İbadi'nin Faleh el Feyyaz'ı azletme kararının sebep ve sonuçları

Irak Başbakanı Haydar el İbadi, Irak Ulusal Güvenlik Müsteşarı (MGK) ve Haşdüş Şabi başkanı Falih el-Feyyaz'ı görevden uzaklaştırdı.

Haydar El İbadi'nin bu kararı görünümü ve gerçeği itibarı ile iki açıdan değerlendirilebilir. İşin görünümü şudur ki İbadi'nin de ifade etmiş olduğu gibi el Feyyaz Irak'ta siyasi işler peşindedir ve Irak anayasasına göre tanınmış askeri şahsiyetler siyasi işlerde rol almamaları gerekir.

Kuşkusuz bu sadece meselenin görünümünü oluşturuyor ve asıl gerçek başka bir şeydir. Bu meselenin asıl yüzünü Fetih hareketinin İbadi'nin bu tavrına karşı 31 Ağustos tarihinde gösterdiği tepkide ve yayınladığı bildiride özetlemek mümkün. Fetih hareketi söz konusu bildiride el Feyyaz'ın işten uzaklaştırılmasının sebebiyle ilgili şu ifadelere yer veriyor: İbadi , Irak başbakanlığı koltuğuna ikinci kez ulaşmaya çalışıyor, ancak el-Fayyaz buna karşı çıkarak bu meseleyi kabul etmeyi de reddediyor ve bu konuyu Irak'ın hayrına olmadığını düşünüyor."

Ayrıca bazı haber kaynaklarının bildirdiğine göre İbadi, Washington'un emriyle el Feyyaz'ı görevden uzaklaştırmıştır. ABD ve müttefikleri Irak'ta Haşduşşabi'yi devirmek ve Washington'a bağlı bir hükumetin iş başına gelmesi için çalışıyorlar. Bu doğrultuda Elgad haber ajansı bilir kaynaktan naklen  Washington'un, El Fayyaz'a, Ammar Hakim ve Saerun ile Mukteda Sadr'a bağlı koalisyona katılması halinde ona destek vereceğini, ancak El Fayyaz'ın bu teklifi reddettiğini öne sürdü.

Aslında ABD'nin bu teklifi İbadi ile El Feyyaz arasında ihtilaf yaratma amacıyla gerçekleşti ki galiba  bu amacına varmayı da başardı. Gerçi İbadi'nin el Feyyaz'ı işten uzaklaştırma hedefinin ne olduğunu şimdiden kestirmek mümkün değil ancak İbadi'nin attığı bu adımının önemli sonuçları olabilir. Bu sonuçların en önemlisi  yeni Irak başbakanının getirilmesindeki gecikmenin devam etmesidir. Irak'ın parlamento seçimleri 12 Mayıs 2018 tarihinde gerçekleşti ancak bu seçimler üzerinden 100 günden fazla bir sürenin geçmesine rağmen hala ülkenin siyasi grupları yeni başbakanı tanıtmada başarılı olamamıştır ve İbadi'nin yaptığı iş bu süreci daha da uzatabilir.

Öte yandan İbadi'nin bu girişimi ona başbakanlık koltuğuna tekrar oturma şansını kaybettirir. Çünkü İbadi ve el Feyyaz her ikisi de el Nesr seçim listesinin tanınmış liderlerindendir ve İbadi'nin el Feyyaz'ı dışlaması el Nesr listesindeki ihtilafları arttıracak ve bu mesele şimdiki başbakanının tekrar göreve alınma şansını zorlayacaktır.

İbadi'nin bu kararının üçüncü sonucu ise bu tavrın Irak'ta siyasi hesaplaşmaların şiddet kazanmasına yol açacağı öngörüsüdür. Irak güvenliğinin kırılgan olduğu nedeniyle ülke güvenliği üzerinde olumsuz yankıları oluşacaktır. Bu doğrultuda Fetih  hareketinin yayınladığı bildirisinde Faleh el Feyyaz'ın uzaklaştırılması tehlikeli bir girişim olarak değerlendirilip Haşduşşabi ve güvenlik kurumlarını siyasi çekişme ve kişisel hesaplaşmaya girme ihtimalinden söz edilmiştir.

Irak meseleleri uzmanları ise İbadi'nin bu kararının  mevcut hükümetin  ömrünün sona erdiğini ve siyasi parti ve grupların liderlerine kapsamlı bir koalisyon hükümeti kurmak için baskı ve çok stratejik bir karar olduğu görüşündeler.

ABD Başkanı Donald Trump'ın DEAŞ ile Mücadele Özel Temsilcisi McGurk'un son zamanlarda Irak'ta yeni hükümet kurma arayışları kapsamında ülkenin farklı kesimleriyle sıkça bir araya gelmesi dikkati çekiyor ve tepkilere neden oluyor.