«Фаджр» онкүндігі (10): Ислам революциясы серпінді және тұрақты

1979 жылы ақпанда орын алған исламдық революция 20-шы ғасырдың ұлы оқиғасы деп аталды, өйткені Ирандағы түбегейлі және жан-жақты өзгерістерге қоса, оның көптеген жаһандық салдары мен жетістіктері болды және діни ойлауды жаңғыртып, әсіресе саясат пен қоғам саласында және адам өмірін басқару арқылы ол белгілі және қол сұғылмайтын деп енгізілген көптеген теориялар мен қағидаларға қарсы шықты.

Ислам революциясы жеңістен кейін діни сипатқа ие жаңа жүйе құру және орнату үшін өзінің мемлекеттік құрылымдарын құрды. Бұл әрекетінде ол өз жүйесін батыстық және либералдық үлгілерге негіздеген жоқ, шығыстық және социалистік құрылымдарды да қабылдамады.

Ислам Республикасы барлық мемлекеттік мекемелер мен қоғам мен саясаттың барлық аспектілерін исламдық тағылымдарға сәйкес анықтап, ұстанды. Дәл осындай жағдайда ұлы және үстем державалар, әсіресе АҚШ пен бұрынғы Кеңес Одағы бір-бірімен болған барлық келіспеушіліктер мен қайшылықтарға қарамастан, Ислам революциясын басып-жаншу үшін жиналды, жаһандық және халықаралық форумдардан басқа, олар оны жою үшін қолдан келгеннің бәрін жасады. Қасиетті қорғаныс пен Саддамның Иранға шабуылы кезінде барлығы олардың ең айқын ынтымақтастығына куә болды.

Бірақ Шығыс пен Батыс шайтандарының барлық қастандықтары мен жоспарлары өздеріне қайтып, сәтсіздікке ұшырады. Кеңес Одағы ыдырап, Батыс өркениетінің күйреуі туралы айту бүгінгі Батыста кең таралған әлеуметтік дискурс болып табылады. Ойшылдың айтуы бойынша: «Батыс іштен шіріп, күйреп, отқа оранған шаяндай өзін шағып кетеді». Екінші жағынан, мамандар да Ислам республикасының басқа мектептер мен мазхабтар алдында өзін мақтан тұтатын және күшті көрсетуін жалғастыруда. Алланың “Ол өз кеңшілігінен бізді тұрақты орынға орналастырды. Бізге бұл жерде шаршау да жалығу да болмайды” (деп бата қылады)» деген уәдесі орындалғандай. Ислам революциясының басты ерекшелігі – оның «ислам», «көшбасшылық» және «халық» деген үш тірекке негізделуі. Осы сенім мен діни наным-сенім олардың барлық қиындықтар мен тәртіпсіздіктерге қарсы тұруының негізгі факторына айналды. Иран халқының Исламды ұстануы түрмелерге, жер аударылғандарға және азаптауларға қарамастан Пехлеви режиміне қарсы күрес кезінде де, жеңіс пен қасиетті қорғаныс кезеңінен кейін де мұғжиза тудырды.

Осыған байланысты Ислам мен Ислам революциясына қарсы үгіт-насихат шабуылы әзірленіп, жүзеге асырылды. Ислам революциясы дұшпандары ұстанған кең ауқымды саясаттардың бірі діни үкіметтің зорлық-зомбылығын ирандықтардың санасына сіңіру болды. Ислам революциясының жеңісінен кейінгі жылдарда олар әрқашан өздерінің ақпарат құралдары арқылы өздерінің ирандық аудиториясын дін мен діни сенімдердің жеке адам мен Алла арасындағы жеке қарым-қатынас екенін және әлеуметтік және саяси мәселелерден бөлек екендігіне сендіруге тырысты және оны ілгерілету үшін олар ислам дініне қайшы келетін либерализмді, абахиизмді, моральдық бостандықтарды насихаттау сияқты түрлі стратегияларды қолданды. Олар тіпті революцияның діни табиғатына қарсы ұлтқа шынайылық беру үшін «Иран ирандықтар үшін» ұраны сияқты ұлтшыл идеяларды әзірледі. Исламға қарсы шыққандардың соңғы әрекетінде тағы да Исламға деген тәкаппар ашу, қасиетті нәрселерге тіл тигізу, Құран Кәрімді өртеп жіберуге куә болып отырмыз. Данияның шектен шыққан оңшыл партиясының жетекшісі  Расмус Палудан  Құранды өртеп жіберсе, Швеция үкіметі мен кейбір өркениетті деп аталатын Батыс елдері сөз бостандығын желеу етіп, оны және басқа да антиисламшыларды қолдап отыр. Бірақ бұл жаугершілік те Исламды шынайы тануға, сосын аудиторияда осы илаһи дінге деген бейімділікке түрткі болады.

