Këshilla për vëllezërit vendimmarrës turq

ParsToday- Zhvillimet e fundit në rajonin e Azisë Perëndimore dhe Kaukazit Jugor e kanë bërë të domosdoshëm paralajmërimin e vëllezërve tanë turq.

Sipas Pars Today, zhvillimet e fundit në rajonin e Azisë Perëndimore dhe Kaukazit Jugor gjatë vitit të kaluar, nga vazhdimi i aventurave rajonale të regjimit sionist, veçanërisht lufta 12-ditore kundër Iranit, deri te aktivizimi i mekanizmit Snapback nga Trojka Evropiane dhe rivendosja e sanksioneve të Këshillit të Sigurimit të OKB-së kundër Iranit, deri te përpjekjet e Ankarasë për të luajtur një rol në Kaukazin Jugor, e kanë bërë të domosdoshme dhënien e rekomandimeve për vëllezërit tanë turq.

1. Republika Islamike e Iranit është përpjekur gjithmonë të ketë marrëdhënie të mira dhe miqësore me Turqinë në dekadat e fundit. Vizitat e shpeshta të zyrtarëve të lartë iranianë në Ankara dhe vizitat reciproke të zyrtarëve turq në Iran, si dhe nënshkrimi i memorandumeve të shumta të mirëkuptimit dhe marrëveshjeve midis dy vendeve, janë dëshmi të forta të dëshirës së Teheranit për të zgjeruar në mënyrë gjithëpërfshirëse marrëdhëniet me fqinjin e tij veriperëndimor dhe për të rritur nivelin e bashkëpunimit. Qëndrimet dhe qëllimet miqësore dhe dashamirëse të Iranit ndaj Turqisë në disa raste u janë bërë të qarta zyrtarëve turq, veçanërisht Presidentit Rexhep Tajip Erdogan, përfshirë edhe gjatë grushtit të shtetit të dështuar në qershor 2016. Reza Hakan Tekin, ambasadori i atëhershëm turk në Teheran, në një konferencë për shtyp tha: "Turqia është jashtëzakonisht mirënjohëse për mbështetjen e Iranit natën e grushtit të shtetit. Kjo është një miqësi e vërtetë. Ne gjithashtu mbështesim Iranin". Prandaj, Teherani tani pret një qasje të ngjashme nga Turqia.

2- Duke pasur parasysh anëtarësimin e Turqisë në NATO dhe përputhjen e veprimeve të saj me politikat e kësaj organizate ushtarake perëndimore, Ankaraja duhet të marrë një qëndrim më të kujdesshëm dhe të mos veprojë në fushën e shoqërimit të planeve dhe veprimeve të SHBA-së në rajon, veçanërisht kundër Iranit. Sipas faqes turke të internetit "Turkish Minute" më 17 qershor 2025, Shtetet e Bashkuara kanë përdorur objektet e tyre ushtarake në Turqi, përfshirë stacionin e radarit Koreçik, i cili ndodhet në qytetin Koreçik në provincën juglindore të Malatya-s dhe u krijua në vitin 2012 për t'u përdorur nga NATO si radar paralajmërues, gjatë sulmeve ushtarake kundër Iranit nga regjimi sionist. Natyrisht, Teherani pret që në çdo aventurë të mundshme ushtarake nga Izraeli dhe Shtetet e Bashkuara kundër Iranit, Ankaraja të mos lejojë që territori i saj ose objektet ushtarake të NATO-s dhe ato amerikane në Turqi të përdoren për të sulmuar Iranin.

