Türkiye ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin ortak askeri tatbikatının etkileri üzerine
Azerbaycan Cumhuriyeti Savunma Bakanlığının bildirdiğine göre, Türkiye ile Azerbaycan Cumhuriyeti arasındaki ortak askeri tatbikatı, başkent Bakü, Nahçıvan, Ermenistan ve İran arasındaki ortak sınır bölgelerde ve “işgalden kurtarılmış” bölgelerde düzenlendi.
Sözkonusu tatbikat, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100. yıl dönümü dolayısıyla hayata geçirildi. 23 Ekim tarihinde başlanan tatbikat 25 Ekim tarihinde sona erdi.
Türkiye'nin kuruluşunun yüzüncü yılını anmak amacıyla gerçekleşen bu tatbikatta "Seçkin Gözlemci Günü"ne katılım gösteren isimler arasında Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Azerbaycanlı mevkidaşı Zakir Hasanov ve Tacikistan Savunma Bakanı Şerali Mirzon bulunuyordu.
Tatbikata, Türkiye ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nden 3 bin personel, onlarca zırhlı araç, yaklaşık 100 top bataryası, yaklaşık 20 adet uçak ve helikopter ve onlarca füze sistemi katıldı. Tatbikatın çatışmada birlikte hareket etme, komuta-kontrolü iyileştirme ve de güçlerin etkinliğini yükseltmek olduğu ifade edildi.
Azerbaycan Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklama, Aliyev yönetiminin askerlerini her daim savaş ve mücadeleye hazır tutma niyetinde olduğunu gösteriyor. Bu girişim Ermenistan tarafı ve hatta Fransa gibi Batılı ülkeler tarafından kışkırtıcı bir hareket sayılabilir, hatta Güney Kafkasya’nın üzerinde olumsuz etki bırakabilir.
“Mustafa Kemal Atatürk-2023” isimli ortak tatbikat, Türkiye ve Azerbaycan Cumhuriyeti, Ermenistan ve Rusya dışişleri bakanları ile birlikte Tahran’da 3+3 formatı toplantısına katıldıkları bir sırada düzenlendi. Bu nedenle, İran’da 5 ülke dışişleri bakanları toplantısı düzenlenirken, kuzey sınırlarında düzenlenen bu tatbikatın uygun bir zaman diliminde gerçekleşmediği ifade edilebilir. Toplantıda Güney Kafkasya için barış ve istikrarın pekişmesi hedeflendiği koşullarda, tatbikatın yapılması, toplantı üzerinde ve bölge barışı üzerinde olumsuz etkiler bırakabilir.
Ermenistan Savunma Bakan Yardımcısı Arman Sarkisyan son sıralarda yaptığı açıklamada, Ermenistan ve Azerbaycan Cumhuriyeti sınırlarındaki şimdiki durumun kısmen istikrarlı olduğunu belirtti.
Kuşkusuz, gerek Azerbaycan Cumhuriyeti, gerekse Ermenistan, bölgede savaşın son bulduğuna göre, daha temkinli adımlar atmaları gerekiyor. Ermenistan eğer Fransa ile silah anlaşması imzalıyorsa ve Azerbaycan Cumhuriyeti de Türkiye ile ortak tatbikatlarına devam ediyorsa, bu gibi girişimler ve adımlar bölgede barış ve istikrarı olumsuz şekilde etkileyebilir.
Batılı ülkeler, Kafkasya bölgesinde çatışmaların patlak vermesi ve yayılmasını her daim istemekteler çünkü onlara göre bölgedeki bağımsız ülkelere bu şekilde zarar verebilirler. Buna ilaveten, 3. Karabağ savaşı patlak verirse, Rusya ve diğer bölge ülkeleri de Güney Kafkasya çatışmalarına dahil olabilirler.
Azerbaycan Cumhuriyeti Ermenistan ile son anlaşmaları sırasında, Güney Kafkasya ile ilgili beklediği hedeflerine ulaşmıştır ve yeni bir savaş bu ülke için pek bir menfaati olmayacaktır muhakkak.
Güney Kafkasya’daki şüphe uyandırıcı bazı askeri hareketlerin bölge ülkeleri ve milletleri için sebebiyet verecek ortak tehditlerin yanısıra şu gerçeği unutmamak gerekiyor ki, bazı ülkelerin olumsuz girişimleri bölgede silahlanma yarışına yol açabilir. Örneğin bundan önce Bakü ve Ankara Ermenistan sınırları yakınlarında ortak tatbikata başladığı haberi medyaya düşerken, Ermenistan ile Fransa’nın silah anlaşması imzalayacağı bildirildi.
Sonuç itibarıyla Azerbaycan Cum. ve Ermenistan ortak tatbikatının Ermenistan sınırları yakınlarında düzenlenmesi ve Ermenistan ile Fransa’nın silah anlaşmasına imza atması bölgede silahlanma yarışına yol açabilir. Bu da Güney Kafkasya gelişmelerini olumsuz şekilde etkileyebilir./
