Ortadoğu gelişmeleri
Geçen hafta Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şükri, işgal altındaki Filistin topraklarına bir ziyaret gerçekleştirerek siyonist İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile görüştü.
Ancak bu ziyaret Mısır’ın siyaset ve medya çevrelerinde tepki ile karşılandı.
Geçen hafta Yemen’in istifa eden kaçak Cumhurbaşkanı Mansur Hadi, istifa eden bazı kabine üyeleri ile ve en başlarında yardımcısı Ali Muhsin Ahmer’le beraber Yemen’in merkezinde Mareb kentine geldi.
Geçen hafta Amerika savunma Bakanı Ashton Carter Irak’a beklenmedik bir ziyaret gerçekleştirerek Irak Başbakanı Haydar İbadi, savunma Bakanı Halid Ubeydi ve IŞİD karşıtı kurulan ittifaka bağlı güçlerin Amerikalı komutanı General Sean Mac Farland ile görüştü.
Bahreyn halkı geçen hafta yine bu ülkenin seçkin alimi Ayetullah Şeyh İsa Kasım’a destek yönünde protesto eylemlerini sürdürdü. Halife rejimi ise her zaman olduğu gibi protesto eylemlerine sert bir şekilde müdahalede bulundu.
Tunus’ta siyasi partiler, işçi sendikaları başkanları Kartaj cumhurbaşkanlığı sarayında aynı adla anılan milli vahdet hükümetini kurma belgesini Tunus Başbakanı Habib El Sid yokluğunda imzaladı. Kartaj anlaşmasının imzalayan tarafların belgede belirlenen süre içerisinde milli vahdet hükümetinin yapısı ve yeni Başbakan üzerinde uzlaşmaları gerekiyor. Tunus’ta siyasi parti liderleri ve bazı teşekküllerin başkanları Başbakan El Sid’den görevinden istifa etmesini ve böylece milli vahdet hükümetinin faaliyeti için engel oluşturmamasını istedi. Ancak Başbakan El Sid, kendisinin siyasi kaderi hakkında ancak Tunus parlamentosu karar alması gerektiğine inanıyor.
Geçen hafta Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şükri, işgal altındaki Filistin topraklarına bir ziyaret gerçekleştirerek siyonist İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile görüştü. Gözlemciler bu ziyaretin en önemli amacını, iki taraf arasındaki ilişkileri takviye etme şeklinde açıkladı. Samih Şükri’nin işgal altındaki Filistin’e ziyareti son 9 yılda, yani 2007 yılından beri Mısırlı bir Dışişleri Bakanı’nın yaptığı ilk ziyaret sayılıyor ve iki taraf arasında ilişkilerin normalleştirilmesini amaçlıyor.
Şükri ziyareti sırasında Netanyahu ile düzenlediği ortak basın toplantısında açık ve şeffaf bir şekilde Araplarla İsrail arasında bazı ortak yönler bulunduğunu ve ortak bir tehlike hem Mısır ve hem İsrail ve hem bölgedeki tüm ülkeleri ve milletleri tehdit ettiğini, bu da terör tehlikesi olduğunu belirtti.
Ancak Samih Şükri’nin bu ziyareti, Mısır’ın siyaset ve medya çevrelerinde tepki ile karşılandı. Mısırlı bazı gazeteciler ve siyasi aktivistler geçen hafta Çarşamba günü Samih Şükri’nin işgal altındaki Filistin’e ziyaretini ve Netanyahu ile görüşmesini protesto etmek için gazeteciler birliği binasının önünde toplanarak korsan İsrail bayrağını yaktı. Öte yandan Mısır 6 Nisan gençlik hareketi de bibr bildiri yayımlayarak Samih Şükri’nin işgal altındaki Filistin’e ziyaretini ve Netanyahu ile görüşmesini kınadıklarını açıkladı. Söz konusu hareket Samih Şükri’nin işgal altındaki Filistin’e ziyareti ve Netanyahu ile görüşmesine sadece ihanet adı verilebileceğini vurguladı.
