Inceneratori i Tiranës/ Dyshimet që ngre vonesa e SPAK

Vendimi i SPAK për vënien në sekuestro të inceneratorit të Tiranës, pas gati 6 vitesh nga operimi i tij, ka ngjallur reagime të ndryshme mbi fatin e mega aferës korruptive më të madhe në historinë e Shqipërisë dhe kokave që e projektuan atë.

Nisur nga disa lëvizje të forta të kohëve të fundit, të shumtë janë ata që shpresojnë se me hetimin për djegësin e Tiranës, SPAK më në fund po shkon drejt kupolës që ideoi, bashkë me disa biznemsmenë tashmë të shpallur në kërkim, grabitjen spektakolare të dhjetra milionë eurove. Ka të tjerë, më pak entuziastë, që këtë vendim të vonuar të SPAK e shohin si një veprim “më mirë vonë se kurrë”, i cili së paku po i vë një tampon hemoragjisë financiare që po rëndon buxhetin dhe taksapaguesit. Deri tani, shuma totale e pagesave për dy bosët në kërkim, Zoto e Mërtiri, ka shkuar në mbi 100 milion euro.

Pikërisht vonesa e SPAK për të ndalur sa më parë këtë hemoragji të frikshme, ndërkohë që faktet dhe indiciet për një aferë korruptive ishin evidente dhe pronarët e vërtetë të shpallur në kërkim, ka ngritur dyshimin tek pjesa skeptike që vendimin për sekuestro e lexojnë si një hetim që mund të mbyllet tek gropa e Sharrës pa shkuar tek përgjegjësit e vërtetë.

Lexo edhe: Si e mbrojti Rama me Veliajn djegien e miliona eurove tek inceneratori i Tiranës

Përveç denoncimeve nga opozita dhe media, SPAK ka patur në duar, të paktën prej një viti e gjysëm, një raport të KLSH që hedh dyshime të forta dhe rendit fakte, se inceneratori i Tiranës ka qenë që në gjenezë një vepër korruptive. KLSH ka konstatuar se projekti ka rezultuar që në fillim i papërballueshëm për buxhetin e shtetit, ndërsa bashkisë Tiranë nga viti 2018 i janë dyfishuar kostot e pastrimit të qytetit, pikërisht për shkak të pagesave që ajo duhet t’u bënte inceneratorëve. Bashkia Tiranë ka paguar vetëm për periudhën 2018- 2020, 26.5 milionë euro) shtesë, krahas kostos së pastrimi prej 3.9 miliardë lekësh.

Sipas këtij raporti, prej vitit 2018 deri aktualisht, bashkia Tiranë dhe ministria e Industrisë dhe Energjisë janë duke paguar tarifën prej 29 euro/ton mbetje urbane për incenerimin e mbetjeve për një shërbim ende të pakryer, duke qene se inceneratori ende nuk është përfunduar si objekt industrial për djegien e mbetjeve urbane. “Aktualisht çmimi i paguar 29 euro/ton nuk është çmimi real i shërbimit që kryhet, pasi kjo tarifë përfshin edhe incenerimin e mbetjeve, proces i cili nuk është kryer deri me sot. Pavarësisht mos kryerjes të procesit të trajtimit të mbetjeve, Bashkia Tiranë ka vijuar të kryejë pagesat e plota të tarifës për këtë shërbim”, thotë KLSH.

Do të mjaftonte ky fakt, që SPAK të kishte ndërhyrë shumë kohë më parë, për më tepër kur bosët e djegësave të Elbasanit dhe Fierit ishin të njëjtët që qëndronin edhe pas inceneratorit të Tiranës. Atë që e dinin të gjithë, SPAK e deklaroi sot si zbulim të hetimit që kishte kryer.

Lexo edhe: SPAK “gjen” pronarët e inceneratorit të Tiranës. Vendos sekuestron. Veliaj në telashe

Nuk ka qenë aq e vështirë për të kuptuar lëvizjet e bosëve të inceneratorëve për të kamufluar pronësinë mbi djegësin e Tiranës, që ende nuk është ndërtuar. Në 31 korrik 2017, kontrata u lidh mes qeverisë shqiptare dhe kompanisë Integrated Energy BV SPV shpk, e themeluar vetëm 24 orë përpara nënshkrimit të kontratës. Kjo shoqëri zotërohej nga një shoqëri e regjistruar ne Regjistrin Tregtar Holandez. Klodian Zoto rezultonte Administrator dhe Përfaqësues i Shoqërisë Holandeze për periudhën 2016 deri 2018. Shoqëria zotëruese (e regjistruar në Holandë) ka ndryshuar emrin në 2020 nga Integrates Energy BV ne Geonix BV.

Pronar përfitues, Kompania e Biznesit që zbaton kontratën koncesioanre është shoqëria Integrates Energy BV SPV, e themeluar në 30 gusht 2017. Shoqëria zotërohet nga një Shoqëri e regjistruar në Regjistrin Tregtar në Holandë. Në ekstraktin e pronarit përfitues të dorëzuar pranë Qendrës Kombëtarë të Biznesit zotërues të shoqërisë rezultojnë tre shtetas italianë dhe francezë. Pronesia finale nga 2016 deri 2022 reflekton disa ndryshime me konfigurim final të ndryshëm nga konfigurimi 2016.

Të gjitha këto të dhëna janë të dokumentuara dhe SPAK-ut do t’i mjaftonte të hetonte se përse autoriteti përgjegjës nuk kishte reaguar mbi ndryshimin e pronësisë së kompanisë që kishte fituar një kontratë 30 vjeçare me Propozim të Pakërkuar, me një vlerë 336.6 milion euro.