Kriza energjetike dhe mungesa e çipave; si u tkurr ekonomia gjermane?
https://parstoday.ir/sq/news/world-i173982-kriza_energjetike_dhe_mungesa_e_çipave_si_u_tkurr_ekonomia_gjermane
Pars Today - Një institut ekonomik njoftoi se mungesa e çipave në industrinë gjermane po intensifikohet.
(last modified 2025-11-01T08:23:22+00:00 )
Nëntor 01, 2025 09:21 Europe/Tirane
  • Kriza energjetike dhe mungesa e çipave; si u tkurr ekonomia gjermane?
    Kriza energjetike dhe mungesa e çipave; si u tkurr ekonomia gjermane?

Pars Today - Një institut ekonomik njoftoi se mungesa e çipave në industrinë gjermane po intensifikohet.

Ekonomia gjermane është përballur me një krizë energjetike dhe kosto në rritje pas luftës Ukrainë-Rusi, dhe ka humbur pozicionin e saj si motori ekonomik i Evropës në vitin 2025 me ngadalësimin e rritjes ekonomike dhe rritjen e inflacionit.

Sipas Pars Today, instituti i kërkimit ekonomik, Ifo, njoftoi në një raport se mungesa e çipave në industrinë gjermane po intensifikohet. Sipas Ifo, mungesa e materialeve për prodhuesit gjermanë të produkteve elektronike dhe optike u bë më e rëndë në tetor për shkak të kontrolleve të ashpra globale mbi elementët e rrallë të tokës.

Nga ana tjetër, elementët e rrallë të tokës, të cilët janë thelbësorë për prodhimin e gjysmëpërçuesve, sensorëve dhe komponentëve të tjerë të përparuar, u nënshtrohen gjithnjë e më shumë kufizimeve tregtare, veçanërisht nga ana e Kinës, e cila dominon furnizimin global.

Nga ana tjetër, "Forumi për një Ekonomi të Re" (Forum for a New Economy) shkroi në një raport: “Shoku energjetik i shkaktuar nga pushtimi i Ukrainës nga Rusia ka çuar në rënien më të madhe të standardeve të jetesës në Gjermani që nga Lufta e Dytë Botërore. Varësia e gjatë nga importet e karburantit dhe gazit nga Rusia, që nga fillimi i luftës ka shkaktuar një rritje të ndjeshme të çmimeve dhe ndërprerje në furnizimin me energji, duke sfiduar sektorët industrialë, tregtarë dhe familjarë. Ky trend, së bashku me presionet e jashtme, të tilla si tarifat amerikane dhe kërkesa e reduktuar për eksport, ka hapur rrugën për dobësimin e rritjes dhe shfaqjen e një serie të re shenjash të recesionit në vitin 2025.”

Një raport tregu i publikuar nga Ministria e Jashtme e Zelandës së Re tregon gjithashtu se ekonomia gjermane, e cila ishte e varur nga importet e lira dhe të qëndrueshme të energjisë nga Rusia, me shpërthimin e luftës, u përball me një rrezik të madh dhe në përputhje me rrethanat, çmimi i gazit alternativ është rritur 10 herë krahasuar me vitin e kaluar.

Sipas një raporti nga Zyra Federale Gjermane e Statistikave, ekonomia e këtij vendi u tkurr me 0.3 përqind në tremujorin e dytë të vitit 2025 (prill deri në qershor) krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, gjë që ishte më keq se vlerësimi fillestar, dhe prodhimi industrial ishte gjithashtu më i ulët se sa pritej. Sektori i prodhimit në Gjermani ka humbur më shumë se 245,500 vende pune në vitet e fundit, me 51,500 vende pune të humbura vetëm në industrinë e automobilave krahasuar me vitin e kaluar.

Inflacioni mesatar në Gjermani arriti nivelin e tij më të lartë në 70 vjet në vitin 2022, dhe paqëndrueshmëria e vazhdueshme ka rritur kostot e energjisë për familjet. Raporti i "Clean Energy Wire" thotë: “Kostot e energjisë së konsumuar nga shtëpitë (familjet) në Gjermani një vit pas luftës raportohen të jenë rreth 12 përqind më të larta se nivelet e kostove të saj para luftës”.