Çfarë ka bërë sistemi kapitalist perëndimor ndaj grave?
https://parstoday.ir/sq/news/iran-i168794-Çfarë_ka_bërë_sistemi_kapitalist_perëndimor_ndaj_grave
ParsToday - Perëndimi ka pretenduar gjithmonë se është mbrojtës i lirisë dhe barazisë, por kur shikojmë në thellësi të strukturave të tij sociale dhe ekonomike, ndeshemi me realitete që i vënë në pikëpyetje këto pretendime.
(last modified 2025-09-04T21:15:56+00:00 )
Mars 09, 2025 20:02 Europe/Tirane
  • Çfarë ka bërë sistemi kapitalist perëndimor ndaj grave?
    Çfarë ka bërë sistemi kapitalist perëndimor ndaj grave?

ParsToday - Perëndimi ka pretenduar gjithmonë se është mbrojtës i lirisë dhe barazisë, por kur shikojmë në thellësi të strukturave të tij sociale dhe ekonomike, ndeshemi me realitete që i vënë në pikëpyetje këto pretendime.

8 Marsi quhet Dita e Gruas dhe mediat dhe lëvizjet zyrtare perëndimore flasin për lirinë e gruas në shoqëritë e tyre, por nëse e shikojmë pak më afër, del një e vërtetë tjetër. Sipas ParsToday, sistemi kapitalist në Perëndim nuk është vetëm patriarkal, por gjithashtu i jep përparësi kapitalit dhe fitimit mbi vlerat njerëzore, përfshirë dinjitetin e grave.

Gratë shfrytëzohen në këtë sistem në dy mënyra kryesore: në fushën e punës dhe në fushën e identitetit.

Në vendin e punës, gratë paguhen më pak se burrat për të kryer të njëjtën punë. Ky hendek gjinor nuk është për shkak të dallimeve në aftësi, por më tepër rezultat i një pikëpamjeje instrumentale që i sheh gratë vetëm si forcë pune me çmim të lirë.

Nuk duhet të harrojmë se ishte i njëjti sistem kapitalist që, gjatë Revolucionit Industrial, i ndau gratë nga shtëpitë dhe profesionet e tyre tradicionale dhe i detyroi ato të punojnë në fabrika, pikërisht në të njëjtën mënyrë që shfrytëzoi indogjenët afrikanë.

Por në sferën e identitetit, situata është edhe më e ndërlikuar. Në kulturën konsumiste perëndimore, gratë janë bërë mallra për kënaqësinë e burrave. Reklamimi, industria e modës dhe industria e seksit i shtyjnë gratë drejt atraktivitetit seksual, deri në atë pikë sa edhe në reklamat për punë, pamja e tyre fizike konsiderohet më e rëndësishme se aftësitë e tyre.

Sot, rrjetet sociale perëndimore si OnlyFans zyrtarisht vlerësojnë trupin e grave dhe injorojnë talentet e tyre. Një këndvështrim i tillë jo vetëm që njollos dinjitetin e gruas, por edhe e lë në hije amësinë dhe e paraqet atë si një pengesë për “përparimin".

Cili është rezultati?

Gratë perëndimore, për të fituar statusin social, detyrohen të ndryshojnë veten sipas standardeve të vendosura nga burrat kapitalistë. Megjithatë, Perëndimi e quan këtë proces "çlirimi i grave nga kufizimet tradicionale". Por a është kjo vërtet liri dhe barazi?

Natyrisht, të kritikosh këtë strukturë nuk do të thotë të shpërfillësh përpjekjet dhe sukseset e grave në shoqëritë perëndimore. Shumë gra, vajza dhe nëna, pavarësisht pengesave ekzistuese, kanë mundur të kenë sukses në fushën shkencore, menaxheriale dhe kulturore. Por këto suksese nuk anashkalojnë kontradiktat dhe pabarazitë e thella strukturore.