3- Pavarësisht qëndrimeve të forta të zyrtarëve të lartë turq, përfshirë Erdoganin, kundër regjimit sionist dhe madje edhe shpërthimit të një lufte fjalësh midis Erdoganit dhe kryeministrit izraelit Netanyahu, lajmet dhe raportet tregojnë vazhdimin e marrëdhënieve tregtare dhe ekonomike midis Ankarasë dhe Tel Avivit. Midis tyre, gazeta sioniste "Ma'ariv" publikoi shifra që tregojnë se eksportet e mallrave nga Turqia në Palestinën e pushtuar arritën në rreth gjysmë miliardi dollarë në gjashtë muajt e parë të vitit 2025; Kjo media pranoi se këto mallra dërgohen në Izrael nëpërmjet rrugëve alternative, veçanërisht nëpërmjet Greqisë. Është më mirë që vëllezërit turq të ndërmarrin hapa praktikë në përputhje me qëndrimet politike për të bojkotuar regjimin sionist, i cili është armiku kryesor i palestinezëve dhe vendeve të rajonit.

4- Pas aktivizimit të mekanizmit Snapback nga trojka evropiane, sanksionet e Këshillit të Sigurimit kundër Iranit janë rizbatuar që nga e diela, 28 shtator. Sipas gazetës Jahan Eqtesad, në këtë drejtim Turqia gjithashtu sekuestroi asetet e disa individëve dhe subjekteve të lidhura me aktivitetet bërthamore paqësore të Iranit, dhe e përshkroi këtë veprim si në koordinim me përpjekjet ndërkombëtare për të ushtruar presion mbi Teheranin në lidhje me programin e tij bërthamor. Vendimi, i lëshuar më 1 tetor sipas Dekretit Presidencial Nr. 10438, synon individët dhe kompanitë që operojnë në sektorë të ndryshëm (duke përfshirë objektet bërthamore të Iranit, kompanitë e transportit detar, kompanitë e energjisë dhe qendrat kërkimore). Subjektet e synuara përfshijnë Organizatën e Energjisë Atomike të Iranit, disa banka dhe kompani të përfshira në konvertimin e uraniumit dhe prodhimin e karburantit bërthamor. Urdhri i Turqisë pasqyron një qasje të koordinuar me presionin perëndimor, që përkon me sanksionet e vendosura nga Departamenti i Thesarit i SHBA-së mbi zinxhirët e furnizimit me armë të Iranit. Sigurisht, disa media perëndimore kanë folur për ndihmën e Turqisë në anashkalimin e këtyre sanksioneve dhe sanksioneve të njëanshme të SHBA-së, të cilat i shërbejnë interesave të Ankarasë. Megjithatë, duke pasur parasysh marrëdhëniet midis dy vendeve, ajo që pritej ishte që të paktën Turqia, ashtu si Rusia dhe Kina, të dënonte dhe theksonte kundërshtimin e saj ndaj rizbatimit të sanksioneve të Këshillit të Sigurimit pas aktivizimit të Snapback.

5- Në Kaukazin Jugor, ekziston edhe presioni nga Turqia dhe Republika e Azerbajxhanit për të krijuar një korridor në Armeninë jugore për të lidhur Rajonin Autonom të Nakhçivanit dhe territorin kryesor të Republikës së Azerbajxhanit me rrugë tokësore, të cilin Baku e ka quajtur Korridori i Zangezurit kundër dëshirave të Jerevanit. Sipas analistëve, kjo tregon përpjekjen e Ankarasë për të krijuar ndryshime gjeopolitike në rajon në përputhje me interesat e veta, pa marrë parasysh pikëpamjet dhe interesat e Iranit. Megjithatë, pas takimit të presidentëve të Republikës së Azerbajxhanit dhe Armenisë në Shtëpinë e Bardhë dhe ndërmjetësimit të Trump në krijimin e një kalimi për të lidhur Nakhçivanin dhe Republikën e Azerbajxhanit, zyrtarët armenë e kanë siguruar vazhdimisht Iranin se interesat e Iranit janë marrë parasysh në këtë drejtim. Qëndrimi parimor i Iranit është të theksojë ruajtjen e integritetit territorial të Armenisë dhe të kundërshtojë praninë e Shteteve të Bashkuara në rajon dhe çdo ndryshim në kufijtë gjeopolitikë, veçanërisht përmes përdorimit të forcës.