Pars Today

Жыл сайын жаңа жылға ұран мен атау таңдайтын Ислам революциясының жетекшісі 1403-ші жыл үшін «Халықтың қатысуымен өндірістік серпіліс» атағын таңдады. Бұл атау Ислам революциясы  жетекшісінің ең маңызды мәселесі экономикалық мәселе екенін көрсетеді.

Иранда 26 жылдан бері жыл ұраны анықталып келеді. Күн күнтізбесі бойынша 1378 жылы Ислам революциясының жетекшісі жыл ұранын алғаш рет анықтады. Жыл ұранының мақсаты – мемлекеттік қызметкерлердің бір жыл ішінде, тіпті одан кейін де ұстанған саясаты мен іс-әрекетіне бағыт-бағдар беру, сондай-ақ жыл ұранында көтерілген мәселеге жұртшылықтың назарын аудару.

Ислам революциясының жетекшісінің әр жылды атауы ресми тұлғалар мен мемлекет қайраткерлерін елдің қазіргі қажеттіліктерінен хабардар етеді. Жарияланған ұрандарды бағалау жыл ұрандарының негізгі бағыты экономика болғанын көрсетеді. Шындығында, революция жетекшісі жыл ұранын жариялаған алғашқы 11 жылда экономикалық емес аспектілер көзге түсті. Бірақ соңғы 15 жылда экономика жыл ұранының тіректерінің бірі болған жоқ.

1370 жылдардың соңғы екі жылында жыл ұраны мәдени және діни бағытқа ие болды. 1378 жыл Ислам революциясының ұлы негізін қалаушының туғанына 100 жыл толуы көктем таңымен сәйкес келуіне байланысты имам Хомейни (р.а.) жылы деп аталды. 1379 жылы күн жылы екі Ғадир айт болғандықтан, жыл үшін имам Әли (ғ.с.) есімі таңдалды. 1387 жылға дейін жыл ұрандарының негізгі тақырыбы елдің мәдени-әлеуметтік мәселелері болды.

Аятолла Хаменеи 1380 жылы Америка Құрама Штаттары бастаған үстемшіл әлемнің Батыс Азия аймағындағы дұшпандық және экспансионистік әрекеттеріне, сондай-ақ шенеуніктердің назар аудару қажеттілігіне байланысты бұл жылды «ұлттық қуат пен жұмыс орындарын құру жылы» деп атады.  1381 жыл имам Хұсейн (ғ.с.) мен адал серіктеріне аза тұту  күндерінің басталуымен сәйкес келуіне байланысты «Хұсейннің ізеті мен құрметі» жылы деп аталды. 1382 жыл «Қызмет ету» жылы болып аталды. 1383 жыл сегізінші үкіметтің соңғы жылы болғанын және мемлекеттік органдардың халық алдында атқарған жұмыстарының есебін беру қажеттігін ескерген діни жетекші жылды «Есеп беру жылы» деп атады. Шындығында, революция жетекшісі жыл ұранын жариялаған алғашқы 11 жылда экономикалық емес аспектілер көзге түсті. Бірақ соңғы 15 жылда экономика жыл ұранының тіректерінің бірі болған жоқ. 84 жылы алдағы тоғызыншы президенттік сайлауға және Ислам республикасы дұшпандарының теріс насихатының көлеміне байланысты Ислам революциясының жетекшісі жылдың ұраны ретінде «Ұлттық ынтымақтастық пен қоғамның қатысуын» таңдады.

Кейбір батыстық басылымдардың Исламның ұлық Пайғамбарына (с.ғ.с.) тіл тигізуіне және діни сезімдердің қайнауына байланысты 1385 жыл «Ұлы Пайғамбар (с.ғ.с.) жылы» деп аталды. 1386 жыл Ислам үмбеті мен Иран халқы арасында алауыздық тудыру жолындағы үстемшіл әлемнің жан-жақты және шарасыз талпыныстарының арқасында «Ұлттық бірлік және исламдық интеграция жылы» деп аталды. 1387 жыл «Инновациялар мен өркендеу» жылы аталды.

