Көрегендік күні

1388 жылдың дей айының 9-ы күні (2009 жылдың желтоқсаны) Иранның иманды халқының көрегендігі мен қырағылығы ерлік оқиғада көрініс тауып, «Көрегендік күні» Иран тарихының күнтізбесінде сақталды

1388  жылдың дей айының 9-ы күні (2009 жылдың желтоқсаны)  Иран президенттік сайлаудан кейін көптеген оқиғалар мен фитналарды бастан өткерген кезде, Иранның мүмін халқының көрегендігі мен қырағылығы тамаша дастанда көрініс тапты. Бұл күн Иран тарихының күнтізбесінде «Қырағылық күні» деп аталды. Иранның діндар және ынталы халқының көрегенділігі мен қырағылығын білдіретін және керемет түрде көрінгені соншалық, аятолла Хаменеи былай деді: «Егер бұл халықтың қырағылығы үшін  жүздеген рет шүкір сәждесі орындалса да, ол әлі де жеткіліксіз".

2009 жылғы маусымда өткен сайлаудан кейін және сайлауда жеңіске жетпегендердің наразылықтарынан кейін Теһранда және елдің басқа аймақтарында көше шерулері өтті. Дауыс беруге қатысушылардың  саны бұрын-соңды болмағанына қарамастан, наразылықтар бүлік пен көшедегі тәртіпсіздіктерге әкелді. Бұл ел мен жүйені халықаралық форумдарда халықтың ел мен жүйеге деген сөзсіз қолдауын пайдаланып, Иран исламдық елінің беделін әлемге одан бетер көрсету мүмкіндігінен айырды. Бұл толқулар исламдық жүйенің дұшпандарыны мүмкіндікті өз мақсаттарына пайдалануына себеп болды. Уақыт өте шымылдықтың ар жағында не жасырылғаны және жылдар бойы осы күндерге жетуді ойлаған ант-су ішкен жауларға, тәртіпсіздіктерге жол ашылғаны әшкереленді. Осы арада Иранның революцияшыл халқының көрегендігі бұл қастандықтар мен дұшпандықтарды тағы бір рет залалсыздандыра алды.

Ислам революциясының жетекшісі аятолла Хаменеи бұл жайында былай деді: «1988 жылғы бүлік – жаулардың қастандықтарының көрінісі. Бұл бүлік болды. Фитна – адамдарды алдау үшін 100% өтірік мазмұндағы ақиқат ұрандарын көтеретіндерді білдіреді. Бірақ олар сәтсіздікке ұшырады. Бұзушылықтың мақсаты – адамдарды адастыру.  Халқымыз бүлікке қарсы тұрды және дей айының 9-ы күні елдегі бүлікшілерге  қатты соққы берді. Мұны халықтың өзі жасады. Бұл қозғалыс  талай рет айтылғандай стихиялық қозғалыс болды. Бұл көп нәрсені білдіреді. Бұл адамдардың сергек және қырағы екендігінің белгісі. Біздің жауларымыз жүйе мен халықтың арасын ажырата аламын дегендер бұл жүйенің халықтың өз жүйесі, халықтықі екенін  білгені және түсінгені жөн".

Негізінде 2009 жылдың дейі Иран революциясына, жүйесіне және халқына жасырын және ашық ішкі және сыртқы дұшпандықтардың шыңы болды. Бұл ретте хаос пен дағдарыс тудыру және діни сенімдерді құрметтемеу революцияның басшылығы мен исламшылдығы арқылы нысанаға алынды. Дей айының 4-і күні кейбір бүлікшілердің имам Хомейни (р.а.) суретін жыртып, Батыс жалдаған кейбір адамдардың Ашураны келеке ету және Ашура күні аза тұту рәсімінде шиеленіс туғызу әрекеті бүкіл Иран елін дүр сілкіндірді. Бірнеше күннен кейін Иранның көреген және революцияшыл халқы стихиялық қозғалыста революция мен исламның басшылығы мен мұраттарын қолдау мақсатында дейдің 9-ы күні өтетін шеру туралы парақшалар таратып, есте қаларлық шеру бастады. Дәл осы күні Батыс елдерінің саяси сарапшылары мен басшыларының көпшілігі таң қалды. Олар Иранның саяси жүйесіне қарсы дағдарыс туғызу толқыны мен санкциялар енгізіп, қоғамның саяси және әлеуметтік атмосферасын ластағанына қарамастан, Иран халқы қысқа мерзімде жақсы мен жаманды анықтайтынын және ширек ғасырдан астам уақыт өтсе де, өздерінің революциясына, жүйесіне, еліне адал болып, вәлаятқа мойынсұнуды, дін егемендігін діни парыз санайтынын дәлелдейтінін ешқашан ойлаған жоқ.

