Bugün hicri şemsi 8 dey 1398, hicri kameri 2 cemadiülevvel 1441 ve 29 aralık 2019 pazar

113 yıl önce bugün hicri şemsi 8 dey 1285'de, İran milli meclisince hazırlanan ve tedvin edilen meşruta anayasası, İran'ın dönem Gacar şahı Muzafferidin şah tarafından imzalandı. Daha sonraları 107 ek maddenin eklendiği 51 maddesi vardı. Meşruta anayasası dikta Pehlevi rejimi döneminde büyük değişikliklere maruz kaldı. Öyle ki Muhammed Rıza Pehlevi döneminde temelden değiştirildi ve birkaç madde daha eklendi. Aslında anayasadan silinen maddeler halk ve İslam'ın hâkimiyetine aykırılık teşkil ediyordu ve eklenen maddeler ise Pehlevi rejiminin sulta düzeninin pekiştirilmesini sağladı. İlk anayasanın önemli maddelerinin değişmesi Meşruta hareketinin asıl yolundan sapmasına neden olan etkenlerdendir. 

*****

1050 yıl önce bugün hicri kameri 2 cemadiülevvel 391'de İranlı şair Ebu İshak Kesai Mervezi vefat etti. İran'da Samani döneminin sonları ve Gaznevi döneminin de ilk başlarında yaşayan Ebu İshak Kesai Mervezi, ilk başlarda medihe saray şairi idi ancak bir süre sonra fikri ve itikat açısından büyük değişimlere uğrayarak züht ve ibadet etmeyi seçti ve Peygamber Efendimiz saa ve onun mutahhar ehli beyti methinde vaaz vermeye başladı. Ebu İshak Kesai Mervezi kendinden bir şiir divanı geriye bıraktı ki Fars edebiyatı alanında çok değerli bir eser sayılmakta.

*****

72 yıl önce bugün hicri kameri 2 cemadiülevvel 1369'da Müslüman alim şeyh Ali Ekber Nehavendi vefat etti. Tahranda dünyaya gelen şeyh Ali Ekber Nehavendi Mirza Hasan Aştiyani ve Mirza Habibullah Reşti nezdinde öğrencilik yaptı.

*****

89 yıl önce bugün 29 aralık 1930'da Alman oryantalist Teodor Noldke hayata veda etti. Farsça, Arapça, Türkçe, İspanyolca ve İtalyanca dillerine musallat olan Noldke Sasaniler tarihi ve İranın milli hamaseti gibi eserleri kaleme aldı. 

****  

82 yıl önce bugün 29 aralık 1937'de İrlanda cumhuriyetinin bağımsızlığı anlaşması İrlanda cumhuriyetçi liderleri ile İngiliz hükümetince imzalandı ancak İngilizler 2. Dünya savaşının başlamasından dolayı bu anlaşmayı uygulamaktan vazgeçti. Savaştan sonra yani 1949 yılında güney İrlanda cumhuriyeti İngiltere'den bağımsızlığını resmen ilan etti. İrlanda cumhuriyetinin bağımsızlığı İrlandalı cumhuriyetçilerin 800 yıl boyunca İngilizlere karşı yürüttükleri amansız mücadelelerinin neticesinde gerçekleşti. 

*****

93 yıl önce bugün 29 aralık 1926'da 20. yüzyılının en meşhur Alman şairlerinden Rainer Maria Rilke hayata veda etti.  4 aralık 1875'de eski Çekoslavakyanın başkenti Prag kentinde Almanyalı anne babadan dünyaya gelen Rilke 21 yaşında Münih üniversitesinde felsefe ve sanat tarihinde eğitimine başladı. 1906'da saatler adlı eserini yayınlayan Rilke 1913'de kendi adını alan ilk şarkısı olan Elijer adlı eserini yayınlattı.012