İran-Afganistan Ortak Ticaret Odasının Yeniden Faaliyete Geçmesi
İran-Afganistan Ortak Ticaret Odası, 18 yıl sonra tekrar faaliyetlerine başlıyor.
Afganistan Ticaret ve Yatırım Odası yönetim kurulu üyesi Hancan Alkozi'nin bildirdiğine göre İran-Afganistan Ortak Ticaret Odası'nın çalışmaları, 18 yıl önce askıya alınmıştı. Batılılar bu odanın faaliyetlerinin askıya alınmasına müdahil oldular, üstelik Afganların İran tarafıyla olan işbirlikleri ile ilgilenmediler. Alkozi sözlerinin devamında şunları vurguladı: Şimdi iki ülke İran ve Afganistan'ın ticaret ve yatırım odaları 18 yıl sonra yeniden faaliyetlerine başlamaya kararlı.
İran İslam Cumhuriyeti ve Afganistan'ın ekonomik ve ticari iş birliğinin gelişmesi için pek çok kapasitesi vardır, ancak son yıllarda Afganistan'ın ABD tarafından işgali ve bu ülkenin içişlerine müdahalesi ayrıca hayati altyapısını yok etmek gibi faktörler, İslam Cumhuriyeti arasındaki ticaret miktarının azalmasına neden olmuştur.
Afganistan meseleleri uzmanı Hüseyin Farcad Emin bu bağlamda şöyle diyor: "İran İslam Cumhuriyeti ve Afganistan, ticaret hacmini iki milyar doların üzerine çıkarmak için birçok kapasiteye sahip, ancak bu kapasiteleri kullanmak için şu ana kadar ciddi bir çaba gösterilmedi. Görünen o ki Taliban hükümeti, bu konuda net bir perspektif çizen ticari ilişkileri geliştirmek için tüm kapasitelerini kullanmaya kararlı."
Hiç şüphesiz, İran İslam Cumhuriyeti ile Afganistan arasındaki ortak ticaret odasının yeniden faaliyete geçmesi, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin genişletilmesi yönünde önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. Bu odanın tekrar faaliyete geçmesiyle birlikte iki ülke arasındaki yatırım ve ticaret sorunları ve zorlukların çözülmesi sürecinin ikili ilişkilerin geliştirilmesi ve güçlendirilmesinde yeni bir dönem olarak kabul edilen yeni aşamalara girmesi beklenmektedir.
İran-Afganistan Ortak Ticaret Odası, Taliban yönetimi Sanayi ve Ticaret Bakan Vekili Nureddin Azizi'nin geçtiğimiz günlerde İran İslam Cumhuriyeti'ne yaptığı ziyarette iki ülke arasındaki ticaretin genişletilmesi çağrısında bulunmasıyla 18 yıl sonra yeniden çalışmalarına başlıyor.
Bu mesele, Afganistan Taliban'ının İran İslam Cumhuriyeti ile ticari ilişkileri her düzeyde güçlendirme kararlılığının arttığı anlamına gelir ve aynı zamanda iki taraf arasındaki ilişkilerde yeni bir sayfanın açılmasına yol açabilir.
Afganistan konularında uzman olan Muhammed Rıza Bahrami de bu bağlamdaki görüşlerini açıklayarak şöyle diyor: "Taliban, bölgesel ilişkileri genişleterek Afganistan'ın ekonomik sorunlarını aşabileceği sonucuna varmıştır. Bu arada İran İslam Cumhuriyeti, Taliban'ın ekonomik sektördeki planlarını ilerletmesine yardımcı olabilecek en önemli komşu ülkedir. Fakat kapasiteleri ve mekanizması ise belirlenmeli, ki ortak ticaret odası da bu cümledendir."
Her halükarda İran ile Afganistan arasındaki mal ticaretinin yılda iki milyar dolar değerinde olduğu ve bu miktarın önümüzdeki yıllarda on milyar dolara çıkması gerektiği söyleniyor. Taliban'ın da öngördüğü gibi, her iki tarafın kapasitesine göre, gerçekleştirilebilecek bir programdır. Bu arada, sınır pazarlarının güçlendirilmesi ve kapasitelerin eskisinden daha fazla belirlenmesi, İran ve Afganistan arasındaki ticari işbirliğinin gelişmesine yardımcı olabilir. Bu durumda, Afganistan'ın uluslararası Chabahar limanını kullanması, Afganistan'ın Umman Denizi yoluyla uluslararası iletişimine büyük ölçüde yardımcı olabilir./
