«Фаджр» онкүндігі (3): Ислам революциясы; Құран, руханият пен бірлік

1979 жылы 11 ақпанындаға маңызды және таң қалдыратын жаңалық бүкіл әлем халқының назарын аударды: «Иран Ислам революциясы жеңіске жетіп, Пехлеви әулетінің өмірін аяқтады».

Бірақ осы ұлы және халықтық революция нәтижесіне жету үшін бір-бірімен үйлестіру және интеграция арқылы ірі әлемдік державалардың, әсіресе АҚШ қолдауына ие болған самодержавие және күшті көрінетін Пехлеви үкіметін құлата алған көптеген әртүрлі факторлар болды. Имам Хомейни (р.а.) сияқты батыл, өткір, халықтық және жанашыр тұлғаның басшылығымен мақтан тұтатын Иран халқының бірлігі мен ынтымағы Ислам революциясының маңызды сипаттарының бірі болды. Шынайы және жалпыға ортақ бірлік әрқашан күш пен үмітке және ақырында жеңіске әкеледі. Ирандықтардың бірлігі мен жанашырлығы да қозғалыстың әртүрлі кезеңдерінде және оның табыстарында бірдей әсер етті. Революцияның марқұм көсемнің халықтың бірлігін құру мен нығайтуда ең маңызды рөл атқарғаны сөзсіз, ол өзінің жолдаулары мен сөйлеген сөздерінде оларды үнемі келіспеушіліктерден сақтандырып отырды. Иран халқының Пехлеви режиміне қарсы күресі кезінде халықтың мызғымас бірлігі бірлік пен достық пен мәселелерде ынтымақтастыққа себеп болды және халық бірауыздан бұл режимнің құлауын талап етті.

Иран халқының революция кезіндегі берік бірлігі екі себепке байланысты болды. Бірі – шахтың репрессиялық және автократиялық режимін ұнатпау және жек көру, екіншісі - революцияның басқарушы ойы ретінде исламға терең сену. Негізінде, Иран халқының қозғалысының исламдық сипаты оның көрнекті белгілерінің бірі болды. Халықтың ұрандары мен революцияның марқұм жетекшісі имам Хомейнидің (р.а.) ұстанымдары Иран халқының тарих жасаушы қозғалысының халықтың таза дінінен, яғни Исламнан бастау алғанын көрсетті. Революция жеңісінен кейін бір жарым ай өткенде халықтың 98 пайыздан астамы бірегей референдумда Ислам республикасы жүйесіне оң дауыс берді, осылайша Ислам ережелері мен құндылықтары өз елінде билік етуде. Исламдық жүйенің билігін бұл үлкен және есте қаларлық қарсы алу Иран революциясының басқа революциялардан айырмашылығы рухани және исламдық сипатқа ие екенін және революцияның бағыты мен мақсаттарының осы ұлы илаһи ілімдер мен құндылықтарға негізделгенін жақсы көрсетті.  Имам Хомейни илаһи Ислам дінінің Иран халқының бірлігіндегі рөлі туралы: «Алла Тағаланың қалауы болмаса, адамзаттың сөз тәрізді бірлікке жетуі мүмкін емес»,- дейді.

Иран халқының діни сенімдері терең болғанымен, бұл сенімдерді шах режиміне қарсы күрестің мақсаты мен идеалы ретінде қабылдауына олардың сүйікті көсемі имам Хомейнидің (р.а.) нұсқаулары себеп болды. Халықтың руханият пен дінге деген ілтипатынан хабардар болған имам Хомейни халықты исламның азат етуші және озбырлыққа қарсы тағылымы төңірегінде бірігуге шақырды. Әрине, Ислам революциясының марқұм жетекшісі бұл сананы шамамен 1963 жылдан бастап өзінің шәкірттері мен пікірлес күрескерлері мен революцияшылдарының ұжымдық серіктестігімен бастады және Исламды зұлымдық пен үстемдікпен күресу және айырылғандарды қолдау және әділет іздеу діні ретінде таныстырды. Негізінде имам Хомейни халықты Исламның әлеуметтік және саяси тағылымдарымен таныстырып, олардың жүзеге асуын қанағаттану себебі және құтқару мен революцияның жеңісі үшін Алланың жәрдемі деп атады. «Мұхаммад» сүресінің 7-ші аятынан: «Әй мүміндер! Егер Аллаға (дініне) жәрдем етсеңдер, Ол сендерге жәрдем етіп, қадамдарыңды бекітеді»,- деп оқимыз.

