Қоинот дар Хуросони ҷанубӣ, зодгоҳи марғубтарин заъфаронӣ ҷаҳон

Порс Тудей - Барои қарнҳо, заъфаронӣ "Қоинот" дар вилояти Хуросони ҷанубии Эрон ҳамчун яке аз беҳтарин ва хушбӯйтарин заъфаронҳои ҷаҳон маъруф аст.

Қоинот, ки аз биёбонҳои бузурги ҷануби Нишопур то Систон дар марзи Покистон тӯл мекашад, муддати тӯлонӣ макони пайдоиши заъфарони аслии эронӣ будааст. Тибқи иттилои Порс Тудей, коршиносон мегӯянд, ки пиёзчаҳои заъфарон дар минтақаҳои сард ва нимбиёбон бо боришоти кофӣ беҳтарин натиҷа медиҳанд; ва маҳз ҳамин иқлими хос ба заъфарони Қоинот покӣ ва қудрати истисноии онро медиҳад.

Зимистонҳои сард, боришоти кам ва хокҳои ҳосилхез ва хуб хушкшуда шароити беҳтаринро барои парвариши гули заъфарон дар ин минтақа фароҳам меоранд.

Шӯҳрати ҷаҳонии заъфарони Қоинот аз консентратсияи баланди пайвастагиҳои калидии кимиёвӣ иборат аст: Кроксин барои ранг, сафранал барои бӯй ва пикрокросин барои мазза. Ин пайвастагиҳо дар Қоинот бештар аз ҳама ҷои дигари ҷаҳон мавҷуданд, ки заъфарони Қоинотро ба стандарти тиллоӣ барои гаронтарин адвия  дар ҷаҳон табдил медиҳад.

Дар соли 2018, бренди заъфарони Қоинот ба расмият шинохта шуд  ва  нишони миллии кайфиятро дарёфт кард; Ифтихоре, ки мавқеи ин маҳсулотро ҳамчун рамзи бартарии Эрон дар сатҳи ҷаҳонӣ муқаррар кард.

Ба гуфтаи Муҳсин Исфандиёрӣ, раиси Созмони Ҷиҳоди Кишоварзии Хуросони Ҷанубӣ, масоҳати кишти заъфарон дар ин вилоят ҳоло ба 16,121 гектар расидааст.

Бузургтарин шаҳристонҳои истеҳсоли заъфарон дар ин вилоят Қоинот бо 5,000 гектар, Сараён бо 3,457 гектар ва Фирдавс бо 3,177 гектар мебошанд.

Ҳосили миёна дар хоҷагиҳои идорашаванда тақрибан 2,4 килограмм заъфарони хушк аз як гектарро ташкил медиҳад ва беш аз 23,500 хонаводаи деҳқонӣ дар Хуросони Ҷанубӣ аз заъфарон рӯзгори худро мегузаронанд.

Ин вилоят аз ҷиҳати сифати заъфарон дар кишвар дар ҷои аввал ва аз ҷиҳати ҳаҷми истеҳсолот пас аз Хуросони Разавӣ дар ҷои дуюм қарор дорад.

Ҷамъоварии заъфарон дар охири моҳи октябр оғоз мешавад ва то аввали декабр идома меёбад, вақте ки ҳазорҳо коргарони мавсимӣ дар субҳҳои сард гулҳои арғувонии заъфаронро дастӣ мечинанд, пеш аз гарм шудани ҳавои биёбон.

Қудрати содироти Эрон дар бозори ҷаҳонии заъфарон

Тибқи иттилои Созмони озуқаворӣ ва кишоварзии Созмони Милали Муттаҳид (FAO), Эрон, ки беш аз 90 фоизи заъфарони ҷаҳонро истеҳсол мекунад, на танҳо таъминкунандаи асосии ин адвияи қиматбаҳост, балки заъфарон инчунин ба яке аз содироти муҳими ғайринафтӣ ва мероси фарҳангии кишвар табдил ёфтааст.

Дар нимаи аввали соли офтобии имсол (аз Фарвардин 1, 1404), аз Эрон беш аз 99,5 тонна заъфарон ба маблағи беш аз 94 миллион доллар содир шудааст; ин омор нишон медиҳад, ки афзоиши 73 дарсад аз ҳаҷм ва афзоиши 45 миллион доллар аз арзиш дар муқоиса бо ҳамин давраи соли гузашта аст.

Қисми зиёди ин содирот дар бастаҳои хурди  аз 10 то 30 грамми анҷом дода шудааст, ки арзиши бренди заъфарони Эронро дар бозорҳои ҷаҳонӣ афзоиш додааст ва худро аз фурӯши яклухт бо фоидаи кам дур кардааст.

Тибқи омори гумрукӣ, Имороти Муттаҳидаи Араб 29,6 тонна ба маблағи 29,1 миллион доллар, Испания 19,6 тонна (18,9 миллион доллар), Чин 12,6 тонна (12,5 миллион доллар), Афғонистон 10,5 тонна (10,3 миллион доллар) ва Олмон 3 тонна (1,6 миллион доллар) ворид кардааст.

Соири воридкунандагон шомили  Британияи Кабир, Нидерландия, Белгия, Швейтсария, Ироқ, Туркия, Уммон, Филиппин, Ҳонконг ва Австралия буданд.

Дар муқоиса, Эрон дар ҳамин давраи соли гузашта 57 тонна заъфаронро ба маблағи 49,4 миллион доллар содир кардааст, ки аз афзоиши назарраси содирот аз ҷиҳати ҳаҷм ва арзиш шаҳодат медиҳад.

Рамзи фарҳанг ва пойдорӣ

Барои эрониҳо, заъфарон бештар аз як адвия аст; он рамзи истодагарӣ, санъат ва ҳувияти миллӣ аст.

Аз дасти деҳқонони Қоинот дар субҳи сарди тирамоҳ то бастабандии зебо руи қафасаҳои дар Мадрид, Дубай ё Шанхай, ҳар як грамм заъфарон достони мероси эронӣ ва санъати эрониро нақл мекунад.

Киштукор аз арзиши иқтисодии худ, ҳаёти ҳазорҳо оилаҳои деҳотро таъмин мекунад, аз муҳоҷирати деҳот пешгирӣ мекунад ва анъанаи садсолаеро, ки бо номи Эрон алоқаманд аст, ҳифз мекунад.

Имрӯз, заъфарони Қоинот ҳам манбаи ифтихор ва ҳам манбаи шукуфоии иқтисодӣ мебошад.

Риштаҳои сурху хушбӯйи он биёбонҳои Эронро бо мизҳо ва озмоишгоҳҳои ҷаҳон пайваст мекунанд.

Аз ҳар ҷиҳат, Қоинот қалби тапиши саноати заъфарони ҷаҳон боқӣ мемонад; сарзамине, ки дар он офтоб, хок ва заҳмати инсон тиллои холисро эҷод мекунанд.