Afganlar Arasında Barış Müzakerelerinin Başlaması

Aylarca tartışmanın ardından Kabil hükümeti ve Taliban arasındaki barış müzakereleri Cumartesi günü Katar'ın başkenti Doha’da başladı. Doha'da Afgan grupların müzakere süreci Katar’da yapılan müzakereler alanında aslında bir ilktir. Afganistan hükümetinden bazı yetkililerin bu müzakerede yer alması bu oturumu, Moskova’da düzenlenen iki oturumdan farklı kılmaktadır.

Afganistan hükümeti müzakereci heyetinin başında, Afganistan milli uzlaşma yüksek konseyi başkanı Abdullah Abdullah bulunmaktadır.
Afganistan medyasının bildirdiğine göre, ateşkesin sağlanması, cumhuriyetin korunması ve anayasa, Taliban ile müzakerelerde savunulan hedefler arasında gösterilmektedir.  
Bu müzakereler hakkında iki farklı görüş söz konusudur. Kimi uzmanlara göre farklı Afgan kesimleri arasında doğrudan müzakereler, istikrar ve barışın sağlanmasında ciddi bir adım sayılır. Katar’da Afganlar arasındaki müzakereler Afganistan’da on yıllar boyunca devam eden savaşı sonlandırabilir ve  uzun süre sonra Afgan halkını işgalcilik ve savaş belasından kurtarabilir. 
Uluslararası meseleler uzmanı ve Afgan siyasetçi Abdüllatif Nazari'ye göre, "Taliban ve Afganistan hükümeti arasındaki müzakerelerde iktidar adil bir şekilde paylaşılırsa Afganistan'ın görece bir istikrara kavuşması  ve kademeli olarak 40 yıl kadar süren krize üstün gelmesi umudu artacaktır."
Ancak bazı uzmanlar da kimi Afgan siyasetçileri gibi bu müzakereler hakkında kaygılı olduklarını belirtmişlerdir. 
Bu kesime göre Amerika ile Taliban arasında sözde barış anlaşmasının imzalanması ardından Taliban Emirliğinin geri dönmesine karşı olan siyasi kanatta meydana gelen dağınıklık ve çok kutupluluk Afganistan'ı tehdit etmektedir. 
Afganistan cumhurbaşkanı eski danışmanı ve hukukçu  Abdülali Muhammedi, Amerika ve Taliban anlaşması ve Katar müzakere sürecine bıraktığı etkisi hususunda şöyle diyor: "Bu anlaşmaya göre Amerikalılar pratik olarak  Afganistan'da yönetim şeklini belirleme ve siyasi rejimi değiştirme yetkisini  diğer siyasi gruplar ile anlaşmak sureti ile Taliban'a bıraktılar." 
Doha'da Afganlar arasındaki müzakere hususunda kaygılar ve umutlar Trump'ın, dışişleri bakanı Pompeo'yu da Doha'ya göndermesi ile  başka bir boyut kazanmıştır. Trump seçimlerden önce bu alanda sonuca vararak bu durumu bir koz olarak kullanmak istiyor.  Ancak kimileri bu anlaşmaların yaşanacak tartışmalar yüzünden uzun süreceğini düşünüyorlar. 
Amerika dışişleri bakanlığındaki  Afganistan ve Pakistan masası eski sorumlusu Miller ise  Afganların barışı sağlamaları için en az iki buçuk ay kadar süreye ihtiyaçları olduğunu  belirterek şöyle diyor: "Amerika'nın hızlı bir şekilde Kasım'dan önce bu durumu sonuçlandırmak istemesi şaşırtıcı değildir.   Analistler kesin konuşmaktan kaçınıyorlar ancak bence hiçbir şekilde barış sürecini  3 Aralıktan önce sonuçlandırmak mümkün değildir."
Bu arada  Washington'da uluslararası siyaset merkezi üst düzey araştırmacısı Hasan Abbas'a göre, "Gerçekler  Afgan halkının barıştan yana olduğunu gösteriyor. Taliban da iktidar ihtirası içerisinde. Bu yüzden Afganistan'daki yerli grupların  müzakereleri epey tartışmalı ve uzun geçecektir.  Burada tarafsız arabuluculara da ihtiyaç duyulmaktadır.  Bu süreç bir yıl bile sürebilir."
Bu müzakerelerde Afganistan hükümetinin kırmızı çizgilerinin cumhuriyetin ve anayasanın korunması olduğu belirtilmiştir.   Bu arada ateşkesin sağlanması da önemli bir husus sayılır.  Ancak yine de kimi uzmanlar Taliban'ın kolay kolay ateşkese onay vermeyeceğini düşünüyor.  Çünkü Taliban savaşı kendi güçlü noktası ve müzakerelerde kazanmanın ve diplomasisinin bir parçası olarak görüyor.  
 Yine de bu müzakere sürecinde tarafların cumhuriyet ilkelerine ve anayasaya bağlı kalmaları halinde savaşın durdurulması ve sonuçta yabancı güçlerin ülkeden çıkması için önemli bir adım atmış olacakları söylenebilir./