Ислам революциясының жеңісінен кейінгі жылдарда діни үкіметті басқару рөліне ие Валие фақих әрқашан дұшпандардың өткір шабуылдарының шетінде болды. Шешуші шаралар мен ұстанымдарды қабылдау, қастандықтар мен дұшпандыққа қарсы ымырасыздық қиын күрес кезінде жауды анықтауда және олармен күресудің жолы мен әдісін анықтауда ең үлкен рөл атқарған Ислам революциясы басшылығының ең көрнекті ерекшеліктерінің бірі болып табылады. Американдық USA Today газеті American Enterprise сараптама орталығына сілтеме жасағандай, «Аятолла Хаменеи - Американың ең үлкен проблемасы» деген мақалада: «Американың Ирандағы ең үлкен проблемасы – жол картасын жақсы білетін және адамдардың оған деген сеніміне ие Хаменеи есімді супер қарсыластың болуы»,- деп жазды.

Дұшпандар Ислам жүйесіндегі басшылық пен діни билікке зиян келтіру үшін көптеген жоспарлар жасады. Ең негізгі жоспарлар – құқықтық билік пен демократия арасындағы қайшылықты тудыру. Олар үкіметтің ең жақсы үлгісі ретінде ұсынған батыстық үлгідегі демократия. Иран Ислам революциясы жетекшісінің диктатор болу ұраны және оны ашық және қайта-қайта қорлауы Ирандағы жуырдағы толқулар кезінде жоспарланған бұл шабуылдардың мысалы болды. Аятолла Хаменеи: «Маған кейбір адамдар келіп, сайланған адам туралы білгендеріне қарап үкімге қол қоймауға кеңес берді. Мен мұны ешқашан жасамаймын дедім. Үкімге қол қоймасам, оған дауыс берген 24 миллион халыққа осы кісіге дауыс бергеніңіз қате болды, дегенмен бірдей болады. Мен олай жасамаймын»,- деді.  Бұл саладағы басшылық пен халықтың қырағылығы мен табандылығы да барлық жат қастандықтар мен шапқыншылықтарды залалсыздандырып, ішкі мәселелерді жеңілдете білді. Соның нәтижесінде дұшпандарды жеңіп, езілген мұсылман халықтарының үмітін арттырды. Саяси сахнада адамдардың болуы және ислам мен діни ілімдерді саналы түрде қабылдау діни үкіметті қалыптастырудың маңызды осьтерінің бірі екенін тарихи тәжірибе дәлелдеп отыр.

Ислам тарихында сүйікті Ислам елшісінен (с.ғ.с.) кейін кәміл және илаһи адамның бейнесі болған хазірет Әли (ғ.с.) халықтың  ынта-ықыласына ие болып, оған адал болғаннан кейін ғана ол үкімет орнына отыруға және илаһи жарлықтарды орындауға келісім берді. Ислам мәдениетінде адамдар ислам үкіметін құруда маңызды рөл атқарады. Сондықтан Ислам Республикасы демократиялық негізде құрылды. Бүгінгі таңда Иран Ислам Республикасы жүйесінің беделі мен қуаты халықтың әртүрлі салалардағы жанқиярлық қатысуына байланысты. Халықтың күш-жігері мен қолдауы аясында діни үкіметтің абыройы, өзіне сенуі және жан-жақты тәуелсіздігі кепілдендіріледі.

Әрине, үкіметпен бұл байланысты әлсірету де дұшпандардың жоспарларының басында тұрды. Иран халқының бірлігі мен ынтымағын жою үшін адамдар мен этникалық топтар арасында келіспеушілік туғызу, діни сенімдер мен құндылықтарға мәдени шабуыл жасау, мәдени түрлендіру және оны Батыс мәдениетінің сенімдерімен ауыстыру Ислам дұшпандарының саясаттарының бірі болды.  Исламдық жүйеге қарсы революция дұшпандарының ең тиімді қаруы – халықтың ұлттық мүдделеріне үстемдік етуіне жағдай жасау үшін халықтың ерік-жігерін  және өзіне деген сенімін қорқыту және бұзу үшін психологиялық соғысты қолдану. Иранда соңғы бірнеше айдың жағдайында дұшпандар этникалық және діни уәждерді ынталандыру, кең насихат жүргізу және кейбір ішкі элементтерді өздерімен бірге әкелу сияқты барлық факторларды пайдаланды. Бірақ жаулардың бұл әрекеті де сәтсіз аяқталды. Ислам революциясы жетекшісінің айтуынша, «жаудың жоспары жан-жақты болды, бірақ олардың есептері қате болды». Ислам республикасының ерік-жігері олардың күш-қуатының барлық факторларынан күшті және берік болғандықтан, олар қателесті. Бүгінгі таңда ғылым, әскери және мәдениет тұрғысынан бұрынғыдан да күшті және қуатты Иран Ислам Республикасының болуы діни үкіметтің тиімділігін көрсетеді. Иран халқы өз жолында  илаһи қуат пен сенімге сүйенеді. Алла Тағала «Ағраф» сүресінің 201-ші аятында: «Тақуаларға шайтан тарапынан бір сыбыс тисе, олар Алланы еске алады да қырағылық істейді»,- деді.