Kazakistan ve Ermenistan işbirliklerinin gizli ve açık boyutları
Kazakistan ve Ermenistan hükümet makamları ikili ilişkilerin geliştirilmesine vurgu yaptılar.
Sovyetler Birliği'nden bağımsızlıktan sonraki yıllarda, Kazakistan ve Ermenistan her zaman olumlu ve gelişen ilişkilere sahip olmuş ve iki ülke yetkilileri her zaman ekonomik ve siyasi alanlarda ikili ilişkilerin genişlemesini vurgulamışlardır. Diplomatik ilişkilerin kurulmasının 30. yıl dönümü vesilesiyle, Kafkasya bölgesi ve Orta Asya'daki diğer ülkelerin yetkilileriyle bir araya gelen Kazak yetkililer, ikili ve bölgesel işbirliğinin mümkün olduğunca genişletilmesine vurgu yaptı. Kazakistan ve Ermenistan diplomatik kurumlarının yetkililerinin Nur-Sultan'da yaptıkları görüşmede, iki taraf da Eski Sovyetler Birliği ülkeleri Topluluğu, Avrasya Ekonomik Birliği ve Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü çerçevesinde ortak bölgesel işbirliğinden duydukları memnuniyeti dile getirdiler.
Kazakistan ve Ermenistan arasındaki işbirliğinin ikili ve bölgesel açıdan çok önemli olduğu açıktır. Ancak Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı "Kasım Cömert Tokayev"in geçtiğimiz hafta Azerbaycan Cumhuriyeti'ne yaptığı ziyarette Nursultan ve Bakü'nün çeşitli alanlarda on işbirliği belgesine imza attığını göz önünde bulundurduğumuzda bu işbirlikleri daha da önem kazanıyor. Benzer vakalarda olduğu gibi, Bakü hükümetine bağlı medya, "İlham Aliyev" hükümetinin bölgesel düzeyde başarılı bir şekilde performans gösterdiğini Tokayev'in gezisini yandaş toplama doğrultusunda olduğunu lanse etmeye başladılar. Türkiye hükümetine bağlı bazı medya kuruluşları da Türk medyasında benzer çabalar gösterdi. Aynı zamanda Kazakistan hükümeti, bağımsızlığının 30. yıl dönümü münasebetiyle Orta Asya ve Kafkas cumhuriyetleri başta olmak üzere tüm bölge ülkelerine barış ve dostluk mesajı gönderdi.
Bu durumda Kazakistan ve Ermenistan'ın ikili işbirliğinin genişletilmesine yaptığı vurgu, Bakü ve Ankara'nın medya propagandasını etkisiz hale getirmek olarak değerlendirilmelidir. Aslında bu toplantının Kazakistan ve Ermenistan yetkilileri tarafından çok üst düzeyde yapılmamasına rağmen, Nursultan ve Erivan yetkililerinin ikili iş birliğini artırmaya yönelik vurgusunun Kazakistan'ın tarafsızlığını uluslararası arenada gösterme çabası olduğu aşikardır. Bu bağlamda Azerbaycan ve Ermenistan, Dağlık Karabağ bölgesinin mülkiyeti konusunda ihtilaflar yaşasalar da Kazakistan mevcut durumda tarafsız olduğunu göstermeye çalışıyor.
Kazakistan ve Ermenistan'ın, Kolektif Güvenlik Antlaşması Teşkilatı da dahil olmak üzere bölgesel kuruluşlara üye olmaları nedeniyle, iki ülke arasındaki ilişkiler, Kafkas bölgesindeki diğer ülkelere göre daha olumlu bir durumda. Özellikle bu yılın Ocak ayında Kazakistan'ın 20 şehrinde düzenlenen protestolarda Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nün geçici başkanı olarak Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev hükümetine yapıcı hizmetler sundu. Hiç şüphe yok ki, Amerika ve İngiltere'nin komplosu ve bölgesel bir ülkenin de yardımı ile, Kazakistan'da Tokayev hükümetinin bazı Batılı hükümetlerin darbe ve sözde renkli devrimi tehdidi ile karşı karşıya kalması ve Kazakistan'ın yirmi kentindeki Ocak protestoları Tokayev hükümetini daha da uyanık hale getirdi ve gözlerini açtırdı. Bu kriz sırasında ise Ermenistan Başbakanı'nın yardımı ve Rusya'nın askeri yardımı ile, Kazakistan'daki Batılı hükümetlerin müdahaleci politikalarının yenilgisine zemin hazırlandı.
Bu bağlamda, Kazakistan Cumhurbaşkanlığı Kurumu Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün yardımcısı ve siyasi ilişkiler uzmanı olan "Sanat Kuşkumbayev", Ocak ayındaki protestoların sosyal sınıflar arasındaki uçurumdan ve yoksulluktan kaynaklandığını belirterek ancak şu hususlara da dikkat çekti: " "Ocak protestoları bağımsız Kazakistan tarihindeki en kapsamlı kriz oldu ve gizli işsizlik, gelir eşitsizliği, zengin ve fakir arasındaki uçurum ve bölgelerin kalkınmasındaki büyük dengesizlik gibi sorunlar, bu krizin başlıca nedenleriydi. Ancak yabancı hükümetler bu sorunları istismar etmek niyetindeydiler, bir darbe planlıyorlardı".
Kazakistan hükümeti ve iktidar organı üzerinde büyük bir şoka neden olan Ocak ayındaki protestoların önemi nedeniyle Nursultan hükümeti, bu ülke için daha paralel bir anayasa sağlamak için harekete geçti ve Kazakistan'ın eski hükümetine bağlı birçok yetkiliyi görevden uzaklaştırdı. Kazakistan'ın Ocak ayındaki kritik koşulları göz önüne alındığında, Ermenistan'ın Kazakistan'a yaptığı yardım, iki tarafın karşılıklı işbirliği için Azerbaycan Cumhuriyeti ve Türkiye'ye kıyasla daha fazla imkana ve alana sahip olmasını sağladı. Bu nedenle, Kazakistan ve Ermenistan'ın çeşitli bölgesel kuruluşlara ortak üyeliği nedeniyle, iki ülkenin ikili ve bölgesel işbirliği için daha fazla platforma sahip olduğu ve bu koşulları daha iyi ikili ve bölgesel işbirliği için kullanabilecekleri açıktır.
