының 40 пайызына тең».

Ол сондай-ақ Үндістанның экономикалық өсімін атап өтті, бұл Америка Құрама Штаттарынан үш есе жоғары және шиеленісті жаһандық жағдайлар бұл өсу үрдісіне қауіп төндіруі мүмкін, әсіресе Қытай сияқты энергия ағындарының қауіпсіздігіне қатты тәуелді елдер үшін.

 

Иран, БРИКС-тің жаңа және ықпалды мүшесі

Иран Ислам Республикасы осы блоктың жаңа мүшелерінің бірі ретінде Рио-де-Жанейро саммитіне белсенді қатысуда, ол геосаяси орналасуы мен ауқымды табиғи ресурстарының арқасында БРИКС-тің экономикалық және энергетикалық болашағында маңызды рөл атқарады.

Мысалы, Израильдің Иранға жақында жасаған шабуылы Иранның Қытайға экспортталатын мұнайының 80 пайызының бағытына әсер етуі мүмкін еді, бұл мүшелер арасындағы экономикалық және энергетикалық қауіпсіздік саласындағы ынтымақтастықты тереңдету қажеттілігін көрсетеді.

Мүше елдердің экономикалық, халық және ресурс көлемін ескере отырып, БРИКС қазір жаһандық тәртіпті өзгертуші күш ретінде пайда болды. Бразилиядағы биылғы саммит экономикалық және саяси билікті қайта анықтау әрекетіндегі жаңа тараудың басталуын белгілеуі мүмкін; Иран белсенді мүше ретінде әділ әрі көп полярлы болашақты қалыптастыруда маңызды рөл атқаратын күш.