Pars Today

Batı Asya gelişmelerini irdelediğimiz haftalık programımızın bugünkü bölümünde tekrar sizlerle birlikteyiz. Bugün yine her hafta olduğu gibi Batı Asya bölgesinin geçen haftaki en önemli gelişmelerini gözden geçireceğiz. Birlikte dinleyelim.

Bültenimizi geçen hafta Batı Asya bölgesinde yaşanan önemli gelişmelerin ana başlıkları ile açıyoruz.

• Irak’ta yeni parlamentonun ilk oturumunu düzenlemesi,
• Oturumun ardından yaşanan bazı gelişmeler,

Geçen hafta Batı Asya bölgesinin önemli bazı gelişmeleriydi.Geçen hafta Irak’ta yeni parlamento ilk oturumunu geçen Pazar günü düzenledi. Oturum bir kaç saat gecikmenin ardından gerçekleşti. Pazar günkü oturumuna Kürt milletvekilleri geleneksel Kürt kıyafetleri ve Sadr hareketine bağlı milletvekilleri de kefen giyerek katılmıştı. Kürt parlamenterler ise Kürtçe yemin etti.

Buna karşın Irak parlamentosunun ilk oturumunda en önemli hadise milletvekillerinin kavgaya tutuşmasıydı.

Irak parlamentosunda Şii grupların koordinasyon işini yürüten “koordinasyon çerçevesi” adlı komite, 88 milletvekili ile parlamentonun en büyük siyasi kanadı olarak ilan edilmesi için dilekçesini oturumun başkanlık divanına sundu; Sadr hareketi ise 76 milletvekilinin adını içeren dilekçesini ayrı olarak sundu.

Oturumun atmosferine hakim olan gerginliğin tırmanması üzerine koordinasyon çerçevesi adayların üzerinde mutabakata varılıncaya dek başkanlık divanı üyelerinin seçiminin ertelenmesini istedi, ancak parlamentonun gergin atmosferi işi sözlü ve fiziki çatışmaya doğru sürekledi ve milletvekillerinden biri oturumun başkanlığını yürüten en yaşlı milletvekili Mahmut El Meşhedani’ye saldırdı. Genel kurulda atmosferin iyice gerilmesi ve El Meşhedani’nin sağlık durumu kötüleşmesi üzerine bir ambulans onu Bağdat’ın yeşil bölgesinde İbni Sina hastanesine kaldırdı.

Bu gelişmenin üzerine oturuma katılan milletvekilleri Amer Faez’den parlamentonun ikinci yaşlı milletvekili olarak oturuma başkanlık etmesini istedi, ancak Faez bu talebi reddetti. Daha sonra El Meşhedani ve Faez’den sonra üçüncü yaşlı milletvekili olan Takaddum adlı Sünni ittifaktan Haled Deraci oturumun başkanlığını üstlendi; ancak koordinasyon çerçevesi kanadına üye milletvekilleri ve diğer bazı kanatların milletvekilleri oturumu terk etti.

Oturumun sonunda El Meşhedani’nin 14 oyu ve batıl ilan edilen 14 oya karşı Muhammed Halbusi 200 oyla yeni parlamentonun Başkanı seçildi. oturumda Sadr hareketinin milletvekili Hekim Zameli birinci Başkan yardımcısı ve IKDP milletvekili Şahvan Abdullah da ikinci Başkan yardımcısı seçildi.

Ancak oturumun sona ermesinin ardından parlamento Başkanı seçim sürecine itirazlar da başladı. Koordinasyon çerçevesi komitesi Irak federal mahkemesine yazdığı mektupta, parlamento Başkanı ve başkanlık divanı üyelerinin seçim süreci Irak anayasasına aykırı olduğunu belirterek bu seçimin sonuçlarının iptal edilmesini istedi. Koordinasyon çerçevesi komitesi parlamento açıklamasında oturumunda çıkan çatışma El Meşhedani’nin yaralanmasına ve hastaneye kaldırılmasına yol açtığını, ama maalesef bazı kanatlar hiç bir yasal temele dayanmayarak oturumun devam etmesi üzerinde ısrar ettiklerini kaydetti.

Koordinasyon çerçevesi komitesi bildiride şu ifadelere yer verdi:

Biz bu çatışmanın ardında yer alan siyasi tarafları sergiledikleri tekelci tavırları ve isteklerini dayatmak üzere şiddete başvurmaları ve kaosa yol açmalarından sorumlu biliyoruz.  Biz parlamento Başkanı ve iki yardımcısının seçimi için düzenlenen oturumun sonuçlarını tanımıyoruz, zira bu oturum, görevini yerine getirmekle sorumlu olan en yaşlı milletvekili olarak oturumun başkanının yokluğunda düzenlenmiştir.