6 Nisan gençlik hareketi bildirisinde Samih Şükri’nin işgal altındaki Filistin’e ziyareti Mısır yönetiminin alnında bir ayıp lekesi olduğunu ve bu ziyaret için söylenebilecek tek şey Mısır’ın ilkelerine ve milli kerametine bir tokat olduğundan ibaret olduğunu vurguladı.
Mısır’ın eski cumhurbaşkanlarından Cemal Abdulnasır’ın kızı Huda Abdulnasır da geçen hafta Mısır’ın El Ahram gazetesinde yayımladığı makalesinde Samih Şükri’nin İsrail ziyaretini eleştirdi. Huda Abdulnasır, bu ziyaret Mısır ile korsan İsrail ilişkilerini normalleştirme yönünde yeni bir adım sayıldığını belirtti. Huda Abdulnasır makalesinde eğer Samih Şükri’nin ziyareti ve siyonist rejim elebaşıları ile görüşmesi Filistin milletinin çıkarları yönünde ise, Filistin milleti kendine özgü hükümeti olduğunu ve bu görüşmeyi gerçekleştirebileceğini vurguladı.
Ancak Samih Şükri bu ziyarete yönelik tüm itirazlara aldırmadan geçen hafta Çarşamba günü bir de ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi ve Filistinli yetkililerle siyonist rejim elebaşıları arasında uzlaşma sürecinin yeniden başlatılması yönündeki çabaları ele aldı.
Geçen hafta Yemen barış müzakereleri Kuveyt’te 15 Temmuz tarihinde yeniden başlaması kararlaştırıldığı halde Riyad yönetimine bağlı heyetin sabotajları ile müzakereler başlamadı. Londra’da yayımlanan El Hayat gazetesi Yemen’in kaçak Cumhurbaşkanı Mansur Hadi geçen Perşembe günü Riyad’da Yemen barış müzakerelerini destekleyen 18 ülkenin büyükelçileri ile görüştüğünü yazdı. Gazete diplomatik kaynaklardan naklen, Amerika ve bazı Batılı ülkeler Yemen’in istifa eden cumhurbaşkanına Yemen barış müzakerelerine geri dönmesi için baskı yaptıklarını belirtti.
Bu arada Mansur Hadi’ye yakın bir kaynak geçen hafta El Hayat gazetesine verdiği demeçte Mansur Hadi taraftarları artık Ensarullah ile müzakere masasına oturmayacaklarını belirtti. Söz konusu kaynak Yemen barış müzakerelerine katılmama gerekçesini istifa eden hükümetin BM Yemen özel temsilcisi İsmail Veled Şeyh Ahmed’in Yemen’le ilgili açıkladığı yol haritasına itiraz şeklinde ifade etti. Yemen barış müzakerelerine katılan Riyad’a bağlı heyet söz konus yol haritası gerçekçi olmadığını ve tamamen Ensarullah yandaşı garez-kar bir yol haritasını olduğunu iddia ediyor.
Bir başka gelişmede, Geçen hafta Yemen’in istifa eden kaçak Cumhurbaşkanı Mansur Hadi, istifa eden bazı kabine üyeleri ile ve en başlarında yardımcısı Ali Muhsin Ahmer’le beraber Yemen’in merkezinde Mareb kentine geldi. Bu ziyaret, Yemen’in kaçak Cumhurbaşkanı Mansur Hadi’nin kendisine bağlı güçlerin ve Suud rejiminin işbirlikçilerinin en önemli üssü sayılan Mareb’e ilk ziyaret sayılıyor. Mansur Hadi burada yaptığı açıklamada BM, Yemen’e atadığı özel temsilcisi İsmail Veled Şeyh Ahmet’in hazırladığı yol haritasını onlara dayatmaya çalıştığı takdirde Yemen barış müakerelerini askıya alacakları tehdidinde bulundu.
Öte yandan Yemen’de savaş geçen hafta da tüm şiddetiyle devam etti. Suud rejimine bağlı savaş uçakları geçen hafta yine Yemen’in çeşitli bölgelerini bombardıman ederek onlarca Yemenli vatandaşı katletti, onlarca vatandaşı da yaraladı. Bu arada Yemen ordusu ve halk güçleri de ülkenin çeşitli bölgelerinde Mansur Hadi ve Suud rejimine bağlı güçlere ağır darbe indirdi. Suud rejimine bağlı işbirlikçi güçler en ağır kayıpları Mareb çevresinde verdi.