Ислам революциясының жетекшісі 1388 жылдан бері жыл сайын жыл ұраның экономикалық тақырыппен байланыстырды. 1390-шы жылдар бойы таңдалған атаулар экономикалық аспектіге ие болды. Басқаша айтқанда, барлық тақырыптар экономикалық болды немесе экономика жылдың басты тақырыбының бір бөлігі болды. Шындығында, 1390 жылдары ұрандардың саяси аспектісі болды және үкіметтер бұл мәселені өз саясатында қарастыруы керек еді. 1388 жыл елде жан басына шаққандағы энергия тұтынудың жоғары болуына байланысты «тұтыну үлгісін реформалау» жылы деп аталды. 1389  жыл «Қос күш пен қос еңбек жылы», 1390 жыл «Экономикалық жиһад жылы», ал 1391 жыл «Ұлттық өндіріс және Иран еңбегі мен капиталына қолдау көрсету жылы» деп аталды. 1392 жыл «Саяси эпос және экономикалық эпос жылы», 1393 жыл 11-ші президенттік сайлаудың келуіне және шенеуніктердің еңсерудегі табандылығының қажеттілігіне байланысты «ұлттық табандылық пен жиһадтық басқарумен экономика мен мәдениет» жылы деп аталды.

1390-шы жылдардағы жыл ұранына экономика тақырыбы енбеген жалғыз жыл 1394 жылы болды. Ислам революциясының жетекшісі бұл жылды «үкімет пен ұлт, жанашырлық пен ортақ тіл» деп атады. 1395-ші жылдан бастап экономика жыл сайын жылдың басты тақырыбына айналды. Аятолла Хаменеи 1395 жылды «қарсыласу экономикасы; әрекет және амал», 1396 «қарсыласу экономикасы: өндіріс-жұмыспен қамту», 1397 «Иран тауарларын қолдау жылы», 1398 «өндіріс серпіні» жылы, 1399 «өндіріс серпілісі», 1400 «өндіріс, қолдау және кедергілерді жою», олар сондай-ақ 1401 жылды «өндіріс, білімге негізделген, жұмыспен қамту» және 1402 жылды «инфляцияны бақылау және өндірістің өсуі» деп атады.

Ислам революциясының жетекшісі алдыңғы он төрт жылдағыдай (1394 жылдан басқа) экономикалық бағыттағы 1403 ұранын таңдап, жариялап, хижри жаңа жылының ұраны ретінде «халықтың қатысуымен өндіріс серпілісін» таңдады. Бұл тағайындау аятолла Хаменеидің өндіріске көңіл бөлу мен халықтың экономикалық қызметке қатысуын арттырудың маңыздылығына тоқталып, мұны елдің экономикалық дамуының негізгі басымдықтарының бірі ретінде көтергенін көрсетеді. Бұл екпінді өткен жылдардағы ұрандардың экономикалық айдарынан тануға болады және ол елдің өндірістік және экономикалық секторларының дамуы мен нығаюына апаратын жолға ұмтылуды көрсетеді. Сондықтан 1403 жылғы ұранның өлшемдерін талдап, өндірісті ұлғайту мен халықты кеңінен қатыстыру арқылы экономикалық дамуды атап өту негізгі макроэкономикалық стратегия ретінде үлкен мәнге ие. Бұл ұран биылғы жылы ұлттық өндірістік әлеуетті нығайту және халықтың өндірістік қызметке қатысуына ынталандыру мақсатындағы реформалар мен экономикалық бағдарламалардың маңызды басымдық ретінде қарастырылғанын көрсетеді.

Экономикалық мәселе де халықты алаңдататын басты мәселе және сұраныс, өйткені адамдар күнкөріс жағынан қысымға ұшырауда және олар бұл жағдайдың жақсаратынын күтеді. Сонымен бірге экономика – жаудың назарын аударған ең маңызды сала. Бүгінгі дұшпанның ИИР-на қарсы соғысы гибридтік соғыс. Бірақ бұл біріккен соғыста экономика негіз болып табылады, өйткені дұшпан Иранға экономикалық қысым жасау арқылы халықтың наразылығын тудырып, бұл наразылықты басқа аймақтарға таратуға тырысуда.