Bugün hicri şemsi 6 behmen 1398, hicri kameri 30 cemadiülevvel 1441 ve 26 ocak 2020 pazar

55 yıl önce bugün hicri şemsi 6 Behmen 1343'de İran şahının en kilit konumundaki unsurlarından biri olan Emir Abbas Hoveyda'nın başbakanlık dönemi başladı. Şah rejiminin başbakanı Hasanali Mansur'un inkılapçı yöntemle infaz edilmesi üzerine Mansur kabinesinde maliye bakanı olan Emir Abbas Hoveyda hükümeti kurmakla görevlendirildi. Emir Abbas Hoveyda hicri şemsi 1357'de Ezhari hükümetince tutuklandı. Ancak bu tutuklama İslam inkılabının zaferiyle eş zamanlı oldu ve nihayet İslam inkılabının zaferinden birkaç gün sonra inkılap mahkemesinin hükmüyle infaz edildi. 

*****

38 yıl önce bugün hicri şemsi 6 Behmen 1360'da inkılap karşıtı grup olan komünistler birliği İran'ın kuzeyindeki Amol kentine saldırdı. Silahlı inkılap karşıtları komünist birliği kapsamında donanımlı bir şekilde hicri şemsi 6 Behmen 1360 gecesinde İranın kuzeyinde sonraki saldırılarına zemin hazırlamak için Amol kentine saldırdılar.  Ancak bu kentin inkılapçı halkı kısa sürede inkılap karşıtı saldırıları defettiler. Bu saldırıda Amol halkından bir kaçı şehit düştüler ve saldırıda bulunan inkılap karşıtlarından birçoğu ise helak oldular. 

*****

105 yıl önce bugün hicri şemsi 6 behmen 1293'de birinci dünya savaşı sırasında Ruslarla Osmanlılar arasında savaş İranın Azerbaycan bölgesinde başladı. Birinci dünya savaşının başlamasıyla İran'ın bu savaşta tarafsızlığını ilan etmesiyle birlikte Osmanlı ordusu hicri şemsi dey ayının başlarında İran'ın Azerbaycan bölgesine saldırdılar ve burayı ele geçirdiler. Osmanlıların saldırması üzerine Rusya hükümeti güçlerini İran'a gönderdi ve İran kentlerini ele geçirmek için iki taraf arasında İran topraklarında yoğun çatışmalar başladı.

***/***

197 yıl önce bugün 26 Ocak 1823'de İngiliz hekim ve çiçek aşısının kaşifi Edward Jenner hayata veda etti. 1749'da dünyaya gelen Edward Jenner 45 yaşında Hindistan'da ikamet ettiği dönemde çiçek aşısını keşfetmeyi başardı. Jenner, hastalarının çoğunun çiftçiler olduğu kanısına vardı ve çiftliklerde sığır ile çalışan kırsal bir toplumda çalıştı. 18. yüzyılda Çiçek, en ölümcül patojenik hastalığı olarak düşünülmüştür. Başlıca tedavi, bir Hollanda fizyolog Jan Ingenhaus’a başarı getiren ve İngiltere Büyükelçisi’nin eşi Lady Mary Wortly Montague tarafından 1721’de İngiltere’ye getirilen bir yöntemle yapılmıştır. Bu yöntem doğu ülkelerde oldukça iyi biliniyordu ve sağlıklı bir kişinin damarını çiziyordu. Hafif bir saldırıya maruz kalan bir çiçek hastalığından alınmış az miktarda madde ile sıkıştırıyordu. Tedavinin riski, hastanın ölümle sonuçlanan sıklıkla tüm hastalığa yakalanması idi.

******

17 yıl önce bugün 26 Ocak 2003'de Alman oryantalist ve İslam bilgini Ana Mari Şimil 81 yaşında vefat etti. O, 15 yaşındayken doğu kültürü ile tanıştıktan sonra İslam hakkında araştırmaya başladı ve Arapça, Farsça ve diğer doğu dillerini öğrenmeye başladı. 1941’de Berlin Üniversitesi’nde İslâmî Araştırmalar sahasında doktora yaptı. 1946-54 yılları arasında Marburg Üniversite’nde, 1954-59 yılları arasında da Ankara İlahiyat Fakültesi’nde Dinler Tarihi dersleri verdi. Bonn ve Harvard Üniversitelerinde çalıştı ve çok sayıda uluslararası ödül aldı ve çeşitli ilmî kuruluşlarda başkanlık ve üyelik yaptı. Arapça, Farsça, Urduca, Türkçe ve Sindçe’den Almanca’ya çeviriler yaptı. Çalışmaları özellikle tasavvuf büyüklerinden Mevlânâ, İbn Atâullah ve Hallâc üzerinde yoğunlaştı. Çeşitli ülkelerde konferanslar verdi.  

*****

26 Ocak Avustralya milli günüdür. 26 Ocak Avustralya halkı için tarihi bir gündür ve bugün ülkede milli gün ilan edilmiştir. 

****

70 yıl önce bugün, Miladi takvimle 26 Ocak 1950 yılında Hindistan'da Cumhuriyet düzeni kuruldu. Hindistan'ın 1947 yılında İngiltere'den bağımsızlığını elde etmesi ardından 3 yıl sonra cumhuriyet düzeni getirtildi ve ülkenin ilk cumhurbaşkanı ise Racendra Prasad seçildi. Elbette bu ülkede cumhurbaşkanı yargı gücü tarafından seçilmekte ve daha ziyade göstermeliktir ve asıl güç seçimlerle işbaşına gelen başbakanın elindedir.