Bu seri programımızda İran'ın Batı'sında yer alan Kermanşah eyaletinin turistik, tarihi ve kültürel potansiyellerini uzun uzadıya ele almaya çalışacağız.

Kermanşah eyaleti İran'ın Batı bölgesinde yer alıp kırsal ve doğa turizmi alanında çok büyük bir potansiyele sahip olan bir eyalettir.  2020 yılında ise "Kermanşah, Ekoturizm ve Kırsal Turizm Odağı"  başlıklı uluslararası bir etkinlik  bu şehirde düzenlenmesi planlanıyor.

Günümüzde  turizm  ekonomi dünyasının anahtar kavramlarından biri sayılıp  küresel ticaret alanında da önemli bir rol oynamaktadır.  Bu arada  ekoturizm ve doğa turizmi de son yıllarda  birçok uzman, seyir ve turları düzenleyen merkezler ve doğa hayranlarının ilgi odağına yerleşmiştir. Bu dünyanın her köşesinde geçerli olmuştur.

Ekoturizm ise  dünya genelinde en çok tutulan turizm turlarından olup tarihi eskilere dayanmaktadır.  Ancak doğayı gezme, tarla ve kırsal bölgeleri gezme eğilimi bir endüstri olarak modern bir kavramdır.   Yeşil turizm, istikrarlı turizm olarak da adlandırılan ekoturizm  çevreye ve doğaya sorumlu kalarak doğal güzelliklerden ve imkanlardan yararlanmak demektir. 

Ekoturizmin gelişmesi için  yerli insanların yardımları ve işbirliği yapmaları şart. Bu turizm türünde turizmi bölgeye çekmek amacı ile  çevrenin korunması, yerli kültür ve hüviyetin korunması için şarttır. Dünya Turizm Örgütü ise ekoturizm kavramını tanımlamak için de bu şartlara vurgu yapmıştır.  Bu çerçevede ise ekoturizm, az çok el değmemiş doğal bölgelere doğal güzellikleri ve vahşi doğayı araştırma veya keyif alma ve eğlenme amacı ile  yapılan seyahat olarak tanımlanıyor.  Bu çerçevede geçmişte ve mevcuttaki  kültürel boyutların da göz önünde bulundurulmasından söz ediliyor. 

 Bir diğer yandan ise yaklaşık otuz yıldır  ekoturizm, sivil kurum ve kuruluşlar aracılığı ile istikrarlı gelişmenin yöntemlerinden biri olarak değerlendirilmiştir. Birçok gelişme ve kalkınma ve de akademik uzman bu hususa vurgu yapmıştır.  Böylece ekoturizm genel kavramı ile turizmin alt kategorisi sayılmasının yanı sıra ekonominin bir  kolu olarak da tanımlanabilir. 

Ekoturizm, yerli insanların ve ahalinin değerler düzenine saygı çerçevesinde onlara karşı farkındalık yaratmak ve onların yerli özelliklerini tanımak doğrultusunda gelişmelidir.  Bu turizm şekli evsahibi toplumun  gelişmesine yardımcı olmalı. Hem de onların doğal imkanlarına ve çevre koşullarına zarar vermeden.  Ekoturizmin yerli toplumların desteklerinden yararlanma zaruretinden dolayıdır ki yerliler en usta tur rehberleri olarak seçiliyorlar.  Bu süreç ise dünyanın bir çok ücra noktasında  ekoturizm merkezlerini tıkır tıkır çalıştırmakta ve istihdam yaratıp kırsal bölgelerde yaşayan insanların hayat düzeyini arttırmaya yardım olmaktadır. 

Bunlara ilaveten doğa turizminden güdülen hedef daha çok seyahatçi ve ziyaretçilerin ekoturizm ve doğal kaynakları destekleme farkındalığının arttırılması, farklı kültürler ve düşüncelere saygı duyulması, yerli insanların siyasi ve ekonomik gelişmelerine yardımcı olunması ve insani meselelerdir. Tabii bu süreçte olumsuz çevresel ve toplumsal etkileşimleri en aza indirmek şart. Bu doğrultuda temiz turizm veya yeşil turizm diye bir kavram ortaya çıkmıştır. 

Bu alanda faaliyet gösterenler ise ekoturizmi bir kaç gösterge ile bağdaştırmaktadırlar.  Bu çerçevede ekoturizm, doğal hedef bölgelere yapılan seyahatleri kapsar, çevreye olumsuz etkilerin yapılmasını azaltır, kişisel çevresel farkındalığı arttırır, tasarruf için  doğrudan mali avantajlar sağlar, yerli insanların geçimini sağlamasına yardımcı olur, yerli kültürlere saygıyı arttırır ve demokratik insan hakları ve hareketleri de destekler. Buna rağmen kimi ülkeler için ekoturizm  sadece çevreyi koruyup kollayacak sade ve marjinal bir faaliyet olmayıp  ekonominin büyük dayanağı olan dev endüstriyel alandır.  Bu ülkelerde ekoturizm ve genel olarak turizm  ülkenin belli gayrı safi yurtiçi hasılasını kapsar. 

Mevcutta uluslararası camia  çevresel meseleleri dikkatle izlemektedir.  Doğa turizmi veya ekoturizm yada genel olarak turizm gibi kavramların yaygınlaşması da  insanların duyarlılığı ve sorunlarına karşı hassas olmasından kaynaklıdır.  Turistlerin ise  çevre ve çevrenin korunması hakkındaki farkındalıklarının artması  da  bu turizm türünün gelişmesinde yardımcı olmuştur.  

