Қасиетті Рамазан 2024: Отыз аят, отыз күн (3)

Аллаға иман келтірген адам Құран туралы ойлануымен бірге Құран аяттары мен ілімдерін басқаларға түсіндіреді. Білім мен ақиқатты нақтылау Алла Тағаланың әулиелері мен ақсақалдарының парызы болды. Бұл күндерде Ислам мен адамзат дұшпандарының айтып жеткізгісіз шабуылымен бұл парыз маңызы артты.  

Бүгін «Әл-Имран» сүресінің 64-аятына тоқталамыз.

Рамазан айы құтты болсын, Алланың игілікке, берекеге, мейірім мен кешірімге толы қасиетті Рамазан айы құтты болсын! Қасиетті Рамазан айы – алтын әрі ерекше мүмкіндіктер айы. Рамазан - жеке және әлеуметтік өмірді жақсартудың нақты мүмкіндігі. Біз өмір сүріп жатқан дүниенің бір сұлулығы – табиғатымыздың өзгешелігі. Өмірдің сұлулығы мен махаббаттың пайда болуы осы айырмашылықтардың нәтижесі.

Әдемі сурет әртүрлі және қарама-қарсы түстерді біріктіру арқылы жасалады. Үйлену мен бірге тұрудың сұлулығы да ер мен әйелдің айырмашылығынан туындайды. Хазірет Әлидің (ғ.с.) айтуы бойынша әрбір адамның ой-санасында, сезімі мен талғамында кең дүние бар. Бірақ мұндағы мәселе, бұл айырмашылықтар адамдардың бір-бірінен алшақ болуына немесе бір-біріне дұшпандық пен өшпенділікке себеп болмауы керек. Өйткені бұл жағдайда бұл әдемі және жағымды комбинация бөлек және шашыраңқы компоненттерге айналады. Айырмашылықтар келіспеушілік пен қақтығысқа айналып, ел ыдырап, бұрынғының беделі де, күші де, сұлулығы да болмайды.

Адамзат қоғамында ең жаман айырмашылық дін жолында пайда болады. Қоғам өсу мен кемелдікке қадам басып, әділет пен руханият таралғанша,  илаһи мұраттарға қарай жылжыды. Бір күні барлық христиандар, еврейлер және мұсылмандар бірігіп, қысым мен әділетсіздікке қарсы әрекет ететінін елестетіп көріңіз. Бұл жағдайда зорлық-зомбылықтың әсері қала ма?   Осы себепті Алла Тағала «Әли Имран» сүресінің 64-аятында кітап иелерін бір сөздің астына біріктіруге шақырып: «Айт: «Уа, кітап иелері, Алладан басқаға құлшылық қылмай, Оған ешнәрсені серік қоспай, Алланы қойып, сәжде қылмау туралы өзіміз бен сіздердің араларыңызда бірдей ақиқат сөзге ерейік».

Бұл аятта Алла бірлікке бұйырады. Бірлік дегеніміз – діндарлардың дінге бұрмалау ретінде енгізілген нәрселерді қойып, оларды шіркке түсіріп, өз дінінің негізгі қағидалары – таухидке берік ұстануы. Қайшылықтың себебі – дінді әдейі бұрмалап, адамдар арасында келіспеушілік пен алауыздық тудыратын адамдарға еру. Тарихта қоғам адамдарының арасына жік салуды көздейтін адамдар әрқашан болған. Оның үстіне біз қазір индивидуализмді әкелген цифрлық дәуірде өмір сүріп жатырмыз.  Адамдарды бақытқа жетудің ең жақсы жолы - жеке мүдделер мен тілектерге сүйену деп санайтын дәуір. Басқаша айтқанда, "Оның маған не пайдасы бар?" Бұл біздің заманымыздың басты мәселесі мен мәселесіне айналды. Осының бәрін ескере отырып, шешім қандай?

Адамзат қоғамдарын индивидуалистік идеология мен әлеуметтік тиесіліліктің жоқтығы келтіретін зияннан құтқару үшін бізге «эмпатия» деп аталатын антидот қажет. Бұл эмпатия қалай жасалады? Жанашырлық – Алланың ісі. Алла қаласа, жүректер бір-бірімен байланысып, бірлікте болады. Байқасаңыз, Алла Тағала «Әли Имран» сүресінің 103-аятында: «Ал, барлығың Алланың жібіне яғни Құран мен Исламға бет бұрыңдар, ешбір амалмен бірігуге, бытырап кетпеңдер! Сондай-ақ Алланың сендерге берген (үлкен) нығметін еске алыңдар, бір-бірлеріңе дұшпан болғандарыңда, жүректеріңнің арасына бір байланыс орнатып, Оның нығметімен бауырлас болдыңдар!»- деп айтылды. Бір қызығы, қазіргі және капиталистік әлем де адамдар арасында ортақ мүддеге негізделген одақ құруды талап етеді. Бұл бірлік болмаса да, қақтығыс пен араздықпен бірдей. Өйткені кім көбірек пайда тапқысы келсе, екіншісін өз дұшпаны ретінде көріп, оған жанашырлық таныта алмайды.

Бірлік пен жанашырлық Алла мен Елшіге мойынсұну осінің айналасында жүзеге асады. «Бәдір» шайқасында мұсылмандар Алланың құдіретіне арқа сүйеп, шын пейілмен соғысып, аздығына қарамастан жеңіске жетіп, мол олжаға қол жеткізді. Дүниеге деген сүйіспеншілік пен соғыс олжасы оларды соғысуға итермелеп, басты жауды ұмытпауы үшін Алла Тағала былай дейді: «Және бәрің де Алланың және Елшісінің әмірін орындаңдар және ешқашан таласпаңдар (немесе ұрыспаңдар), сонда әлсіреп қалмауларың және күштерің (және есеңгіреулерің) жойылып кетпеуі үшін!»