«Көрегендік» бұл Құран сөзі. Құран мен хадистерге сәйкес бұл сөз  саналылық мағынасында бұл адамға ақиқат жолын өтіріктен ажыратып, дағдарыстар мен бүліктерден аман-есен өтетіндей фактілерді және оқиғалардың артын түсіну қабілетін беретін терең және сенімді білім. Көрегендік – адамның бағыт-бағдары мен оның айқындылығын пайдалану бағытында ақыл-ойды қолданудың бір түрі. Көрегендік – илаһи нұрдың көмегімен пайда болып, заттардың ақиқатын, ішкі жағын – сол қалпында ұғатын жүректің күші мен күші.

Көрегендікпен адам жақсы мен жаманды, жақсы мен бұрысты оңай ажырата алады. Ислам қоғамын қорғауда көрегендік элементі маңызды рөл атқарады. Ислам қоғамының адамдарының көрегендігі жеткіліксіз болса, олар дұшпандардың айла-шарғыларына оңай алданып, бар болмысының асыл мәнін құны төмен заттармен айырбастайды.

Бұқараның санасын арттырып, теріс жолға түсуіне жол бермеу – қоғамның міндеті. Бүгінгі ислам әлемінің, соның ішінде исламдық Иранның саяси-әлеуметтік дамуын ескере отырып, ислам қоғамының маңызды мәселелерінің бірі – көрегендік мәселесі.

Ислам тарихына шолу жасасақ, бұл мәселенің маңыздылығы айқындала түседі. Имам Әли (ғ.с.) тұсында дұшпандар оның кейбір достарының көрегенсіздігін толық пайдаланды. Хазірет Әли (ғ.с.) бұл туралы былай дейді: «Уа, куфиялықтар! Мен үш қасиетке (сендерде бар) және екі қасиетке (сендерде жоқ) иемін: «Құлағың бар, бірақ естімейсің, тілің бар, бірақ мылқаусың, көзің бар, бірақ соқырсың. [Ал сенде жоқ екі қасиет ше:] Кездескен кезде еркін, адал жандар емессіңдер, қиыншылықта сенімді ағайындар емессіңдер».   

Имам Әли (ғ.с.) басқарған адамдар көрегендіктері жетіспейтіндіктен, ақиқаттың жарқын әрі көркем жүзін көре алмағандықтан, дұшпанның тұзағына оңай түсіп қалды. Сондықтан олар ақиқатты жақтамады, имамына бағынбады. Олардың имамы болғанымен, бірлігі болмады және имам дағдарыс кезінде оларға сене алмайтын. Осы мәлімдеме негізінде көрегендік қажеттілігі анықталды. Ал қажетті пайымға ие қоғам ақиқатты көріп, өтіріктің сан алуан түрін мойындап қана қоймай, шын мәнінде ақиқаттың жағына шығып, хақ басшыларына бағынады. Мұндай қоғам мен адамдар илаһи басшылармен адалдық танытып, оның есесіне қиындықтарда олардың сеніміне ие болып, дұшпандардың тұзағына түспейді.  

Ирандағы Ислам революциясының жалғасуының негізгі сырларының бірі ирандықтардың көрегендігі мен дұшпандығы болып табылады. Аятолла Хаменеи бұл жайында былай дейді: «Көрдіңіз бе, бүлік шықты, істер жасалды, талпыныс жасалды, Америка бүлікшілерді қорғады, Англия қорғады, Батыс державалары, Мұнафеқиндер мен билікқұмарлар қорғады. Нәтиже қандай болды? Нәтижесі – осынау бірлік пен келісімнің алдында Иран халқы  9-шы дей, 22-ші баһман күні әлемді тамсандырғандай ұлылық танытты.

1388 жылғы қыршын мен бүлік аяқталды. Бірақ бұл оқиға исламдық Иран үшін бірінші де, соңғы да фитна болмайды және дұшпанның берілмейтіні туралы қырағылық бар. Бүгін біз «Көрегелік күнін» исламның таралуы мен Иранның алға жылжуы қатар жүретін он жылдан астам уақыттан кейін исламдық Иран тағы да дұшпандардың шабуылдарының нысанасына айналған жағдайда атап өтудеміз. Толық ауқымды ақпарат құралдарының жұмсақ соғысында және шетелдіктердің қолдауымен Ислам республикасы жүйесіне қарсы хаос пен тәртіпсіздіктің куәсі болдық. Бірақ тағы да көрегендік пен хабардарлық элементі осы қастандықтардан құтылу факторына айналды және исламдық Иранның ілгерілеу мен даму жолында неғұрлым батыл қадам жасауына себеп болды.

«Қырағылық пен үммет пен велаят арасындағы қырағылық пен келісім күні» деп аталған бұл күні Иран халқы өз сенімдері  мен әдет-ғұрыптары, діни нормаларына толықтай берік екенін және ешкімнің араласуына жол бермейтінін әлемге тағы бір рет көрсетті.