Июн 24, 2024 11:03 Asia/Dushanbe
  • Аз мадориси марг ва пружаи ақимсозии Амрико чӣ медонем ?
    Аз мадориси марг ва пружаи ақимсозии Амрико чӣ медонем ?

Порс Тудей - Тасвире, ки аз Иёлоти Муттаҳидаи Амрико дар сатҳи афкори умумии ҷаҳон вуҷӯд дорад бо воқеъиёт ин бузургтарин кишвари муддаии дифо аз ҳуқуқи башар тафовути зиёдӣ вуҷӯд дорад . Иёлоти Муттаҳида рӯй хунии миллирнҳо бумӣ ва бардаҳоӣ устувор шудааст ки аз Африқо ба Амрико барда шуданд .

Таҳқиқот нишон медиҳанд ки барои беш аз 100 сол кӯдакони бумӣ дар Амрикои пас аз интиқоли иҷборӣ ба мадориси шабонаи рӯзӣ , мавриди озору сӯъистифодаи ҷинсии коркунони ин мадорис қарор гирифтанд . Ба гузориши маҷаллаи Порс Тудей ба нақл аз Даиля Маил , давлати федероли Амрико дар чорчӯби талоши низомманд барои аз байни бурдани ҷомеъаи бумии ин кишвар байни солҳои 1819 то 1969 беш аз 500 мадрасаи шабона рӯзии вижаи кӯдакони бумӣ барои ҷудокардани ин кӯдакон аз хонаводаҳояшон таъсис кард . Таҳқиқоти Вашингтон Паст нишон медиҳад ки чигуна ин мадориси роҳро барои ҷинояти беморони ҷинсӣ боз карданд .

Дар воқеъ дар ин мадории ду ҷинояти бузург рух додааст . Яке инки сафедпустони муҳоҷири аврупоӣ бо ҳадафи наслкушии бумён ва истеҳола ва беҳувият кардани онҳо ба мувозоти қатли оми сурхпӯстон , ҳазорон кӯдаки ононро дар мадорисии ҷамъ карданд ки ҳадаф аз он нобӯдии ҷавомеъи сурхпӯсти Амрикоӣ буд . Ҷинояти бузургтарро калисои Вотикон нисбат ба кӯдакони анҷом дод то онҷо ки попи Франсис ба далели нақши килисои котулик дар сӯъиистифода аз мардуми бӯмии Канада , пас аз кашфи садҳо қабр бидуни аломат дар муҳавватаи мадориси шабонаи рӯзии собиқ узрхоҳӣ кард . Озорҳо ва сӯъиистифодаҳои ҷинсӣ дар мадориси шабона рӯзии вижаи кӯдакони бумӣ дар Амрико ва Канада дар солҳои поёнии умри ин мадорис дар даҳаҳои 1950 ва 1960 рух дода аст . Яъне ҳар чиқадр давлати Амрико ва  Канадаи мутамаддинтар ва муддаии башари дӯстишони бештар шудаи рӯҳияи нажодпарастӣ ва бартариҷӯии онҳо низ бештар шуда аст . Як кишиши котулики собиқ эътироф кард вақте бо иддаоҳои сӯъиистифодаи ҷинсии рӯ ба рӯ шуд , мутаваҷҷеҳ шуда ки ин мадорис сарзамини аҷоиби ҷинояткорон буданд .

Image Caption

Дар 1930 , идораи умӯри бумён ва сурхпӯстони Амрико ба ақим кардани занони сурхпӯст аз тариқи барномаи хадамоти беҳдошт бумён пардохт . Ин ақимсозӣ ба исми беҳдошти занони сурхпӯст анҷом гирифт ва дар бархе маворид ҳатто бидӯни итилоъи занон буд . Додаҳои оморӣ нишон медиҳад ки авоили даҳаи 70 милодӣ , беш аз 42 дарсад аз занони сурхпӯст дар сини борварӣ ақим шуда буданд .Ҷамъияти 13 мустаъмираи Амрико байни солҳои 1625 то 1775 аз 2 ҳазор нафар ба 2 миллиону 400 ҳазор нафар афзоиш ёфт дар ҳоле ки бумёни минтақаи шимоли шарқии Амрико овора ва бехонимон шуданд . Пас аз истиқлол аз Британия ва ташкили расмии Иёлоти Муттаҳида дар соли 1776 милодӣ , сайли муҳоҷират ба самти Амрико равона шуд . Муҳоҷирони аврупоӣ бо қабоили бумӣ аз қабили опочӣ , чурукӣ , шоин , шинук , новоҳў ва сиюкси даргир ва насли онҳоро мунқариз карданд .

« Девиде . Астнорд » дар китоби худ бо унвон « ҳулукости  амрикоӣ : Тасхири дунёи ҷадид » American Holocaust : The Conquest of the New World муътақидаст ки ҳудӯди 100 миллион нафар аз бумёни нимкураи ғарбӣ замин ба дасти аврупоиҳо ва фарзандони онҳо тайи панҷ қарн кушта шуданд . Бо вуҷӯди ҳуқуқи мусалламӣ ҳамчун ҳақи зиндагӣ , озодӣ ва хушбахтӣ дар эъломияи истиқлоли Амрико аммо ин ҳуқуқ барои ҳамаи сокинин Амрико набӯд . Дар воқеъи истиқлоли Амрико бар пояи табъизи нажодӣ ва бартари ҷӯйи шакл гирифт . Сафедипӯстони муҳоҷири аврупоеӣ як системаи бардадорӣ доштанд ки онро ба қорраи Амрико овараданд . Тахмин зада мешавад ки байни қуруни 16 то 19 милодӣ ҳудӯди 35 миллион мард , зану кӯдак аз Африқо ба дунёӣ ҷадид овараданд .

Бар поя додаҳои пойгоҳи тиҷорати бардаи Тиронс - Атлантик , ҳудӯди 12 . 5 миллион нафар аз касоне ки ба Амрикои шимолӣ оварда шуданд , ба унвони неруи кори озод дар мазраъа , таҳти шароити тоқатфарсоӣ кор мекарданд .

Image Caption

Сиёҳпӯстои як сада қабл аз инки ҳуқуқу озодиҳои мадании худро ба даст оваранд , ночор буданд ки барои сафедпустон дар артиш Амрико баҷанганд . Дар ҷанге, ки соли 1861 ба вуқуъи пайваст ва то 1865 идома дошт , 750 ҳазор сарбоз ва шумори номаълӯми ғайринизоми кушта шуданд . Қонуни табъизи нажодӣ дар Амрико то даҳаи 1960 милодӣ идома дошт то онки ҷунбиши ҳуқуқи мадании Амрико шакл гирифт ва бо террор « Martin Luther King» тамом шуду қонуни табъизи нажодӣ лағв гардид .

Бо вуҷӯди лағви қонуни табъизи нажодӣ ҳамчунон бумёну сиёҳпустони Амрико бо табъиз ва беадолатӣ мувоҷеҳ ҳастанд . Яке аз мушкилоти бузурги Амрикои ҳамин шикофу нобаробарӣ дар ҷомеъа Амрико аст . Ин шикоф ва нобаробарӣ мӯҷиби ду қутбӣ дар ҷомеъаи Амрико шудааст . Албатта дар хориҷ аз Амрико низ Иёлоти Муттаҳида корномаи сиёҳе аз наслкушӣ ва ҷиноят дар Амрикои ҷанӯби то шарқу ғарби Осиё дорад .

Image Caption