Opec Plus'ın Petrol Arzını Arttırma Anlaşması
OPEC+ üye ülkeler bakanları Pazar günü 19'uncu oturumlarında Ağustos ayından itibaren petrol arzını arttırma hususunda anlaşmaya vardı. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü-OPEC üyeleri ve Rusya gibi petrol zengini ülkelerden oluşan bu grup, Mayıs 2022'den sonraki üretim kotaları hususunda anlaşmaya vararak Suudi Arabistan ile BAE arasındaki ihtilaflar da sona erdi.
OPEC+ petrol ve enerji bakanları ayrıca piyasanın temellerinin sürekli olarak güçlendirilmesi, petrol talebinin artması ve Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü üye ülkelerinin ham petrol depolamalarının azalmasının göstergeleri gibi konuları da incelediler.
OPEC+ geçen yıl koronavirüs pandemisi ve fiyatların düşüşünden kaynakları talebin azalması yüzünden geçmişte görülmemiş bir şekilde üretim seviyesini günlük olarak 10 milyon varile kadar indirdiler. Buna rağmen son gelişmeler yüzünden ve dünya piyasalarında petrole olan talebin artması ile bu örgüt kademli olarak arzını arttırmaya başladı. Yeni anlaşmaya göre ise büyük petrol üreticileri Ağustos ayından Aralık ayına kadar günlük petrol üretimlerini 400 bin varile kadar arttırdılar.
Dünyanın birçok ülkesinde geniş çaplı işsizlik ve durgunluğa yol açan koronavirüs pandemisinin olumsuz sonuçları petrole olan talebin ve fiyatın artması hızının düşmesine yol açtı. Buna ilaveten petrol fiyatının düşmesi, Amerika petrol sanayisinin durgunluğu ve de eski Amerika başkanı Donald Trump'ın üretici ülkelere baskıları yüzünden petrol üretimi son bir yılda hep düşürülmüştü. İşte bu nedenlerden dolayı OPEC üyesi olan ve olmayan petrol üreten ülkeler fiyatın düşüşünü önlemek için de arzlarını görülmemiş bir düzeyde azalttılar. Sonunda Nisan 2022'de OPEC+ üyesi 23 ülke günlük olarak 10 milyon varil çıtasını geçmeme hususunda anlaştılar. Ancak bu anlaşma da 2022'de sona erdi.
Şimdi de küresel ekonominin iyi bir ivme kazanması, OPEC+ üye ülkelerinin arzını arttırma kararına yol açtı. Bu arada Suudi Arabistan ve BAE'nin ihtilafları yüzünden bir önceki oturum sonuçsuz kalmıştı. Ancak iki ülkenin Pazar günü anlaşması üzerine sonunda arzın acil bir şekilde arttırılması hususunda bir anlaşmaya varıldı. Buna rağmen BAE yine de Suudi Arabistan'ın anlaşmanın 2022 Aralık'ına dek daha fazla üretim kotası almadan uzatılması talebine karşı çıktı.
Bu yüzden OPEC+ üye ülkeleri BAE, Suudi Arabistan, Rusya, Kuveyt ve Irak dahil üyelerin Mayıs 2022'den yeni kotalarla üretim yapmasını onayladı. Bu değişiklikler sonucu Mayıs 2022'den itibaren günlük olarak 1.6 mliyon varil petrol üretiminde artış gözlemlenecektir. Şimdi de petrol piyasasında arz ve talep koşullar dengelidir ve OPEC sekreterliğinin de bildirdiği üzere arz fazlası mevcut yılın sonuna dek yaklaşık bir milyon varil kadar olacaktır. Küresel ekonominin yeniden ayağa kalmasından yola çıkarak OPEC+ kararının önemli olduğu söylenmelidir. Son aylarda ham petrol fiyatının artması ve varil başına 80 dolara yönelmesi, ekonomik canlanma süreci yaşayan tüketici ülkelere artı bir yük olmuştur. Üretici ülkeler de 2020 yılındaki petrol krizinden dolayı fiyatların artmasından yanadırlar.
Siyasi meseleler uzmanı John Kamp ise petrol fiyatı hususundaki anlaşmazlıklara değinerek şöyle diyor: " Ham petrol varil fiyatının artması ve 80 doların üstüne çıkması üreticiler için uygun olabilir ancak tüketicilere yönelik baskıları iyice arttıracaktır. "
Aynı zamanda petrol üretimi ve arzının artmasının Batı'da özellikle de Amerika'da petrol yan ürünlerinin piyasalarında da etkili olacağı söylenmelidir.
