Арафа - мойындау және кешірім күні

Имам Хұсейннің (ғ.с.) Арафа дұғасы жоғары мәртебелі имамның теңдесі жоқ Жаратушыға деген құштарлығы мен махаббатына толы.

Имам Садықтан (ғ.с.): «Арафат неліктен Арафат деп аталады?»- деп сұрағанда, хазірет: «Жәбірейіл хазірет Ибраһимді Арафа күні осы жерге ертіп келеді. Түс мезгілі келгенде Жәбірейіл: «Уа, Ибраһим! Күнәңды мойындап, әдет-ғұрыптарыңды үйрен»,- деді. Жәбірейіл «мойында» деген соң, бұл жер Арафат деп аталды»,- деп жауап берді.

Арафат шөлі Хиджаз жерінде орналасқан және ежелден киелі өлке саналған. Қажылық рәсімдерінде зихадже айының тоғызыншы күніне жеткенде қажылар Арафат шөліне тоқтап, ғибадат етулері керек. Бұл ұлық күн Арафа күні, дұға күні деп аталды. Исламның ұлық пайғамбары: «Адамдар Арафатта тұрып, жылап мұқтаждықтарын сұраса, Алла періштелердің алдында бұл адамдарды мақтан тұтып, періштелерге: «Маған құлдарым алыс, шаңды жолдардан келіп, мал-мүлкін менің жолыма жұмсап, денелерін шаршатқанын көрмейсіңдер ме? Абыройым мен ұлылығыммен ант етемін, олардың күнәкарларын әділдерге кешіремін және оларды аналарынан туған күніндегідей күнәларынан тазартамын»,- деді»,- деп айтты.

Дұға – құлдардың ең шынайы ғибадаты. Дұға оқығанда адам басқалардан алшақтап, Аллаға бет бұрады. Кімде-кім тек Алланы  пана тұтса, жүрегіндегі толқынды теңізді дұға-тілектерімен, Алламен шынайы сұхбатпен тыныштандырады. Дұға - қызмет етудің ең әдемі және ең таза сәті. Рауаяттарда Алланың алдында дұға ету,   жалбарыну жанды күнәлардан тазартады. Имам Садық (ғ.с.): «Бұлт жаңбырдың көзі болғаны сияқты, дұға тілектердің орындалуының көзі»,- деген.  Демек, жаңбыр бұлттың ішінде болғаны сияқты, тілектердің орындалуы дұғаның ішінде. Дұға кез келген уақытта, жерде және рухани жағдайда мүмкін және тиімді. Бірақ Алла Тағала кейбір жерлер мен уақыттарға артық ізгілік пен артықшылық бергендіктен, бұл жерлерде дұғаны орындалуы ерекше әсер етеді. Бұл қасиет пен артықшылық - адам баласының уақыт пен жерден ең жақсы білім алуы және өзінің адами кемелдігіне мүмкіндігінше жақындауы. Арафат күні және қасиетті Арафат жерінде болу осы қасиетті орындардың бірі және жылдың ең құнды күндері болып табылады. Рауаяттарда: «Арафатта тоқтаған кезде күнәларың құмдағы құм немесе аспандағы жұлдыздар немесе жаңбыр тамшыларындай болса да, Алла оларды кешіреді»,- деп айтылды.

Арафат жері ғашықтар мен мистиктердің бас қосатын жері. Бұл жерде Алланың пайғамбарлары тұрып құлшылық еткен. Көптеген хадистерде Арафа күнінің амалдары, әсіресе дұғаның сапасы туралы айтылды. Бұл күні ораза ұстаудың да сауабы көп. Бірақ рауаяттарда: «Бұл күні дұға етудің маңыздылығы соншалық, егер ораза ұстау адамды әлсіретіп, құлшылық пен жалбарынудан тыйса, бұл күні адамның күнәсін мойындап, Алладан кешірім тілеп, жан дүниесін түзегені дұрыс»,- деп айтылды.  Рауаяттардың бірінде былай деп айтылды: «Мистик жетпіс жыл бойы Аллаға құлшылық етіп, күндіз ораза ұстап, түнде құлшылық етті. Бір күні Алла Тағаладан қажетті нәрсесін сұрады, бірақ тілегені орындалмады. Сонда ол өз-өзіне: «Бұл сенің жамандығыңның кесірінен, егер сенде жақсылық болса, дұғаң қабыл болар еді. Алла Тағала періште жіберіп: «Уа, Адам баласы! Өзіңді қорлаған осы бір сағат бұрын істеген ғибадаттарыңнан қайырлы!»- деді».

