Si do t'i përgjigjen aleatët e NATO-s ultimatumit të Trumpit?

Pars Today - Presidenti amerikan Donald Trump ka vendosur kushte të reja për të vazhduar mbështetjen e Ukrainës në luftën e saj me Rusinë.

Donald Trump, në një postim në rrjetin social Truth Social, shkroi: “Jam gati të vendos sanksione të mëdha ndaj Rusisë, me kusht që të gjitha vendet anëtare të NATO-s të bien dakord të bëjnë të njëjtën gjë dhe që të gjitha vendet e NATO-s të ndalojnë blerjen e naftës nga Rusia.”

Deklarata, të cilën Trump e përshkroi si një letër drejtuar "të gjitha vendeve të NATO-s dhe botës", nuk është vetëm një kërcënim diplomatik, por edhe një ultimatum i hapur për aleatët perëndimorë.

Trump e quajti "tronditëse" blerjen e naftës ruse nga disa anëtarë të NATO-s dhe shtoi se angazhimi i NATO-s për të triumfuar në këtë krizë ka qenë "më pak se 100 përqind".

Kjo u deklarua në një kohë kur tensionet janë përshkallëzuar në luftën e Ukrainës. Disa ditë më parë, një numër dronësh rusë që kishin hyrë në hapësirën ajrore polake u rrëzuan nga avionët luftarakë të NATO-s. Incidenti, i raportuar edhe nga Rumania, ka ngritur kambanat e alarmit për NATO-n. Në përgjigje, Trump e hodhi topin në fushën e aleatëve të SHBA-së, duke thënë se Shtetet e Bashkuara nuk do të vendosnin sanksione të reja ndaj Rusisë derisa NATO-ja të ndërmarrë hapa reciprokë.

Kjo qasje, e cila kombinon presionin ndaj Rusisë dhe kritikat ndaj aleatëve të SHBA-së, është në përputhje me të kaluarën e Trumpit. Ai vazhdimisht e ka sulmuar dhe kritikuar NATO-n për shpenzime të pamjaftueshme në fushën e mbrojtjes dhe tani po përpiqet të përdorë zhvillimet e reja në Evropën Lindore për të çuar përpara qëllimet e tij ekonomike dhe ushtarake.

Pavarësisht sanksioneve të gjera perëndimore nga viti 2022, Rusia vazhdon të fitojë të ardhura të mëdha nga shitja e naftës në vendet e treta. Sipas të dhënave nga Qendra për Kërkime mbi Energjinë dhe Ajrin e Pastër, Turqia, një anëtare e NATO-s, është blerësi i tretë më i madh i naftës ruse pas Kinës dhe Indisë. Hungaria dhe Sllovakia janë gjithashtu shumë të varura nga importet energjitike nga Moska.

Trump beson se një ndalesë e plotë e blerjeve të naftës ruse nga anëtarët e NATO-s, së bashku me tarifat 50-100% ndaj Kinës (blerësi kryesor i naftës ruse), mund të thyejë "kontrollin e fortë të Kinës ndaj Rusisë" dhe të çojë në vendosjen e paqes në Ukrainë.

Megjithatë, propozimi i Trumpit për të ulur blerjet e naftës dhe gazit rus nga anëtarët e NATO-s, si dhe për të vendosur tarifa të larta për importet nga Kina, do të jetë i mbushur me sfida. Për shembull, bindja e Turqisë, e cila ka lidhje më të ngushta me Moskën, për të ndaluar importimin e naftës ruse nuk do të jetë e lehtë. Gjithashtu, Bashkimi Evropian, disa prej anëtarëve të të cilit janë gjithashtu anëtarë të NATO-s, ka importuar rreth 42 miliardë dollarë mallra nga Rusia në vitin 2024. Kjo, ndërsa Rusia ende siguron 10% të nevojave të tyre për gaz natyror.

Ndryshimi në këto marrëdhënie do të ushtrojë presion të fortë ekonomik mbi ekonomitë e brishta të vendeve evropiane, dhe nuk duket se ato do të jenë në gjendje të përmbushin lehtësisht kushtet e Trumpit për të vazhduar ndihmën ndaj Ukrainës në luftën e saj me Rusinë. Sidomos, pasi Evropa nuk ka interes të hyjë në luftën tregtare të Trumpit me Kinën dhe të vendosë tarifa të larta për importet nga ky vend, një veprim që padyshim do të shoqërohet me hakmarrje kineze për importet nga Evropa.

Gjithashtu, sjelljet kontradiktore të Trumpit dhe tërheqjet e vazhdueshme përballë Rusisë dhe Kinës kanë ngritur shqetësime në Evropë; duke përfshirë faktin se qeveria amerikane mund të lëshojë pe, në momentin e fundit, ndaj këtyre dy vendeve pa marrë në konsideratë interesat afatmesme apo afatgjata të evropianëve.

Këto shqetësime kanë bërë që shtetet anëtare të NATO-s ta trajtojnë me kujdes propozimin e ri të Trumpit. Megjithatë, këto vende nuk kanë shumë zgjedhje sepse nga njëra anë ato ndiejnë se kërcënimi rus në frontin lindor të Aleancës po bëhet dita-ditës gjithnjë e më i ashpër dhe nga ana tjetër, qeveria amerikane nuk ka ndërmend të vazhdojë ndërhyrjet e kaluara në luftën e Ukrainës. Kjo e ka bërë situatën më të vështirë për evropianët e zënë ngushtë midis rusëve dhe amerikanëve.