BERCAM’ın sürdürülebilir olması, 5+1’in karşılıklı girişimlerine bağlı
-
BERCAM’ın sürdürülebilir olması, 5+1’in karşılıklı girişimlerine bağlı
UAEA genel sekreteri Yukio Amano Viyana’da yönetim kurulu mevsimsel oturumunda yayınladığı bildiri ile İran’ın ek protokole geçici olarak bağlı kaldığını belirterek fakat ağır su rezervlerinin 130 tonu aştığını belirtti.
Amano dün akşam İran ağır su rezerv miktarının BERCAM’ın ardından ikinci kez 130 tonu aştığını, bu miktarın azaltılmasına çalışılması gerektiğini ifade etti. Bu arada İran İslam cumhuriyetinin UAEA temsilcisi Rıza Necefi de Amano’nun sözlerine karşılık, İran’ın yüksek kaliteli fazla olan ağır suyu uluslararası piyasada almak isteyen müşterilere satmaya hazır olduğunu belirtti. BERCAM uyarınca İran 130 tondan fazla ağır suyu uluslararası piyasada satmakla görevli ki şimdiye kadar 70 tonunu Amerika ve Rusya’ya satmış ve geri kalanın satışı için de özellikle Avrupa ülkeleri ile müzakere halinde.
2016 ocak ayında BERCAM’ın yürürlüğe girmesi ardından İran, payına düşenleri eksiksiz yerine getirdi; nitekim Amano’nun raporları da bunu doğruluyor. İran hüsnü niyeti ile 5+1 grubu ile müzakerelerini başlatıp, uzun bir müzakere maratonu ardından da yine hüsnü niyet ve sadakatını sürdürmekte.
BERCAM çift taraflı bir anlaşma olması nedeni ile, İran’ı sorumluluklarını yerine getirmeye zorunlu bırakırken, karşı taraf ve özellikle de Amerika’nın taahhütlerini gerçekleştirmeye de zorluyor. BERCAM bire bir, bir anlaşma olması nedeni ile ona bağlı kalmak ise 5+1’in de taahhütlerini yerine getirmeye bağlıdır. bercam’ın 11.ayında İran tüm yükümlülüklerini titizlikle yerine getirirken, Rıza Necefi’nin belirttiğine göre karşı tarafın girişimleri pek de memnun edici değil.
Bu arada Amerika, diğer 5+1 üyelerine nazaran BERCAM anlaşmasını daha fazla çiğneyen taraftır. Örneğin Trump’ın başkanlık seçimlerini kazanması ardından Washington’un İran karşıtı eylemleri de arttı. Amerika temsilciler meclisinin İran’a ticari uçak satışını yasaklama kararı ise Amerika’nın BERCAM’ı açıkça ihlal etmesinin en yeni örneğidir. Amerika’nın genel tutumları ve davranışları, onun güvenilebilir bir taraf olmadığını, imzasını attığı anlaşmalara bağlı kalmadığını gösteriyor./