Geçen hafta Irak’ın başkenti Bağdat art arda düzenlenen terör saldırıları ile sarsıldığı bir sırada Amerika savunma Bakanı Ashton Carter Irak’a beklenmedik bir ziyaret gerçekleştirdi.
Irak geçen hafta Salı, Çarşamba ve Cuma günlerinde onlarca ölü ve yaralı geride bırakan kanlı saldırılara sahne oldu. Irak güvenlik güçleri ayrıca kutsal Kerbela kentinde 5 bomba yüklü aracı bulup etkisiz hale getirdiklerini duyurdu.
Irak bu kanlı gelişmeleri yaşarken bir de Amerika savunma Bakanı Ashton Carter’in beklenmedik ziyaretine şahit oldu. Irak’a gelen Carter, Başbakan Haydar İbadi, Savunma Bakanı Halid Ubeydi ve anti terör ittifakına bağlı güçlerin Amerikalı komutan General Farland ile görüştü.
Ashton Carter Iraklı yetkililerle görüşmelerinde Amerika’nın Musul’u kurtarma operasyonunda Irak güçlerine yardımcı olmaya hazır olduğunu, Amerikalı askeri müsteşarlar bu operasyonda Irak ordusuna eşlik edebileceklerini belirtti. Carter ayrıca Musul’un güneyinde El Kıyare El Garb hava üssünün geri alınmasına işaret ederek bu operasyonun amacı söz konus üste bir lojistik merkez kurmak olduğunu, Amerika Irak ordusuna lojistik desteğini bu üsten verebileceğini ifade etti.
Geçen hafta Amerika savunma Bakanı Ashton Carter’in Irak ziyareti sırasında yaşanan daha önemli bir gelişme, Washington ile Bağdat arasında yeni bir güvenlik anlaşmasının imzalanmasıydı. Irak Başbakanı İbadi’nin danışmanı Mazhar Muhammed Salih anlaşmanın değerini 2.07 milyar dolar değerinde ve Amerika’nın Irak ordusunun askeri ihtiyaçlarını karşılamak üzere uzun vadeli kredi şeklinde olduğunu belirtti.
Bu gelişmeye paralel olarak yaşanan tuhaf bir gelişme de Amerika savunma Bakanı Carter’in Bağdat’a gelmesinin hemen ardından Kanada savunma Bakanı Harjit Singh Sajjan’ın da Bağdat’a gelerek Iraklı yetkililerle görüşmesiydi. Bağdat yönetimi bu iyaretin amacını Kanada yönetiminin Irak yönetimine mali ve askeri yardımlarını görüşme şeklinde açıkladı.
Ve bir başka gelişmede geçen hafta Irak’ta Cumhuriyet nizamının kuruluş yıldönümünde Irak ordusunun askeri geçit töreni düzenlemesiydi. Geçen hafta 15 Temmuz Perşembe günü Irak’ta cumhuriyetin kuruluşunun 58. Yıldönümüydü. Bu çerçevede Irak ordusu tekfirci IŞİD terör örgütüne karşı mücadele gücünü ve yeteneğini sergilemek amacıyla Başbakan Haydar İbadi ve Irak silahlı kuvvetleri başkomutanı ve diğer bazı resmi askeri ve sivil yetkililerin katıldığı törende Bağdat’ın Tahrir meydanında askeri geçit töreni düzenledi.
Geçen hafta Irak ordusu Musul’u kurtarma operasyonunun düğmesine bastı. Irak’ın Sadr hareketi lideri Muktada Sadr da Irak halkından Bağdat’ın merkezinde Cuma düzen düzenlenen eyleme katılmaya davet etti. Bu çağrının üzerine on binlerce Iraklı vatandaş eyleme katıldı. Protesto eylemine katılan Iraklılar ülkelerinde reform yapılmasını ve yolsuzluk yapanların hükümetten atılmalarını istedi. Protestocular fesada hayır, etnikçiliğe hayır, vahdete evet sloganları attı.