Алла Тағала Өзіңе және Оның пайғамбарына (с.ғ.с.) мойынсұнуды бұйырады, әйтпесе әлсіздік пен сәтсіздікке ұшырайсың. Демек, бірлік осі қамқорлыққа ілесу болып табылады және бұл мүміндер тобын бірлікте және жеңілмейтін етіп ұстайды. Хазірет Заһра (ғ.с.) айтқандай: «Біздің имамамыз – қоғамның бірлігінің факторы». Бірақ дүние жүзіндегі үстемшілер адамдар қоғамдарды «бөліп ал да билей бер» саясаты негізінде басқарады.Ашық және бетпе-бет ұрыс даласында жаудың позициясын тану соншалықты қиын емес. Сіз жауды көре аласыз және оның қозғалысын өлшей аласыз және оның әрекеттеріне сәйкес әрекет ете аласыз. Бірақ басқа жұмсақ және аралас соғыстарда жауды тану және оның мінез-құлқын өлшеу өте қиын. Мұндай соғыстарда жау кей кездері мейірімді болып көрінетін дос кейпінде келіп, қоғамның бір бөлігін алданып қалуына себепші болады, мүмкін достар бір-бірімен жау болып, нағыз жауды елеусіз қалдырады.

«Нәһж әл-Балағә» кітабында былай делінген: «Әмір әл-Мүмининнің (ғ.с.) халифалығы кезінде Муавияның кедергілерімен бетпе-бет келе жатқанда, оған бір адам келіп: «Бірнеше жылдар бұрын сенің ұстанымың дұрыс бола тұра, олар сенің жағдайыңды тартып алған кезде не болды?!» деді. Хазірет Әли былай деді: «Уа, ағайын! Сіз орынсыз сөйлеп тұрсыз. Сізге Муавия туралы сөйлесуге рұқсат етіңіз..». Моула Мотақиянның бұл мәлімдемесі перифериялық мәселелерді маңызды және үлкен етіп көрсетудің орнына кез келген уақытта басымдықты мойындау және дереу әрекет ету керек дегенді білдіреді. Исламның сол кездегі басты жауы Муавия болатын. Бүгін хазірет Әлиге біреу барса: «Заманыңыздың жауын біліңіз» дейді. Бұл да біздің қазіргі жағдайымыз. Самарра қаласының сүннит тұрғындарының бірі белгісіз себептермен әлем шиіттеріне еліктеу беделі Мирза Ширазиге кек сақтағаны хабарланды. Ол Мирзай Ширазидің үлкен ұлын қолайлы жағдайда жарақаттап, соққылардан қайтыс болды. Мирза Ширази бұл оқиғаға үндемей, еш әрекет етпеді. Мұсылман топтары арасында алауыздық тудыратын сәтті санап, әр мүмкіндікті пайдаланған мұсылмандардың дұшпандары мен олардың шетелдік агенттері бұл оқиғаны өз пайдалары үшін пайдаланып, бүлік шығарғысы келді. Олар Самерраға барып, ұлының өлтірілуіне қатысты Мырза Бозордан салмақты жауап беруді талап етті. Ерекше көрегендікпен әлгі құрметті адам олардың бұл мәселеден уәжін түсініп, британ консулына бекініп былай дейді: «Ұлыбританияның өзіне қатысы жоқ мәселеге араласуының қажеті жоқ, сіздердің біз мұсылмандар мен жерімізге қатысты істердің ешқайсысына араласуға құқығыңыз жоқ. Бұл екі ағайындының арасында болған қарапайым оқиға. Бізде бір ғана дін бар, ол Қыбыла мен Құран». Айта кететін жәйт, ислам елдерінде «бөліп ал да, билей бер» саясаты әлі де жүргізіліп жатыр. Иран мен Ирак арасындағы сегіз жылға созылған соғыс та оның айқын мысалдарының бірі. Бірақ революцияның қырағы әрі көреген көсемі Имам Хомейни (р.а.) соғыс пен Саддамның Иранға шабуылының қызған шағында: «Не айқайласаң да, Америкаға айқайла», - деді. Ол Ислам республикасының барлық дұшпандары арасындағы басты дұшпанды дұрыс анықтап, өз сөздері мен нұсқауларында Америкаға қарсы жан-жақты күресті үнемі атап өтті. Ол халыққа аймақта соғыс болып, Саддам, Әл Сауд және ваххабизм бүлік тудыратын болса, оның тамырын Вашингтон мен Нью-Йорктен іздеу керектігін анық түсіндірді.

Қасиетті Рамазан айы – бүкіл әлем мұсылмандарының бірлігінің көрнекті белгілерінің бірі. Рамазан айындағы ораза қажылық құлшылықтары сияқты барлық исламдық мәзһабтар мен діндер арасында ортақ және біріктіруші рәсім болып табылады. Барша мұсылмандар бұл айда «Ислам елі» деген атпен бір осьтің айналасына жиналады, бұл Алланың әміріне мойынсұну. Әрбір мұсылман өзін ұлы және біртұтас ұлттың мүшесі санайды және әлемнің түкпір-түкпіріндегі азшылықты құрайтын басқа ораза ұстаған мұсылмандарға жақын сезінеді. Рамазан географиялық шекаралар мен нәсілдік айырмашылықтарды жоққа шығарады. Рамазан айы бәріміздің мұсылман екенімізді және Исламның сүйікті елшісіне еріп, алауыздық пен алауыздықтан аулақ болу үшін Құран Кәрімнің ғибратты ілімдерін ұстануымыз керектігін, қазіргі жауымызды танып, оған қарсы бірігіп, бірігуіміз керектігін еске салады.