Bugün hicri şemsi 25 dey 1398, hicri kameri 19 cemadiülevvel 1441 ve 15 ocak 2020 çarşamba

41 yıl önce bugün hicri şemsi 25 Dey 1357'de, İran halkının dikta şahlık rejimine karşı başlattığı yürüyüşlerin ardından şah rejimi güçleriyle halk arasında geniş çatışmalar başladı. İnkılapçı halkın haklılığının farkına varan bazı askerler garnizonlardan kaçtılar ve halka katıldılar. Söz konusu askerlerin halk güçlerine katılması şahlık rejimi ordusunun yapısı ve psikolojik yapısında köklü değişikliklerin yaşandığını gözler önüne serdi. İran İslam Cumhuriyetinin rahmetli kurucusu İmam Humeyni yayınladığı bildirilerinde şah ordusunun halka katılmalarını teşvik ederken, İslam'ın savunulması ve İslam ahkamının korunması yönünde halka katılmaları ve kendi vatanlarını yabancılardan kurtarmaları tavsiyesinde bulundu.

*******

21 yıl önce bugün hicri şemsi 25 Dey 1377'de İranlı mücadeleci alimlerden Ayetullah Muhammed Ali Hakkı Serabi vefat etti. Hicri şemsi 1307'de İran'ın kuzey batısındaki Tebriz kenti yakınında bulunan Serab kentinde dünyaya gelen Ayetullah Muhammed Ali Hakkı Serabi ilk eğitimini bitirdikten sonra dini ilimleri öğrenmek için Tebriz'e gitti. Ayetullah Hakkı 16 yaşında bilimini genişletmek için kutsal Kum kentine gitti ardından Irak'ın Necefi Eşref kentine yolculuk yaptı ve bu kutsal kentlerde kendi döneminin önde gelen hocalarından dersler aldı. Bu önde gelen âlim hicri şemsi 1355'de Kum ilmiye havzasından Tahran kentine gitti ve İmam Hüseyin as camiinin imametini üstlendi. İran genelinde inkılapçı hareketlerin başlamasıyla Ayetullah Hakkı bu camiyi islam inkılabının yayılması için güçlü bir kaleye dönüştürdü ve İslam inkılabının zaferinin ardından bu süreci ilerletti. Ayetullah Hakkı halkın oyu ile islami şura meclisi ve Hubregan meclis temsilcisi olarak seçildi. Onun en ünlü eserleri arasında İstidlal Fıkhı, Kuran-ı Kerim'in 4 cüz 'ünün tefsiri gibi eserlere değinebiliriz.   

******

645 yıl önce bugün hicri kameri 19 Cemadiülevvel 796’da, İranlı müneccim ve bilim adamı Emir Ologh Beig dünyaya geldi. O, Hicri kameri 824’de Özbekistan'ın güneyindeki Samarkand kentinde bir medrese inşa ettirdi ki bu medresede okutulan en önemli ders nücum bilimiydi. Olog Beygin diğer önemli girişimlerinden Samarkand rasathanesini kurmasıydı. 

*****

530 yıl önce bugün hicri kameri 19 Cemadiülevvel 911’de, Müslüman fakih, muhaddis ve lügat bilimcisi Celaleddin lakaplı Ebulfazl Abdurrahman Seyuti, Mısırın Kahire kentinde vefat etti. Hicri kameri 849’da dünyaya gelen Celaleddin gençliğinde Kuran-ı Kerim'i ezberledi. Seyuti yıllarca hadis, fıkıh, nahiv ve lügat bilimlerinde eğitim gördü ve bu bilim dallarında zirveye ulaştı. 

*****

225 yıl önce bugün 15 Ocak 1795'de, Rus yazar ve siyasetçi Aleksander Griboyedov dünyaya geldi. Dram yazarlığı konusunda büyük mahareti olan Aleksander Griboyedov siyaset alanında pek fazla başarı elde etmedi. İran'la Ruslar arasındaki ikinci savaşında Rus askerleriyle birlikte idi.012