Ekoturizm ve genel olarak turizm istikrarlı gelişme sürecinde büyük etki yapmaktadır. İstikrarlı gelişme ise bir ülkenin kendi ihtiyaçlarını ve hayat kalitesini daha üst bir seviyeye taşıdığı süreçtir. Bu süreçte ise  geleceğe de ait olan doğal kaynaklar  tüketilir ve gelişme sağlanır ancak yine de gelecek kuşakların istekleri istikametinde hareket edilir. 

Araştırmalar ise  istikrarlı ve sürdürülebilir gelişmenin üç ana temeli olan  ekonomik gelişme, sosyal gelişme ve çevresel gelişmenin  doğrudan  turizm ile alakalı olduğunu gösteriyor. Bu çerçevede turizm ve sürdürülebilir gelişme arasında bire bir ve anlamlı bir ilişki söz konusudur.  Turizm türleri arasında ise doğa turizmi  diğer turizm türlerinden daha fazla sürdürülebilir gelişme ve kalkınma ile alakalıdır.  Sürdürülebilir ekoturizm ise doğal olarak sürdürülebilir olan turizmdir. Bu da bu tür turizmin, turistlerin mevcut ihtiyaçlarını karşılaması ancak doğal kaynakları ve sermayeleri zarar görmeden  devamlı bir şekilde gelecek nesillere taşıması ve teslim etmesi demektir. 

İran çeşitliliklerin diyarıdır.  Yılın tüm mevsimlerinde farklı farklı iklimlere sahip olmak gibi özel coğrafi konumu, güzellikler ile  dolu eşsiz doğal cazibelere ev sahipliği yapması, İran'ı dünyanın potansiyel olarak turistik hedef sayılan 5 ülke arasına yerleştirmiştir.  İran uzun bir tarihi ve uygarlık geçmişine sahiptir. Sayısız tarihi ve arkaik eserleri ve cazibeleri ile  hep bölge ve dünyada kendinden söz ettirmiştir.  Ayrıca  İran'ın kültürel çeşitliliği ve rengarenk yerli insanları özellikle de kırsal bölgelerdeki kültürel zenginlikleri  büyük bir turistik potansiyel yaratmıştır. Kültürel zenginlikler ve çeşitli doğal güzelliklere odaklanmak ve planlı bir şekilde gelişmeyen şehirlerden uzak kalmak  son yıllarda turizmin gelişmesinin ekseni olarak görülmüştür.  Yaklaşık 10 yıldır İran genelinde turistik köyler ve kırsal bölgeler belirlenmiştir.  Resmi ve resmi olmayan istatistikler ise  bu bölgelerin turistleri kendilerine çekmekte nispeten başarılı olduklarını gösteriyor.  Bu çerçevede ekoturizmin de geliştiği görülmektedir.  Farklı iklimsel ve kültürel potansiyellere sahip köylerin turizmin gelişmesinde etkili olduğu turizmi harekete geçirdiği görülmektedir. 

İran'da turistik kırsal bölgeler ve köyler  belli kriterler göz önünde bulundurularak  seçildi.  Bu kriterler arasında, köylerin ve binalarının mimarisi ve yapısı, yerli halkın geleneksel uğraşları, gelenek ve görenekleri, yöresel oyunlara değinmek mümkün.  Bu köyler aslında dünya ve ülke genelinden turizmleri kendilerine çekecek potansiyellere sahip olmuşlardır.  Halihazırda  İran genelinde onlarca turistik potansiyel taşıyan köy belirlenmiş ve kayıt altına alınmıştır.  Bunların çoğunda da doğal ve tarihi cazibelerin yanı sıra  konutlar,eğlence alanları ve diğer hizmet merkezleri bulunmaktadır. 

İran'ın Batı'sında bulunan Kermanşah eyaleti ise asil, kibar, şefkatli, konuksever insanları ile, geniş sınırları ile dilsel çeşitliliği ile  İran'ın turizm alanındaki büyük potansiyellerinden sayılır.  2600 kadar köyü ile dört mevsimi barındıran iklimi ile yüksek dağlar ve güzel ormanlar ve nehirleri ve ırmakları ile Kermanşah turistler özellikle de ekoturistler için cennet gibidir. 

Kermanşah şehrinin kültürü, sanatı ve tarihi de  dikkatten kaçmamalıdır. Kermanşah şehri  İran'ın kültür ve medeniyet alanında inkar edilemez bir konuma sahiptir.  İranlı turistlerin çoğu ise bu eyaleti ve şehri kendi hedefleri olarak belirlemişlerdir.  Kermenşah kırsal turizm ve köy turizmi alanında da geniş çaplı potansiyele sahiptir.  Eyaletin köyleri ise dört mevsim boyunca da turist kabul edebilecek kapasiteye sahiptir. Bu da bu eyaletin avantajlarından sayılır. 

Kermanşah eyaleti milli ve uluslararası alanında kayda alınan 2200 eseri ile özellikle de Bistun Tarihi Kompleksi ile çeşitli iklimsel zenginlikleri ile İran'ın Batı'sında paylayan bir incidir.  Son iki yıl içerisinde ise  2020 Kırsal Bölge Turizmi ve Ekoturizm uluslararası etkinliğin bu eyalette yapılması doğrultusunda  büyük emekler verildi ve sonunda da bu önemli etkinlik Kermanşah'a devredildi.  Buna esasen mevcut yılda  Kermanşah eyaletinin 505 köyünde ve 15 aşiret ve kırsal bölgede  bu etkinliğin çeşitli programları düzenlenecektir.  Bu çerçevede  Kasım 2020'de   160 ülkeden temsilcilerin katılımı ile Kermanşah ve Kordestan eyaletlerinin işbirliği ile   uluslararası kırsal bölge turizmi ve ekoturizm oturumu düzenlenecektir.