Yrakdaky soňky bidüzgünçiliklerde daşary ýurtly aktýorlaryň roly

Yrakdaky soňky tolgunyşyklar bilen baglanyşykly möhüm meseleleriň biri daşary ýurtly aktýorlaryň rolydyr.

Yrakdaky soňky günleriň wakalary içerki köklere eýedir we içerki güýç çaknyşyklary sebäpli ýüze çykýar. Syýasy Toparlaryň arasyndaky tapawutlar we möhüm wezipeleriň täze gurulşugy we ministrler kabinetiniň döredilmegi bilen baglanyşykly tapawutlar, syýasy dawalar we başgaça aýdylanda demokratik medeniýetiň ýoklugy Yrakda bolup geçen soňky zbidüzgünçilikleriň sebäpleridir.

Şeýle-de bolsa, Yrak daşary ýurtly aktýorlar üçin örän möhüm ýurtlaryň arasyndadyr. Käbir aktýorlar, meselem,  Kudsy basyp alyş režim, Yragyň howpsuzlygyny we durnuklylygyny öz bähbitlerine laýyk görmeýär. Saud Arabystany we birnäçe arap ýurtlary ýaly aktýorlar, Yrakdaky güýç gatnaşyklaryna mezhep nukdaýnazaryndan seredýärler we şaýylara gönükdirilen güýçli hökümet gurmagy makul hasaplamaýarlar. Amerika Ysraýyl we Saud Arabystany bilen bir hatarda Yrakdaky çydamyň gowşamagyny hem garşylaýar. Bu aktýorlar, Eýran Yslam Respublikasy we onuň ýaranlary bilen bäsleşigi ileri tutýarlar we ýurtlaryň we çydama agza toparlaryň içerki konfliktlere gatnaşmagyndan kanagatlanýarlar.

Soňky wakalarda bu aktýorlaryň her biri yraklylary öz-özüni saklamaga we yglan edilen syýasatynda zorlugy bes etmäge çagyrsa-da, şahamçalary içerki elementleri we daşary ýurt habar beriş serişdelerini goşmak bilen konfliktleri güýçlendirmek üçin hereket etdiler.

Mediýa we wirtual torlary ulanmak we ýalan habar ýaýratmak bu usullaryň arasyndadyr. Galp habarlar, jemgyýetiň beýnisine täsir edýän wideo we şekiller bilen gapma-garşylyklaryň we zorlugyň köpelmegine sebäp bolýar. Yrakda bolup geçen soňky wakalarda daşary ýurtly aktýorlaryň roluna ünsi çekip, kürt syýasy aktiwisti Ahmad Bagtiýari: Internet giňişliginde hakyky däl adamlaryň adyna myş-myşlary we ýalan habarlary ýaýradýan we düşünişmezligi ýaýradýan köp sanly sahypanyň bolmagy , Yrakda,daşary ýurt gatyşmagyň usullary we olaryň faktorlary bolýandyr diýip nygtady  .

Hakykat, käbir daşary ýurt agentleri soňky ýyllardan bäri Yragy şaýy-şaýy dawasyna getirmäge we şaýylaryň arasynda söweş we konflikt döretmäge synanyşýarlar, ýa-da Yrak şaýylarynyň arasyndaky tapawudy we gapma-garşylygy goldaýarlar. Soňky ýyllarda sebitdäki garşylyk duşmanlarynyň yzarlaýan nusgasy Yrak we Liwan ýaly ýurtlarda wagtlaýyn hökümet döretmekdir.

Bu ýurtlarda hemişe dawa-jenjeliň we içerki tapawudyň çeşmeleri bolmaly we garşylyga ynanýan toparlaryň gatnaşmagynda güýçli hökümet gurulmaly däldir. Yrak taryh we güýç taýdan Liwan bilen deňeşdirilmese-de, bu ýurt şeýle duzaga düşdi.