Бірлік аптасы 5: Бірлік - Ислам әлемінің күш-қуатының негізі

Ислам қоғамдарының дертіне дәрмен және жалғыз жол – Мұхаммад (с.ғ.с.) Исламдын қайта жаңғырту. Таза Ислам елі, ұлты, тілі әртүрлі мұсылмандарды біріктіреді.

Алланың соңғы елшісі хазірет Мұхаммад Мұстафаның (с.ғ.с.)  туған күні осы Алланың пайғамбарының адам  тәрбиелеуші тағылымдарына назар аударуға мүмкіндік береді. Мұхаммад пайғамбардың (с.ғ.с.) туған күніне байланысты   екі түрлі рауаят бар.

1981 жылы Иран Ислам революциясы жеңіске жеткеннен кейін   мұсылмандарды біріктіру мақсатында сүнниттер бойынша 12 раби әл-әуәл мен сүнниттер бойынша 17 раби әл-әуәл аралығы "Бірлік аптасы" деп аталды. Осы атаудан кейін имам Хомейни 1981 жылы 29 желтоқсанда сөйлеген сөзінде: «Біз бәріміз бірге болуымыз керек, бірлік аптасы болсын. Дініміз бір, Құранымыз бір, пайғамбарымыз бір»,- деді.

Жыл сайын бірлік апталығында мұсылмандар арасындағы ынтымақ пен олардың ғұламалары арасында пікірлес болу мақсатында Иранда халықаралық ислам бірлігі конференциясы өтеді. 1990 жылы Ислам бірлігі халықаралық конференциясы төртінші жыл өткен соң аятолла Хаменеидің бұйрығымен Ислам діндерін жақындастырудың дүниежүзілік ассамблеясы құрылды. Бұл форумның мақсаттарының бірі – «ислам діндерін ұстанушылар арасындағы танысу мен хабардарлық деңгейін арттыру және түсіністікті тереңдету... және мұсылмандар арасындағы исламдық бауырластық өрістерін біріктіру». Ислам қоғамдары үшін ең үлкен зиян – әртүрлі ислам діндері арасындағы келіспеушіліктерді өшпенділік пен дұшпандыққа айналдыру. Ислам дұшпандары Пайғамбардың көзі тірісінде-ақ, 14 ғасыр бұрын мұсылмандар арасында келіспеушілік тудырып, өз мақсаттарын алға жылжытуға тырысуда. Бұл кезде Пайғамбарымыз Ансардың екі тобы, Мәдина тұрғындары мен Хижаздың басқа аймақтарынан Мәдинаға келген мухажирлер арасында бірлік пен жанашырлық орнатуға тырысты. Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.ғ.с.) Құран аяттарына сілтеме жасай отырып, мұсылмандарды Алланың табандылығының жібіне отыруға және бөлінуден аулақ болуға және Аллаға құлшылықтың көлеңкесінде біртұтас ұлт құруға шақырды.  Мұсылмандар да осы үндеуге еріп, бірігіп, жауларын жеңді. Мұхаммед пайғамбардың (с.ғ.с.) жолдауы мен таухидке шақыруы сол кездегі екі ұлы держава Иран мен Римнің шекарасынан ширек ғасырға да жетпейтін қысқа мерзімде өтті.

Ислам дұшпандары көп ұзамай мұсылмандардың жылдам жеңістерінің сырын білді. Мұсылмандар арасындағы бірлік пен жанашырлық пен Құран әмірлері мен Пайғамбардың сөздерін орындау Исламның тез таралуына ең маңызды факторлар болды. Құран мен Пайғамбардың ілімдері әртүрлі түсіндірілетіндіктен, мұсылмандар арасындағы келіспеушіліктер де тарады. Ең үлкен соққыны мұсылмандар Ислам дінін ұстанушылар арасындағы келіспеушіліктерге байланысты көрді. Ислам революциясының жолдауы – әртүрлі ислам діндері арасындағы бірлік пен жанашырлық. Иран Ислам Республикасының жетекшісі аятолла Хаменеи бұл тұрғыда былай деді: «Мұсылман халықтарының дұшпандары үнемі қолданатын құралдардың бірі – діни қайшылықтар, шиіттер мен сүнниттік және т.б. дау тудыру, алауыздық тудыру, айырмашылықты үлкейту, ерекшелеу, әлсірету, болмашы нәрсені үлкейту. Сүннит пен шиіт бауырлар арасындағы барлық ортақ нүктелерді азайту және әлсірету. Бұл барлық уақытта жасалған және қазір де жасалып жатқан нәрсе».

Иран Ислам революциясының жолдауы бірлік пен жанашырлық жолдауы болды. Бұл революцияның жеңісі, әрине, имам Хомейнидің басшылығымен барлық исламдық этникалық топтар мен діндер арасындағы бірлікке қол жеткізу болды. Осы себепті имам Хомейни Ислам революциясының жеңісінің басынан бірлікке шақырып, қайшылықтар мен шиеленістерден аулақ болуға баса назар аударды. Имам Хомейнидің көзқарасы бойынша, бүкіл ислам әлеміндегі бірлік түптеп келгенде біртұтас исламдық ұлттың қалыптасуын уәде етеді. Имам Хомейнидің пікірінше, дін туралы ойлауда бірлік ешқашан басқа діндерді шет қалдыруды білдірмейді.

