Taliban hükümetinden İran ile ekonomik ilişkilere vurgu

Taliban dışişleri bakanı İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın Afganistan konusundaki özel temsilcisiyle yaptığı görüşmede, İran ile ekonomik münasebetlerin arttırılması gerektiğini vurguladı.

Taliban Hükümeti Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Hafız Ziya Ahmet, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı özel temsilcisi Hasan Kazımi Kumi'nin  Taliban Dışişleri Bakanı Vekili  Emir Han Muttaki ile görüştüğünü duyurdu. Emir Han Muttaki, "Şimdi İran ile ekonomik mübadelelerin artırmanın zamanı geldi." dedi.  Taliban'ın dışişleri bakanı ayrıca İran ile ticaret ve transit tesislerin kurulmasını talep etti. Bu görüşmede Muttaki, Afgan tüccarların İran bankalarındaki banka hesaplarına yönelik kısıtlamaların kaldırılmasına vurgu yaparken, İran İslam Cumhuriyeti heyeti ise  bu görüşmede bazı konuların iki ülke arasındaki ilişkilere zarar vermesine izin verilmemesi gerektiğini vurguladı. 

Afganistan'da Taliban'ın 2021'de yeniden iktidara gelmesinden bu yana geçmişte olduğu gibi o ülkede istikrarın sağlanmasına yardımcı olma politikasını benimseyen İran, Afganistan'ın kaotik ekonomik durumunu göz önünde bulundurarak bu  ülke halkına insani yardım alanında önde gelen ülkelerden biridir. 

Böyle bir strateji çerçevesinde 27 Ekim 2021'de İran, bu ülkede istikrar ve barışın tesis edilmesine yardımcı olmak için Afganistan'a komşu ülkelerin ikinci toplantısına ev sahipliği yaptı.

Afganistan'a komşu ülkelerin Tahran'da gerçekleştirdiği toplantının 11 maddelik açıklamasında, katılımcılar, Afganistan'ın sorunlarına tek çözüm olarak tüm etnik grupların katılımıyla kapsayıcı bir siyasi yapının oluşturulmasını istediler.

Uluslararası toplumdan, Afganistan'daki insani kriz ve mülteci dalgasını önlemek ve komşu ülkeler ile uluslararası toplumda yeni bir şoku önlemek için gıda, ilaç, kış ekipmanı vb. dahil olmak üzere daha acil insani yardım sağlamasını talep etmek ayrıca bu ülkenin komşu ülkelerinin Tahran'daki toplantısına ilişkin açıklamanın diğer içeriklerinden biri de Afgan taraflarının iç ve dış politikalarını mütevazi ve temkinli bir şekilde uygulamaları talebiydi.

İran'ın, Taliban yönetimi döneminde Afganistan'da istikrar ve barışın güçlendirilmesine yardımcı olmaya yönelik programlarının süreci, insani yardım sağlamanın yanı sıra bu grubu, tüm etnik grupların varlığı ile başa çıkabilecek kapsayıcı bir hükümet oluşturmaya teşvik etmeye çalışıp  Afganistan ile çeşitli sektörlerde ikili işbirliğinin gelişmesini memnuniyetle karşılamıştır.

İran Cumhurbaşkanı'nın Afganistan'daki özel temsilcisinin ikili meselelerin özel takibi için atanması, Afganistan'ın İran'ın dış politikasında bölge ve komşuluk boyutundaki önceliğini göstermektedir ki İki taraf arasındaki ilişkilerdeki konuları kısa sürede inceleyip belli başlı kararlara bağlayabilir.

Her ne kadar Taliban yönetimi döneminde İran, Afganistan halkına insani yardım sağlayarak ve diğer bölgesel aktörlerle ikili ve çok taraflı istişareler yaparak ülkede istikrarın sağlanmasına yardımcı olmaya çalışsa da Taliban'ı tanımanın koşulunun Afganistan'da mevcut krizleri azaltmada yadsınamaz bir etkisi olabilecek kapsamlı bir hükümetin kurulması olduğunu defalarca vurguladı.

Uluslararası alanda ciddi bir şekilde tecrit edilen ve bu nedenle ekonomik bir krizle karşı karşıya olan Taliban hükümeti, İran da dahil olmak üzere komşularıyla ticari ve ekonomik işbirliğine çok ihtiyaç duymakta.