Roveri super i NASA-s në Mars

Sistemi i instrumenteve të njohur si SuperCam ( Kamerat Super) në bordin e eksploruesit në Mars ka mbledhur mostrat e saj të para në gjueti për jetën e kaluar në Planetin e Kuq, thanë të mërkurën shkencëtarët e misionit.

Kthimi në formimin e shkëmbinjve të tokës dhe studimi i tyre "do t'u japë shkencëtarëve pikën kulmore të eksplorimit planetar", tha Jean-Yves le Gall, president i Qendrës Kombëtare të Studimeve Hapësinore të Francës (CNES), i cili është angazhuar më së shumti në ndertin e vëzhguesit të lëvizshëm. Këto "pjesë të Marsit", tha ai, mund të "përgjigjen përfundimisht pyetjes interesante dhe themelore: Se a kishte ndonjëherë jetë tjetër diku përveç Tokës?" Pas shtatë muajsh në hapësirë, Rover Perseverance i NASA u vendos butësisht në tokën Marsiane muajin e kaluar dhe dërgoi imazhe bardh e zi duke zbuluar fushat shkëmbore të Kraterit Jezero, pikërisht në veri të ekuatorit të Marsit. "Komponenti kritik i këtij misioni astrobiologjik është SuperCam", tha Thomas Zurbuchen, nënkryetar i Drejtorisë së Misionit Shkencor të NASA-s. I montuar në direkun e roverit, kamera i madhësisë së këpucëve është i mbushur me spektrometra, një lazer dhe një pajisje regjistrimi audio për të analizuar kiminë, mineralogjinë dhe përbërjen molekulare të sipërfaqes së kuqe të Marsit. Lazeri i SuperCam mund të zaptojë objekte më të vogla sa një pikë lapsi e deri në shtatë metra dhe mundëson vëzhgimin e njollave të ndryshme. Lazeri është në mënyrë unike i aftë të pastrojë në distancë pluhurin sipërfaqësor, duke u dhënë të gjitha instrumenteve të tij një pamje të qartë të synimeve," tha Roger Wiens, një inxhinier në Laboratorin Kombëtar i Los Alamos (LANL) dhe hetuesi kryesor i SuperCam. Misioni pësoi një aksident serioz përpara ngritjes, zbuloi Scott Robinson i LANL, i cili tha se më shumë se 500 inxhinierë dhe shkencëtarë kontribuuan në projekt. "Optika e njësisë së direkut u shkatërrua në një aksident fanatik vetëm katër muaj para dërgimit" shpjegoi ai. "Ekipi u detyrua të mbledhë pjesë këmbimi për të rindërtuar teleskopin nga e para". Aksidenti doli të ishte një bekim i maskuar. Duke mbledhur përsëri njësinë, inxhinierët zbuluan atë që Robinson e përshkroi si një të mangësi në pasqyrën origjinale. Menjëherë pas lëshimit të Teleskopit Hapësinor Hubble në vitin 1990, operatorët kuptuan që pasqyra kryesore e observatorit kishte një devijim – që më vonë u korrigjua - që ndikoi në qartësinë e imazheve. Shkencëtarët besojnë se rreth 3.5 miliardë vjet më parë krateri në të cilin u vendos Perseverance ishte shtëpia e një lumi që derdhej në një liqen të thellë, duke depozituar sedimente në një deltë të liqenit. Roveri ka për detyrë të mbledhë më shumë se dy duzina shembuj shkëmbi dhe toke në tuba të mbyllur, për t'i dërguar për analiza në Tokë diku në vitet 2030.  Rreth madhësisë dhe peshës së një makine të tipit Suv, Perseverance është e pajisur me një krah robotik dy metërsh (shtatë këmbë), 19 kamera, dy mikrofona si dhe instrumente të tjerë të përparuar. Një dron i vogël i futur nën barkun e tij do të përpiqet të mundësojë fluturimin e parë në një planet tjetër brenda disa javësh. Një instrument në bord është krijuar për të prodhuar oksigjen nga atmosfera kryesisht e dioksidit të karbonit në Mars, diçka që do të lehtësonte shumë banesën njerëzore. Roveri në Mars është me pesë rrota të gjitha të prodhuara nga NASA për herë të parë në vitin 1997. Misioni i tij kryesor zgjat pak më shumë se dy vjet, por roveri mund të mbetet funksional përtej kësaj.