Әділдік барлық жерде

Бүгін сегізінші имам әрі илаһи құдіретті имам Резаның (ғ.с.) туған күні. Бүгінде оның Ирандағы қасиетті кесенесі құттықтап, зиярат етуге асығып келген зияратшыларға толы. Бұл күн Әһле Бәйт (ғ.с.) ғашықтарына құтты болсын!

Исламның ардақты пайғамбары (с.ғ.с.) имам Реза (ғ.с.) дүниеге келместен көп жыл бұрын былай деген: «Жақында тәнімнің бір бөлшегі Хорасан жерінде жерленеді, оған Алла оның қайғысын кетіргеннен басқа ешбір мұң келмейді. Алла күнәларын кешірмейінше, оған күнәһар бармайды».

Зияраттың ерекшеліктерінің бірі – қажылықтың ішкі қуанышы. Осынау нұрлы жерде көзге жас толып, әркім өз имамына әлдебір мұңды айтып, сыбырласып, жүзі қуаныш пен тыныштық пен разылыққа толы. .

Имам Резаның (ғ.с.) туған күні құтты болсын!

Имам Резаның (ғ.с.) туған күнінің берекелі күндеріне орай Иранда көптеген мерекелік шаралар өтті, соның бірі имам Реза (ғ.с.) мерекесі болды.

28 урдибехешт (17 мамыр), жұма күні бұл мереке Иранның 10 үлкен қаласымен бір уақытта Теһранда да өтті. Бұл рәсімде 400-ден астам шатыр мәдени қызметтер мен қонақжайлық көрсетті және 12 мың адам осы шерулерде Теһран азаматтарына қызмет көрсетті.

Имам Резаға (ғ.с.) деген сүйіспеншілік көптеген азаматтарды осы оқиғаға тартты. Теһрандағы Хафт тир алаңынан Уәлиаср алаңына дейінгі жолды безендірген жасыл жалаулар имам Әли бен Мұса әр-Резаны (ғ.с.) мадақтау жаңғырығымен бірге жүректерді хазіреттің қасиетті кесенесіне апарады. Теһран қуанышқа толы болды.

Осы нұрлы жиынға балаларымен бірге келген имам Резаның  (ғ.с.) мерекелік шарасының қонақтарының бірі: «Бұл мереке шынымен де отбасыларға балаларын діни ұғымдармен таныстыру үшін жақсы атмосфера береді және Мұса әр-Реза (ғ.с.) өседі бұл асылдар өмірдің кез келген жерінде бізге көмектесе алады»,-деген. Тағы бір қатысушы былай: «Имам Реза (ғ.с.) мейірімділігімен танымал болған бұл мерекеде Иран халқы өз басшысынан үлгі алып, мұқтаждарды ұмытпай, жақсы істерде және басқаларға көмектесуде», - деді.

Имам Резаның (ғ.с.) әкесі Имам Мұса Казем (ғ.с.) хижраның 183 жылы Харун Аббаси тарапынан шәһид болған шиіттердің жетінші басшысы болды. Оның сүйікті анасының аты Нәжма болатын. Хазірет Реза (ғ.с.) хижраның 148 жылы зиқаада айының 11-інде Мәдинада дүниеге келген.

Хазірет Реза (ғ.с.) Мерв қаласына хижрат еткенге дейін Мәдинада тұрып, онда адамдарға тура жол көрсетіп, діни ілімдер мен пайғамбарлық жолдарды түсіндіретін. Мәдиналықтар да имамды қатты жақсы көретін.  Аббасид халифасы Мамун имамнан ант қабылдауын және халықпен байланыста болуды сұрағанда, имам оған: «Расында, Велаят мұрагері маған ешқандай артықшылық қоспайды. Мәдинада болған кезімде менің бұйрығым шығыс пен батыста нәтижелі болды, егер Мәдина көшелерінен өтсем, менен күшті ешкім жоқ еді. Адамдар маған үнемі өз қажеттіліктерін жеткізеді және мен осы жұмысты жасамайынша және адамдар маған қымбат және үлкен көздерімен қарамайынша, мен олардың қажеттіліктерін қанағаттандыра алатын ешкім болмады», - деді.

Бүгінгі таңда әлеміміз қақтығыстар мен зорлық-зомбылық жағдайында және қоғамдар мен жеке адамдар арасында өшпенділік пен алауыздық тудыратын хабарлардың куәгері болып жатқан кезде, имамға және оның іліміне деген қажеттілігіміз бұрынғыдан да көбірек сезіледі. Әсіресе қазірден бастап коммуникация дәуірінде біз барлығымыз жаһандық кеңістікте өмір сүріп жатырмыз және әсер ету және әсер ету ережесіне бағынамыз.  

Екінші жағынан, Имам Реза (ғ.с.) барлық ғалымдардың имамы және оның көзқарасы бойынша, әділет баршаға, әділетсіздік ешкімге емес. Имам Резаның (ғ.с.) жеке өзі бұл дүниеге әділетті орнату және зұлымдық пен озбырлықпен күресу үшін қайтып келмейтіні анық. Бірақ өздерін имам Резаның (ғ.с.) және басқа имамдардың ізбасарлары санайтындар осы жанып тұрған шамдар, құтқару жолының жаршысы және дүниедегі әділетсіздікпен күресуі мүмкін. Енді біздің әлемдегі қатыгездік пен әділетсіздік айқын көрініс тапты. Ал залым режимдердің озбырлығынан мыңдаған ерлер мен әйелдер, балалар мен жастар қырылып жатыр, бұл теңсіздіктерге қарсы шынайы және іс жүзінде күрес илаһи имамдардың басшылығы болып табылады. Оның ілімдері әділдік үмітін үзбегендерді тірілтеді  және олардағы қарсылық пен тұрақтылық рухын нығайтады.

