Arabistan'da geniş çaplı insan hakları ihlallerinin eleştirilmesi

Bir insan hakları örgütü, Suudi Arabistan'da insan haklarının durumu ve idam hükmü giyen kişiler ve aileleri başta olmak üzere aktivistlere karşı fiziksel ve psikolojik işkenceler hakkında çarpıcı bir rapor yayınlandı.

İnsan hakları, Suudi Arabistan için yabancı ve belirsiz bir konudur. Çünkü Suudiler, insan haklarını, kadınlara sürücülük hakkı verme veya konsere katılma hakkı gibi bazı ufak sosyal özgürlükler vermekle anlamlandırıyorlar. Suudi Arabistan Veliaht Bin Selman, bu özgürlükleri son dönemde vermiştir. 

Geçtiğimiz 7 senede potansiyel olarak iktidarı ele geçiren Muhammed Bin Selman döneminde, bu ülkede insan hakları daha da kötüleşmiştir. Bin Selman döneminde insan hakları iki şekilde ihlal ediliyor. Bin Selman Suudi Prenslere baskı yaparak, Suudi ailesi içinde geniş çaplı temizlemeyle tehlikeli gördüğü isimleri, tutuklatrı.

Suudi ailesi üyesi olmayan muhaliflere yönelik ihlaller ise farklı şekilde yapılıyor. Suudi prensler, evlerinde veya otellerde hapiste tutulurken, aktivistler ve sıradan insanlar, çeşitli bahanelerle cezaevlerine işkenceden geçiriliyor.

"Suudi Leaks" web sitesi son sıralarda, Arabistan'da 2021 yılının ilk 6 ayında idam cezalarının geçtiğimiz senelere göre kıyaslanmayacak şekilde ve önemli oranda arttığını ifşa etti. Arabistan'da Muhammed Bin Selman'ın Veliahtlık koltuğunda göreve başladığı 2017 yılından bu yana, ülkede kadınlar için araba sürmenin serbest olması gibi bir takım göstermelik ve sığ girişimlere tanıklık edildi. Muhammed Bin Selman hatta ülkede idam cezalarının hafifletilmesi yönünde çalışacağını iddia etti. Ancak Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğu'nda muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın feci cinayeti ve Suudi Arabistan'da çok sayıda aktivist ve hatta prensin toplu şekilde göz altına alınması, veliaht Bin Selman'ın hakiki yüzünü ortaya koydu.

Ancak bu çıplak gerçeğe rağmen adeta ölüm sessizliğine bürünen uluslararası örgütleri, harekete geçirmediler. Son sıralarda Suudi-Avrupa insan hakları örgütü yaptığı açıklamada, Riyad yetkililerinin 2015'ten Nisan 2021'e kadar 838 kişi hakkındaki idam cezasını infaz ettiğini duyurdu. Bu raporda verilen rakamlar, 2021 yılının başından bu yana, idam cezalarında geçtiğimiz seneye göre kat kat artış olabileceğinden endişe duyulmasına yol açmıştır.

Riyad yönetimi, muhalifler ve aktivistler aleyhinde idam kararı vermeye devam ederken, Batılı ülkeler ve örgütler, bu gerçeklere karşı gözlerini kapatıp, her daim tanıklık ettiğimiz gibi çifte yaklaşımı çerçevesinde diğer ülkeleri eleştiriyorlar. Hatta Suudi medyası, diğer bazı ülkelerde kargaşa çıkaranlara karşı yapılan müdahaleleri eleştirerek, karalama propagandası yapıyor. Oysa  İnsan Hakları İzleme Örgütü gibi bazı örgütler, uluslararası örgütlerin sessizliğine rağmen defalarca Suudi Arabistan'daki idam ve hapis cezalarına tepki göstermiştir. Ancak Al-i Suud'un bu bağlamdaki dosyası, İnsan Hakları Konseyi dahil uluslararası merciler nezdinde ele alınmamıştır. 

Çok sayıda insanı müebbet hapse çarpıtan ve idam ettiren  Veliaht Muhammed Bin Selman'ın insan haklarını ihlal etme girişimleri, ülkede baskının artmasına yol açarken, insan haklarını savunduklarını iddia eden ülkeler de, bu tür eylemleri durdurmak veya azaltmak için her hangi bir harekette bulunmuyorlar. 

2022 yılında da Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşı ve Batı'nın Suudi Arabistan'ın petrolüne artan ihtiyacı yüzünden Batılı ülkeler her zamankinden ziyade, bu ülkede işlenen geniş çaplı insan hakları ihlallerine göz yummalarına sebebiyet verdi./