Bu itirazın üzerine Irak federal mahkemesi yeni parlamentonun başkanlık divanının faaliyetini geçici olarak askıya aldı. Konu hakkında Perşembe günü bir açıklama yapan federal mahkeme, bu karar Basem Haz’al Haşan ve Mahmut Davut Salman adlı iki milletvekilinin şikayeti üzerine alındığını belirtti. Söz konusu Iraklı iki parlamenter, parlamentonun ilk oturumunda ve yeni başkanlık divanı seçimi sırasında işlenen suçların hakkında federal mahkemeye şikayette bulundu. Federal mahkeme kararında iki milletvekilinin şikayeti sonuçlanıncaya dek seçilen yeni başkanlık divanının faaliyeti geçici olarak askıya alındığını belirtti.

Irak parlamentosunun ilk oturumunda üç önemli nokta dikkat çekiyordu. Birincisi, parlamentonun yeni Başkanı ve yardımcılarının seçilmesi Sadr hareketi, Takaddum ittifakı ve IKDP arasında koordinasyon sağlandığını ve Sadr hareketi diğer iki kanadın ve bazı Şii siyasi kanatların yardımı ile parlamentoda çoğunluğu sağlayarak yeni Başbakanı belirleyebileceğini gösterdi.

İkincisi Muhammed Halbusi’nin yeniden parlamento Başkanı seçilmesinden sonra birçok gözlemci Berham Salih’in de ikinci kez Cumhurbaşkanı seçilebileceğini dile getirmeye başladı; zira artık bundan önce Irak’ta üç erkin başkanlarının yeniden bu görevler için seçilmemeleri yönünde çizilen kırmızı çizgi pratikte söz konusu olmadığı anlaşıldı. Öte yandan IKYB partisi de hâlâ Berham Salih’in yeniden cumhurbaşkanlığına aday olması üzerine vurgu yapıyor.

Üçüncü önemli noktaya gelince, Irak’ta yeni gerginliklerin meydana gelebileceğinden söz ediliyor. Bu doğrultuda geçen Cuma günü parlamento Başkanı Muhammed Halbusi’nin başında bulunduğu Takaddum partisi ve Hamis Hancer’in başkanlığını yürüttüğü El Azm partisinin merkezleri kimliği belirsiz kişilerce el yapımı bombalarla hedef alındı. Saldırılar Iraklı siyasi liderler ve şahsiyetlerin tepkisine yol açtı. Irak milli hikmet hareketi lideri Ammar Hekim ülkenin siyasi istikrarının bozulması için düzenlenen kuşkulu saldırıların hakkında uyarıda bulundu.

Fetih ittifakı lideri Hadi Ameri ve Kanun Devleti ittifakı lideri Nuri Maliki de saldırıları kabul edilemez niteleyerek kınadı.

Bu saldırılardan önce Bağdat’ın yeşil bölgesinde yer alan ABD büyükelçiliğine de roketli saldırı düzenlenmişti. Başta Haşdi Şabi hareketine yakın gruplar olmak üzere Iraklı direniş grupları bu saldırıyı kınadı. Asaib Ehli Hak Hareketi Genel Sekreteri Kays Hazali saldırıya gösterdiği tepkide, direniş gruplarının bu saldırıda eli bulunmadığını belirterek, saldırı Irak’ta mevcut durumu bozmak üzere yapıldığını belirtti.

Gerçekte Irak yeni başbakanın belirlenmesi ve yeni hükümetin kurulmasının arifesinde yer aldığı şu hassas şartlarda görünen o ki bazı çevreler Irak’da huzur ve istikrarı bozmaya ve böylece yeni başbakanın seçilmesini ve yeni hükümetin kurulmasını erteleterek işgalcilerin bu ülkede varlığına gerekçe üretmeye ve ayrıca terör örgütlerinin yeniden Irak’ta faaliyete geçmelerine zemin hazırlamaya çalışıyor.

Kuşkusuz Irak’ta bu tür olayların meydana gelmesinin başlıca sebebi, Amerikalı terörist askerlerin Irak’taki işgalci varlığıdır. Irak milleti ve siyasi grupları ülkenin milli egemenliği ve bağımsızlığına vurgu yapan anayasaya göre ve yine Irak parlamentosunun ecnebi güçlerin ülkelerinden çekilmesi yönünde karar almasından sonra artık Amerikalı işgalcileri ülkelerinde istemiyor. Bu yüzden Amerika yönetimi Irak’ta askeri varlığını sözde müsteşar şeklinde sürdüreceğini açıklamasından sonra Irak milleti ve direniş grupları Amerika’nın bu kararına kesin karşı olduklarını ilan ettiler.

Buna göre gözlemciler Irak’ta başta Ehl-i Sünnet’in iki siyasi partisi olan Takaddum ve El Azm partilerine yapılan saldırıları Iraklı Ehl-i Sünnet partileri ve aşiretleri Şii partilere karşı kışkırtmak için yapılan saldırılar şeklinde yorumluyor; zira Irak’ta Şii partiler ve direniş grupları Amerikalı terörist askerlerin Irak’taki varlığına karşı çıkanların başında yer alıyor. Bu yüzden gözlemciler, Amerika ve bölgedeki S. Arabistan ve korsan İsrail gibi uyduları Irak’ta fitne çıkarmaya çalışmaları muhtemel olduğunu belirtiyor.