Иранның мұсылман халқы шахқа қарсы күресі кезінде және революция жеңісінен кейін де Аллаға тәуекел етіп, Оның нұрлы жолында қадамдар жасағанда Алланың жәрдемінің белгілерін талай рет көрді. Адамдардың ең үлкен және ең ықпалды шерулері мен жиындары діни мерекелерде, әсіресе Алла Елшісінің (с.ғ.с.) ұлы немересі имам Хусейннің (ғ.с.)  зорлық-зомбылық пен қысымға қарсы көтерілісіне байланысты шерулер мен жиындар өткізілді. Илаһи қайта тірілуді еске салатын Тасуа, Ашура және Арбаин күндері Исламның зұлымдыққа қарсы тағылымдарының көлеңкесінде Иран халқының күші мен бірлігін көрсеткен үлкен және керемет шерулер өтті.  Революцияның қиын кезеңдерінде Құран Кәрімнің ілімдері әрқашан ашық және үмітті болды. Халықты басып-жаншу үшін озық құралдармен жабдықталған және шетелдіктер қолдаған Пехлеви режимі сияқты күшті көрінетін үкіметтен айырмашылығы, Аллаға арқа сүйеу және одан көмек сұрау адамдарға рухани күш пен жігер берді және жеңіске уәде берді. Олар осы ұлы илаһи кітапты оқиды: «Аллаға тәуекел ет. Ол, уәкілдікте жеткілікті». («Ахзаб» сүресі, 3-ші аят). Осы сипаттаумен Иранның мұсылман халқы қиын күресте әрбір залымды жоюға қабілетті Алланың құдіретіне сүйеніп, Одан келген жеңістің сүйінші хабарымен күресін жалғастырды. Бұл туралы «Фуссиләт» сүресінің 30-аятында: «Расында: “Раббымыз Алла” деп, сосын мықты тұрғандар, оларға періштелер түседі де: “Қорықпаңдар, кейімеңдер! Сендерге уәде етілген жаннат арқылы қуанышқа бөленіңдер” дейді»,- деп айтылған.

Имам Хомейни (р.а.) көрнекті рухани көсем және Құран тәпсіршісі ретінде революция кезінде адамдарды Уахи кітабын ұстануға және оның ілімдерін орындауға үнемі шақырды. Негізінде Құран – Ислам революциясы қалаған идеалды қоғамды құрудың дана Раббы тарапынан түсірілген және бұл жолда ешбір кемшілігі жоқ жол картасы. Осы себепті осы ұлы халық көтерілісінің марқұм басшысы оның барлық құндылықтары аян сөзінен туындайды деп есептеп: «Елімізде Ислам және Ислам заңдары және Құран заңдары үстем болсын, Ислам мен Құран заңына қайшы заң жоқ, болмайды да деп қозғалысты бастадық»,- деді. Негізінде ол Ислам республикасының революциясы мен жүйесін бостандық, тәуелсіздік және демократия сияқты мақсаттарды ұстану деп санайды, бірақ Батыс үлгілерінен емес, Исламның асыл тағылымдарынан алынған. Бұл сипаттамамен Ислам Республикасы Ислам мен Құранның руханилығы мен тағылымдарына негізделген жаңа басқару тәсілі ретінде қарастырылады. Осы себепті Батыстың либералдық үкіметтері оған үзілді-кесілді қарсы шығып, түрлі себептермен қысым көрсетті. Исламның илаһи құндылықтары мен Құраннан туындаған Ислам революциясының мұраттары езілген халық үшін үміт нұры болып табылады. Бұл рухани және өмір беретін құндылықтар қазір көптеген қоғамдарда енгізіліп, таралып, кеңейе түсуде.