İsrail’in İran’la Savaşta Büyük Kayıplar Verdiği Ekonomik ve Stratejik Sektörler Hangileridir?
Parstoday – Gazze savaşı ve özellikle “Sadık Vaadi 3” füze saldırıları, işgal altındaki topraklarda Siyonist rejimin 7 stratejik şirketi ve ekonomik sektörüne büyük zararlar verdi.
Parstoday’in haberine göre, El Cezire haber ağı yayınladığı bir raporda, Siyonist rejimin sadece askeri krizlerle değil, aynı zamanda tarihinin en ağır ekonomik koşullarından biriyle karşı karşıya kaldığını belirtti. İran’a karşı başlatılan savaşın ardından İsrail’in büyük şirketleri ve ekonomik sektörleri giderek artan zorluklarla karşılaştı. Bu zorluklar arasında faaliyetlerin durması, yabancı yatırımların keskin şekilde azalması, borsa değerlerinin düşmesi ve işgal altındaki topraklarda turizm, teknoloji ve enerji gibi stratejik alanların felce uğraması yer alıyor.
Mehr Haber Ajansı'nın bildirdiğine göre, El Cezire bu raporunda, İran İslam Cumhuriyeti'nin füze saldırılarının neden olduğu büyük zararlarla karşılaşan 7 stratejik şirket ve ekonomik sektörü inceledi:
1. Bazan Petrokimya Şirketi
İsrail’in en büyük ekonomik kuruluşlarından biri olan ve Hayfa’da bulunan Bazan kompleksi, işgal altındaki topraklarda petrol rafinajı ve petrokimya sanayisinden sorumlu olup, enerji sektörünün temel taşlarından biridir. İran’ın bu şirketin rafinerilerine düzenlediği füze saldırıları sonucu büyük zararlar meydana gelmiş, faaliyetler tamamen durmuştur. Görüntüler, merkezlerde meydana gelen büyük patlamaları gözler önüne sermektedir.
2. Chevron Şirketi
Chevron, Akdeniz’deki Tamar ve Leviathan doğalgaz sahalarının işletmesini yürütmektedir. Leviathan, işgal altındaki toprakların en büyük gaz ihracat şirketi olup, İsrail’in gaz üretiminin %40’ından fazlasını sağlamaktadır. İran’ın ,"Sadık Vaadi 3" operasyonu çerçevesinde bu şirkete ait Leviathan sahasında büyük hasarlar meydana geldiği, İsrail Enerji Bakanlığı ve Bloomberg haber ajansı tarafından da doğrulanmıştır.
3. Intel (Kiryat Gat)
İsrail’de binlerce çalışanı olan Intel’in Kiryat Gat fabrikası, Gazze savaşı sırasında çalışanlarının yaklaşık %15’ini kaybetti. Bu kişiler yedek asker olarak savaşa gönderildi.
4. El Al Havayolu Şirketi
İsrail’in İran’a saldırısının ardından El Al şirketinin tüm uçuşları askıya alındı, Ben Gurion Havalimanı ve İsrail hava sahası kapatıldı. Bu gelişme sonucunda şirketin hisseleri %3,5 oranında değer kaybetti.
5. Bezeq Grubu
İşgal altındaki toprakların en büyük iletişim grubu olan Bezeq, çok çeşitli iletişim hizmetleri sunmaktadır. Gazze savaşında 2024 yılı itibarıyla yaklaşık 14,5 milyon dolar zarar görmüş; savaşın başlangıcından bu yana birçok kez siber saldırıya uğramıştır. 2023 yılında İsrail borsasında işlem gören şirketlere 3380 siber saldırı düzenlenmiş ve yıllık yaklaşık 3,2 milyar dolarlık zarar oluşmuştur.
6. Yükselen Teknolojiler Sektörü
Son bir yılda Gazze savaşı ve uluslararası yatırımların düşmesi nedeniyle işgal altındaki topraklardaki yeni teknoloji sektöründe benzeri görülmemiş bir kriz yaşanmıştır. Yabancı yatırımlar neredeyse sıfıra inmiş, bu da birçok şirketin kapanmasına veya ciddi ölçüde küçülmesine yol açmıştır. Örneğin, tarım teknolojisi alanında faaliyet gösteren "Speak" adlı şirket, 5 milyon dolarlık bütçesini tükettikten sonra 4 milyon dolarlık yeni fon bulamayınca kapatıldı. “GistMD” şirketi ise 6,5 milyon dolarlık yatırım almasına rağmen pazar eksikliği nedeniyle faaliyetlerine son verdi.
7. Turizm Sektörü
İsrail, Ekim 2023’te başlayan Gazze savaşından bu yana turizm gelirlerinde eşi görülmemiş bir düşüş yaşamış ve 3,4 milyar dolarlık zarar bildirmiştir. İsrail Turizm Bakanlığı’nın verilerine göre, savaşın başlangıcından bu yana ülkeye gelen turist sayısında %90 oranında bir azalma olmuştur. Hava taşımacılığının durması, güvenliksizlik ve iç karışıklık bu düşüşün başlıca nedenleri arasında yer almaktadır. Otelciler birliği, bazı bölgelerdeki otel doluluk oranlarının %10’a düştüğünü açıklamıştır (daha önce bu oran genelde %80 civarındaydı). İsrail rejiminin zaman zaman uçuşları sürdürüyorolmasına rağmen, İran’a karşı savaşın başlamasından bu yana hava sahası tamamen kapatılmış ve binlerce Siyonist, teknelerle Kıbrıs’a kaçmak zorunda kalmıştır.