Grossi’nin İran ile nükleer görüşmelerde ilerlemeyi vurgulaması

UAEA genel müdürü Rafael Grossi Cumartesi günü İran ziyareti dönüşü Viyana havalimanında yaptığı açıklamada, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na bilgi ve konum erişimine izin vermek için İran'la anlaştıklarını belirtti. Grossi’nin belirttiğine göre İranlı taraflarla teknik oturumları yakında düzenlenecek ve İran’da bazı denetim teçhizatları çalışmaya başlayacaktır.

Grossi Cuma günü bir heyet başkanlığında Tahran’a gelerek İran Atom Enerjisi Kurumu başkanı Muhammed İslami ile 2 kez görüşmenin ardından ortak basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Grossi ayrıca dışişleri bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve Cumhurbaşkanı Seyyid İbrahim Reisi ile de bir araya geldi. İran Dışişleri Bakanı Grossi ile yaptığı görüşmede, İran'ın güvenlik sorunlarını mümkün olan en kısa sürede teknik olarak çözme konusundaki ciddi iradesinden bahsetti. Grossi de Ajans’ın sorunları teknik yollarla çözmeye hazır olduğunu vurguladı.
Grossi'nin İran'a yaptığı olumlu ziyaret ve Tahran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ile etkileşime ve aradaki sorunları çözmeye yönelik olumlu ve yapıcı yaklaşımı, bir yandan İran'ın nükleer programını netleştirme konusundaki iyi niyetinin bir başka işareti ve aynı zamanda Batılı ülkelerin büyük çoğunluğu, özellikle ABD ve Avrupa Troykası İran'ın barışçıl nükleer programına karşı iddiaları ve propagandalarını etkisizleştirme yolunda atılan bir adımdır.
Grossi’nin 2 günlük Tahran ziyareti ve üst düzeyli yetkililerle görüşmenin ardından ortak işbirliği bildirisi yayımlandı. Bildirinin en önemli noktalardan biri, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ile İran arasındaki etkileşimlerin işbirliği ruhu içinde ve Ajansın yetkileri ile İran İslam Cumhuriyeti'nin kapsamlı koruma anlaşmalarına  göre hak ve yükümlülüklerine tam uyum içinde yürütülmesidir.
İran ayrıca 3 yerle ilgili geri kalan koruma meseleleri konusunda, işbirliği ve bilgi sunma ve erişim sağlama konusunda hazır olduğunu belirtti. Bildiride ayrıca İran'ın gönüllü olarak Ajansa gerektiğinde daha fazla doğrulama ve izleme faaliyeti yürütmesine izin verdiği belirtiliyor. Uygulama yöntemi, yakında Tahran'da yapılacak teknik bir toplantıda iki taraf arasında kararlaştırılacak.
İran'ın UAEA ile yapıcı etkileşim yönündeki önemli ve olumlu adımı, büyük ölçüde, son günlerde bazı İran santrifüjlerinde %84 oranında zenginleştirilmiş uranyum parçacıklarının keşfedilmesiyle İran’ın nükleer silah üretmeye doğru ilerlediğine dair Batılıların psikolojik ve propaganda savaşını büyük ölçüde etkisizleştirmeyi başardı.
Temel olarak, İran her zaman nükleer programının şeffaflığını vurgulamıştır ve zenginleştirme yüzdesinin artırılması ve nükleer tesislerine yeni santrifüj cihazlarının kurulması da dahil olmak üzere nükleer anlaşmaya göre yükümlülüklerini azaltmak için attığı adımları, Amerika’nın Mayıs 2018'de nükleer anlaşmadan çekilmesine ve Avrupa Troykasının azami baskı kampanyası çerçevesinde tek taraflı Amerikan yaptırımlarının olumsuz etkilerini azaltma sözünün başarısızlığına, bir yıl beklemenin ardından gösterdiği tepkidir.
Tahran, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı tarafından açıklanan olası belirsizliklerin açıklığa kavuşturulmasını her zaman vurgulamıştır. Bunun en bariz örneği ise, Grossi'nin Tahran ziyareti ve üst düzey İranlı yetkililerle görüşmenin ardından bu alandaki olumlu tutumudur./