BERCAM Ortak Komisyonu Oturumu
BERCAM nükleer anlaşması ortak komisyonunun 18'inci oturumu 4+1 grubunun ve İran İslam Cumhuriyeti'nin heyetlerinin katılımı ile 6 Nisan günü Avusturya’nın başkenti Viyana'da düzenlendi. BERCAM üyeleri incelemelerinin ardından İran'a yönelik yaptırımların kaldırılması hususunda istişarelerin uzmanlar düzeyinde sürdürülmesi kararı aldılar.
Toplantıların, yaptırımların kaldırılması teknik yönleri ayrıca anlaşmanın tam olarak uygulanması olarak iki çalışma grubu çerçevesinde gerçekleşerek görüşme sonuçlarının komisyona rapor edilmesi kararlaştırıldı.
Viyana’nın başka bir otelinde konaklanan Amerikan heyeti ise BERCAM ortak komisyonu oturumuna katılmadı. İran da Amerika ile ikili veya çok taraflı müzakerelere katılmayacağını bildirmişti.
Avrupa Birliği dış ilişkiler servisi genel sekreter yardımcısı Enrique Mora ise oturumun sonunda ilk toplantıyı yapıcı olarak değerlendirerek, "Nükleer anlaşmanın uygulanması ve yaptırımların kaldırılması konusunda iki uzman grubuyla ortak bir diplomatik süreç kurma yönünde bir ittifak ve istek var." dedi.
Rusya'nın Viyana'daki uluslararası kuruluşlar temsilcisi Mihail Ulyanov da, Viyana oturumunun en önemli başarısının BERCAM nükleer anlaşmasını yeniden canlandırmak için pratik adımların atıldığı olduğunu tweetledi.
Amerika Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price Salı günü Viyana'da yapılan nükleer görüşmeleri yapıcı ve ileriye doğru bir adım olarak nitelendirerek "Bizim için ilerlemenin tek yolu 2015 nükleer anlaşmasına ikili bir geri dönüştür" ifadesinde bulundu.
Bu iyimser açıklamalara rağmen, İran'ın BERCAM nükleer anlaşması taahhütlerine ne şekilde döneceği konusundaki tutumu net ve kesindir. Bu nedenle, Washington Tahran'ın taleplerini karşılayana kadar mevcut durum sabit kalacak ve değişim yaşamayacaktır.
İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakan Yardımcısı ve İran heyetinin bu müzakerelerdeki Başkanı "Seyyid Abbas Irakçi" BERCAM nükleer anlaşması Ortak Komisyonu toplantısında, ABD yaptırımlarının kaldırılmasının BERCAM’ı yeniden canlandırmak için ilk ve en zaruri, temel adım olduğunu vurgulayarak, yaptırımlar kaldırıldıktan sonra bu sürecin doğrulanmasının ardından, İran'ın da nükleer anlaşmadaki misillemesini askıya alarak bu uluslararası anlaşmayı tam olarak uygulamaya geçeceğini belirtti.
Mayıs 2018'de Trump yönetimi, İran halkına azami baskı uygulamak ve Tahran'ı yasadışı ve gayri meşru taleplerini kabul etmeye zorlamak amacıyla azami baskı kampanyası başlatarak BERCAM anlaşmasından tek taraflı olarak çekildi.
İran ise maksimum direniş politikasını benimseyerek, Washington'un zalimane baskılarına iyi bir şekilde direnince Trump yönetimi bu yöndeki hiçbir hedefine ulaşamadı. Nitekim ABD'nin İran özel elçisi Robert Mali, İran'a maksimum baskı kampanyasının başarısız olduğunu kabul ettiğini belirtti.
Yeni ABD Başkanı Joe Biden, önceki ABD yönetiminin İran'a yönelik politikasını eleştirmesine rağmen, BERCAM'a dönüşünü İran'ın taahhütlerini yeniden uygulamaya şartlandırdı.
Biden, hangi ülkenin sözlerini tutmadığını ve ülkesinin BERCAM anlaşmasından ayrıldığını belirtmeden Tahran'ın nükleer anlaşmasının tam olarak uygulanmasına dönmesi halinde Washington'un anlaşmaya geri döneceğini vadediyor.
Siyaset uzmanlarından Emad Abşenas, şöyle diyor: "Biden hükümetinin BERCAM konusunda net bir politikası yok ve ABD hükümeti içinde pek çok çelişki de söz konusudur. Amerika’daki bazı çevreler, Trump'ın İran'a yaptırımlarından yararlanmak ve tavizler koparmak isterken, diğerleri yaptırımların işe yaramadığını ve BERCAM'a dönülmesi gerektiğini düşünüyor.”
Şimdi, tutumlarını Biden hükümeti ile koordine eden 4+1'in Avrupalı üyeleri, daha önce BERCAM üyeleri ve Amerika arasında gayrı resmi oturumu düzenleme önerileri Tahran tarafından reddedildi. Bu kritik noktada İran, yaptırımların kaldırılıp bu sürecin doğrulanmasına dek “ABD'nin bulunduğu hiçbir toplantıya katılmayacağını” belirtti.
Bu nedenle Amerikan tarafının İran ile müzakereleri başlatmak amacıyla BERCAM Ortak Komisyonu toplantısı ile aynı zamanda Viyana'da bulunma girişimi başarısızlıkla sonuçlandı. /