Рауаят айтушы: «Арафатта ұзақ уақыт қолын аспанға көтеріп,   көздерінен көз жасы жерге ағып жатқан имам Каземнің (ғ.с.) шәкірті  Абдулла ибн Джандабты көрдім.  Дұғаны осындай жағдайда оқыған мен басқа ешкімді көрмедім. Күн батып, халық Арафаттан  Машарға  бара жатқанда, мен оған: «Мен сенен артық дұға оқитын ешкімді көрмедім»,- дедім. Абдулла: «Алламен ант етемін, ол кезде мен тек бауырларыма (діни бауырлары) ғана дұға еттім. Өйткені имам Каземнің (ғ.с.) «Көзінен алыстап (адал) бауырына дұға еткен адам арштан шақырылады. Бауырын үшін сұрағаның  жүз мың еселенеді. Олай болса,   қабыл болатыны белгісіз дұға үшін жүз мың рет қабыл болатын дұғаны тәрк еткенім дұрыс емес болар еді»,- деп айтқанын естігем»,- деп айтты.  

Зилхадже айының тоғызыншы күні қажылар Арафатқа жиналады. Бұл жер илаһи пайғамбарлар мен Алла Елшісінің (с.ғ.с.) ұрпағынан  тараған имамдардың зиярат етіп, құлшылық жасап, ізбасарларына дұға оқып, осындай қадірлі күнді қалай пайдалану керектігін үйреткен жер. Имам Хусейн (ғ.с.) Арафат жерінде  Әр-Рахма тауының жанында тұрды. Имамның (ғ.с.) жанында оның бір топ туыстары мен достары да болды. Хазірет (ғ.с.) мүбәрәк қолдарын жайып, дұға жасай бастады. Кейін  Арафа намазы деп аталып кеткен имам Хұсейннің (ғ.с.) дұғасы мұсылмандардың ең жоғары мистикалық және діни ілімдеріне негізделген.

Имам Хусейннің (ғ.с.)  мағыналы әрі әдемі Арафа дұғасын оқып, сол махаббат, сұлулық және білімнің әсеріне қалай түспеу мүмкін бе?

Имам Хусейн (ғ.с.) Арафа дұғасының басында ең алдымен Алланы   мадақтайды, содан кейін өзінің бар болмысының мәнін, яғни кедейлік пен мұқтаждықты ғаламның Жаратушысына жеткізіп: «Уа, Алла! Саған мұқтаж менмін. Кедей кезімде қалайша саған мұқтаж болмайын?»- деді.

Жаратушының ұлылығы алдында дәрменсіздігін білдіру – дұға оқитын адамның жоғары білімінің белгісі. Имам (ғ.с.) бастапқыда  құлдарына Алланың ұлықтығы алдындағы дәрменсіздігін білдіру арқылы Жаратушыға жалбарыну әдебін үйретеді. Алладан нәпсінің жоқтығын, жүректің анықтығын, амалда ықыласты, дінде көрегенді сұрайды.  

Аятолла Хаменеи Арафа дұғасы туралы: «Арафа күні махаббат пен құмарлыққа толы дұға Арафат рәсімдерінде имам Хусейнмен (ғ.с.) оқылуы  Пайғамбар әулеті ізбасарларының бойындағы   махаббат рухын көрсетеді»,- деді.