Ислам бірлігі – біртұтас ұлтты жүзеге асыру құралдарының түпкілікті мұрат ретінде қоғамдар мен Ислам әлемі деңгейінде қолданылуы болады. Имам Хомейни (р.а.) бірлікті «қуат факторы», ал бөлінуді «діннің түбегейлі әлсіздігінің» себебі деп санады. Ол мұсылман елдері арасында орын алып отырған алауыздық не ислам елдері басшыларының сатқындығынан, не олардың надандығынан деп ескертеді.

Ислам революциясының ұлық жетекшісі Имам Хомейнидің сенімі бойынша бірлік дискурсында сүнниттік пен шииттік өзекті емес, Исламда күрдтер мен парсылар айтылмайды, Исламда бәріміз бауырмыз. Мұсылмандардың бір тобы шиіт және бір топ сүннит мұсылмандары, бір тобы ханафи мұсылмандары, бір тобы ханбали және бір топ ахбари мұсылмандар... Әркім Исламға қызмет етіп, Ислам үшін болғысы келетін қоғамда бұл мәселелер  қозғалмауы керек.   Біз бәріміз бауырмыз және біргеміз. Бір-бірімізбен келіспеушілік немесе жанжал болмауы керек. Имам Хомейни барлық исламдық діндердің ізбасарларына сөйлеген сөзінде: «Шиіттер мен сүннит бауырлар кез келген келіспеушіліктен аулақ болу керек. Бүгінгі таңда арамыздағы айырмашылық тек шиіт, ханафи немесе басқа ағымдарға сенбейтіндер үшін ғана. Олар мұны да, басқаны да қаламайды, олар сіз бен біздің арамызда айырмашылық жасаудың жолын біледі.  Біз бәріміз мұсылманбыз және бәріміз Құран адамдарымыз және таухид адамдарымыз деген мағынаға мән беріп, Құран мен таухид жолында аянбай еңбек етіп, қызмет етуіміз керек. Имам Хомейнидің (р.а.) пікірінше, исламдық қоғамдардың дертіне дәрмен болатын жалғыз жол –   Мұхаммад (с.ғ.с.) Исламын қайта жаңғырту. Таза Ислам әр нәсілден, тілден, ұлттан тұратын мұсылмандарды біріктіреді. Имам Хомейнидің (р.а.) пікірі бойынша, Мұхаммадтың (с.ғ.с.) пәк Исламы, азап шеккен кедейлердің исламы, жалаңаяқтардың исламы, қамшыға ұшырағандардың исламы.  

Имам Хомейни шиіттердің жоғары дәрежелі көсемі және діни қызметкері және сонымен бірге ислам бірлігін насихаттаушы болды және барлық шешімдері мен сөздерінде осы мәселеге мән берді. Имам Хомейнидің осыған байланысты маңызды шешімдерінің бірі – қасиетті Рамазан айының соңғы жұма күнін Халықаралық Құдс күні деп атау болды. Имам Хомейни (р.а.) қасиетті Рамазан айының соңғы жұма күнін «Әлемдік қасиетті күн» және «Ислам күні» деп белгілеу арқылы мұсылмандардың істеріне ерекше көңіл бөлетінін көрсетті. Ол дүниежүзі мұсылмандары арасындағы бірлікте бетбұрыс жасап, бұл күннің   ұлылығын күн сайын, жыл сайын арттыра түсті. Бұл туралы ол: «Қасиетті күн – Ислам күні. Құдс күні – Ислам елдерінде исламның қайта жаңғырып, ислам заңдары жүзеге асырылуы тиіс күн. Құдс күні – барлық алпауыт мемлекеттерге зұлым істеріңіздің кесірінен Ислам енді сіздің бақылауыңызда болмайтынын ескертетін күн",- деді.

Палестина Исламдық жиһад қозғалысының жетекшілерінің бірі шәһид Фатхи Шақақи: "Ислам революциясы әлемдегі исламдық қоғамдар мен Палестинадағы сүнниттік қоғамда Ислам мен Құран туралы жаңа түсінік қалыптастырды. Өйткені ол жемқор және репрессиялық үкіметтерге қарсылықты күшейтті. Ол дінге қарсы таңылған ілімдерге қарсы ашық күресті жандандырды. Ол теңдік пен әлеуметтік әділеттілікті жүзеге асыруға күш салды. Мұсылмандардың Батысқа және батыстануға қарсы реакциясы кеңейді. Сондай-ақ ол 1970 жылдардың соңындағы үмітсіздікті күрес алаңынан алып тастады",- деп айтқан.

Негізінде, Иран революциясы үстемдікпен күресіп жатқан елдерге, әсіресе мұсылман елдеріне Исламның шешім, ал жиһадтың негізгі құралы екендігі туралы ақиқатты жеткізді. Мұсылмандардың өздерінің болмысын қорғау үшін бірігіп, ислам әлемінің қағидалары мен әдет-ғұрыптарына бет бұрудан басқа амалы қалмады.