Имам Реза (ғ.с.) – зұлымдықты қоғамның әділеттіліктен алшақтатуының себебі деп санаған және оған өте сезімтал болғаны соншалық, ең кішкентай қысымды да қабылдамайтын осындай имамдардың бірі. Бір күні олар үйге кіріп, кейбір жұмысшылардың жұмыс істеп жатқанын, бірақ бұрышта жұмысын істемей отырған жұмысшыны  көрді. Хазірет себебін сұрады: «Біздің бергенімізге көңілі толмайды» деген жауап алды. Хазірет: «Оның жалақысын белгілемедің бе?!»  - деді. Олар «жоқ» деді. Имам ашуланып, «сендер олай етпеулерің керек еді» деп сөгіс айтты. Сонда ол: «Жұмысшының жалақысын белгілесең, бірақ азғана қоссаң, ол риза болады, бірақ оны белгілеп, оған екі есе жалақы берсең де, ол уайымдап, оның ақысын бермеді  деп ойлайтын болады», - деді.

Имам Реза (ғ.с.) көзқарасы бойынша қоғамдағы әлеуметтік әділеттілік өмірді жүзеге асырудың түп-тамырын зерделеу керек. Имам қоғам монотеистік болмаса, әділдік толық мағынада жүзеге аспайды  деп есептейді. Имам (ғ.с.): «Бірқұдайшыл қоғам болғымыз келсе, ол қоғамның тіректері таухид болып, оның факторлары мен негіздері қамтамасыз етілуі керек», - деген. Имам Реза (ғ.с.) әлеуметтік әділеттілікке жету үшін қоғам жетекшісінің үш шартын қарастырады. Біріншісі – жүйелілігі, екіншісі – өтірік айту қасиетінің жоқтығы, үшіншісі – уәдесі жоқтығы. Хазірет: «Егер әмірші өтірікші болса және жоқшылықты жоюға ұмтылмаса, ол қоғамдағы әлеуметтік әділеттілікке жете алмайды»,-деді.

Имам Реза (ғ.с.) сұлтанның қысым көрсетуді үкіметтің әлсіздігі деп таныстырып, былай дейді: «Үкіметтің әлсіреп, күйреуін қаласаңдар, қоғамнан зұлымдықты алып, әділетті жүзеге асыру керек. Әлеуметтік әділеттіліктің салдары мен функциялары қоғамда әділеттілік пен мейірімділік болса, илаһи нығмет сол қоғамда болады». Басқа бір сөзінде: «Имам Реза (ғ.с.) былай дейді: «Егер қоғамда Алланың шектері мен үкімдері сақталмаса және адамдар оларға мән бермесе, оларға мұң-мұқтаждар келеді және бұл қоғам нығметтерге ие болмайды». Қоғам әділетті болғысы келсе, бір-бірінің жағдайына әлеуметтік қамқорлық, көңіл бөлу керек, әйтпесе мейірім жоғалып, қоғам әлеуметтік әділеттілік саласында мәселеге тап болады. Хадисте: «Әділдік пен жақсылық Алланың нығметтерін ұзақ етеді» делінген. Хазірет Реза (ғ.с.) имамды мүміндер үшін құрмет және мұсылмандарды ұйымдастырушы деп атайды. Өйткені имам – әділдік іздеуші және әділетті орындаушы. Демек, имам – ислам қоғамы үшін жүйені ұйымдастырушы.

Ислам ғылымдары мен мәдениеті ғылыми-зерттеу институтының ғылыми факультетінің мүшесі, доктор Разақи Мұсави: «Имам Реза (ғ.с.) өз заманында екі қиындыққа тап болды. Мәдени сынақ ислам әлемінің кеңеюінен туындайды және бұл кеңею өзімен бірге ұлттар мен мәдениеттердің алуан түрлілігін алып келеді. Және бір жағынан әртүрлі теологиялық идеялардың енуіне себеп болды, нәтижесінде кейбір күмәндар туындады және имамның осы контексте кіруі қажет болды».Тағы бір мәселе – әлеуметтік және саяси. Бұл кезеңде әділетсіздік пен зұлымдықтан туындаған көтерілістер болды, мұндай жағдайда имам әділдік санатына кіруді қажет деп санады.

Имам Реза (ғ.с.) «Бақара» сүресінің 124-ші аятының тәпсірінде Алла Тағала Ибраһимге: «Менің келісімім және имамдығымның уәдесі залымдарға жетпейді» дегенінде: «Міне, Алла тағала залымдардың имамдығы мен басшылығын және зорлық-зомбылық үкіметін қиямет күніне дейін жарамсыз етті»,- деді. Алла Тағала имам мен қоғам басшысынан теңдік пен әділеттілік,  сөзіңде адал, үкіміңде әділ, уәдеде тұруды талап етті. Енді міне, ғасырлар өткеннен кейін зұлымдық пен озбырлыққа қарсы пайда болған ояну мен сана толқыны осы иләһи жетекшілердің ілімі мен жолдауының жемісі.