Përfundon gjëndja e jashtëzakonshme në Turqi
(last modified Fri, 20 Jul 2018 07:06:27 GMT )
Korrik 20, 2018 09:06 Europe/Tirane
  • Përfundon gjëndja e jashtëzakonshme në Turqi

Pas zgjatjes disa herë, Turqia më në fund e hoqi gjendjen e jashtëzakonshme të vendosur pas grushtit të dështuar të shtetit në vitin 2016.

Megjithatë, shteti synon që t’i ruajë fuqitë e zgjeruara që burojnë prej saj përmes një ligji të ri kundër terrorit, i cili ndalon edhe protestat. Në vazhdën e ngjarjeve të korrikut dy vjet më parë, qeveria turke ndërmori një fushatë të paprecedentë shënjestrimi të pjesëmarrësve në përpjekjen për grusht shteti dhe aleatëve të tyre. Masat energjike u përhapën shumë shpejt, duke përfshirë edhe përkrahësit e klerikut të mërguar Fetullah Gylen, ndaj të cilit drejtohet gishti i akuzës për tentativën e përmbysjes së lidershipit turk. Por autoritetet vendase nuk u mjaftuan me kaq: në lupën e tyre u gjendën edhe simpatizantë të kauzës kurde, gazetarë e aktivistë të majtë. Në pranga përfunduan më shumë se 77 000 vetë, ndërsa 110 000 punonjës shtetërorë, përfshirë këtu policë, oficerë ushtarakë, akademikë, prokurorë e gjyqtarë u pushuan nga puna. Qeveria i kërkoi Parlamentit 7 herë zgjatjen e gjendjes së jashtëzakonshme, e në secilin rast ia shtonte me tre muaj mundësinë forcave të sigurisë që të përdornin fuqitë e tyre të forcuara prej kësaj situate. Në fillim të korrikut, mbi 18 600 persona të tjerë, kryesisht policë e ushtarë, u shkarkuan gjoja nën dyshimin e lidhjeve me organizatat terroriste dhe grupet që veprojnë kundër sigurisë kombëtare të vendit. Gjendja e jashtëzakonshme në Turqi, zgjati plot dy vjet.  Pas përpjekjes së dështuar për grusht shteti më 15 korrik 2016, qeveria turke deklaroi se përgjegjës janë anëtarë të Lëvizjes Gülen, në radhët e ushtrisë. Erdogan e quajti organizatë terroriste Lëvizjen Gülen dhe vendosi gjendjen e jashtëzakonshme për tre muaj, në mënyrë që të luftonte në mënyrë aktive kundër saj. Për shkak të gjendjes së jashtëzakonshme qeveria mori të drejtën të reagonte pa dekrete. Kështu në institucionet shtetërore u vendosën rregulla të reja. Për shkak të shkarkimeve masive nga puna në shërbimet publike dhe arrestimeve të shumta, opozita e quajti gjendjen e jashtëzakonshme “puç civil dhe persekutim kundër kritikëve të qeverisë” dhe kërkoi heqjen e menjëhershme të saj, por pa sukses. Gjatë gjendjes së jashtëzakonshme u lëshuan 32 dekrete. Sipas të dhënave zyrtare në pyetje u morën 160 mijë vetë dhe më shumë se 70 mijë vetë u arrestuan. Kundër 155 mijë vetëve u zhvilluan hetime për “anëtarësi në organizatë terroriste”. Me dekretet e gjendjes së jashtëzakonshme koha e mbajtjes në arrest u zgjat në 30 ditë. Gjatë dy vjetëve u shkarkuan nga puna në shërbimin publik 121 131 vetë. Rreth 7 mijë vetë u shkarkuan nga universitetet, 5700 prej tyre nga forcat akademike. Po ashtu u mbyllën shkolla dhe qendra arsimore, që dyshohej se kishin lidhje me lëvizjen Gülen. Me dekretet e gjendjes së jashtëzakonshme u mbyllën 70 gazeta dhe 20 revista si dhe 34 stacione radioje, po ashtu 30 shtëpi botimi dhe 33 stacione televizive. 143 gazetarë ndërkohë janë në burg. Gjendja e jashtëzakonshme hiqet tani, por Erdogan do vazhdojë të qeverisë me dekrete. Sepse në sistemin e ri presidencial ai ka të drejtën që të rregullojë me dekrete presidenciale disa fusha. Siç është bërë deri tani me dekretet e gjendjes së jashtëzakonshme, edhe dekretet presidenciale kanë të drejtën si një ligj dhe madje me efekt të menjëhershëm.

 


 

Tags