Украина уруши бошланганидан олти ой ўтгач, унинг истиқболлари

Украина президенти Владимир Зеленский Украина урушининг 181-кунида шундай деди: Биз Россия билан ўт очишни тўхтатиш бўйича музокаралар олиб боришга тайёр эмасмиз. Биз Украина ҳудудининг бир қисмини йўқотишга олиб келган Минск келишувларининг ёмон тажрибасини такрорламоқчи эмасмиз.

Украинадаги урушнинг еттинчи ойи арафасида Украина президентининг янги позициясини эълон қилиши Иккинчи жаҳон урушидан кейин Европа қитъасида икки давлат ўртасидаги биринчи классик урушни тугатиш нуқтаи назаридан ижобий истиқбол қолдирмайди. Кўринишидан, сўнгги ойларда Россиянинг олға силжишининг олдини олишга бор кучини сарфлаган Ғарбга йўналтирилган Киев ҳукумати Ғарбнинг улкан ҳарбий ва қурол-яроғ ёрдамига қарамай, бу давлатнинг шарқий ва жанубий ҳудудларини қайтариб ололмагани туфайли, ўз имиджини сақлаб қолиш учун ўт очишни тўхтатиш келишуви қабул қилинмаслигига урғу беришдан бошқа чораси йўқ.

Бошқа томондан, дастлаб Киев ҳукуматининг Украина шарқидаги Донетск ва Луганскга қарши душманона ҳаракатларининг олдини олиш учун Украинадаги махсус ҳарбий амалиётлари мақсадини эълон қилган Россия, энди бу урушнинг давомида Украинанинг Ғарбга йўналтирилган ҳукуматининг ҳокимиятдан кетишини истайди. Айни пайтда, Москва ўз мулкларини, хусусан, Украинанинг жанубий қисмида бирлаштирди. Россия расмийлари ҳозир Украинадаги урушнинг узайтирилиши ҳақида гапирмоқда. Женевада жойлашган халқаро ташкилотлардаги Россия вакили Геннадий Гатилов дейди: Биз Украина масаласини дипломатик йўл билан ҳал қилиш имкониятини тасаввур қилмаймиз ва узоқ муддатли можарони кутмоқдамиз.

Украинадаги урушни Ғарбнинг Россияга нисбатан ёмон ниятлари ва тажовузкор хатти-ҳаракатлари натижаси сифатида кўриш мумкин. Гап шундаки, Россиянинг Украинага ҳужуми аслида Москванинг Украинани НАТОга аъзо бўлишга ундаш ва Россия миллий хавфсизлигига жиддий хавф туғдириш орқали Ғарбнинг агрессив ҳаракатларига жавоби бўлди. Россиянинг бу ҳаракати АҚШ ва НАТОнинг Россиянинг Украинани НАТОга аъзолигидан воз кечиш ва НАТО кучларини 1997 йил чегараларига олиб чиқиш ҳақидаги асосли сўровларига, яъни НАТОдаги Марказий ва шарқий Европа мамлакатларининг аъзолик жараёни бошланишидан олдин қилган салбий жавобларидан кейин содир бўлди. 

Бошқа томондан, Қўшма Штатлар ва унинг Канада, Австралия ва ҳатто Япония каби бошқа Европа ва ноевропалик ҳамкорлари Украинадаги урушни Россия ва йигирма йилдан ортиқ вақт давомида Европа, Ғарбий Осиё, Лотин Америкаси ва ҳатто Шимолда Америка ва НАТОнинг ҳаддан ташқари ҳаддидан ошишига қарши турган президент Владимир Путин билан ҳисоб-китоб қилиш учун ноёб имконият деб билишади.  Бундан ташқари, Ғарб етакчилари нуқтаи назаридан, Россиянинг Украина урушида НАТОга яқин ҳудудда ғалаба қозониши ушбу ҳарбий ташкилотнинг обрўсизланиши ва Россиянинг минтақавий ва халқаро нуфузи ва қудратининг янада кенгайишига олиб келади ҳамда Европадаги ҳарбий ва сиёсий мувозанатни Ғарбнинг зарарига ўзгартиради. Шунинг учун улар Россиянинг ғалабасини ҳар қандай ҳолатда ҳам олдини олишга бел боғлаган. Бу масала Европа ва Американинг юқори мартабали расмийлари томонидан бир неча бор кўтарилган. "Хорижий алоқалар бўйича Европа кенгаши"нинг Катта Европа дастури директори Мари Дюмулин фикрича, Ғарб иттифоқчиларининг Украинани кучли қўллаб-қувватлагани ҳар бир томоннинг ҳозир чекинишини қийинлаштирди. У айтди: "Ҳар бир томон ҳали ҳам ҳарбий устунликка эга бўлиши мумкин деб ўйлайди, шунинг учун бу уруш тез орада тугаши даргумон."

Шу билан бирга, Қўшма Штатлар Россия армиясини имкон қадар заифлаштириш ва Россияга қарши кенг кўламли ва мисли кўрилмаган санкцияларни янада самаралироқ қилиш мақсадида Украинадаги урушнинг давом этишини истайди.

Вашингтон аллақачон Украинага 10 миллиард доллардан ортиқ қурол-яроғ ёрдамини тақдим этган ва сешанба куни АҚШ расмийси Вашингтон чоршанба куни Украинага 3 миллиард долларлик янги хавфсизлик ёрдам пакетини эълон қилиши кутилаётганини айтди. Бундан ташқари, Қўшма Штатлар Украинага расмий равишда етказиб беришни эълон қилган турли хил қурол-яроғлардан ташқари, Украинага яширинча янги ҳужум қуролларини тақдим этди, бу, албатта, уруш кўламини Россия ҳудудига кенгайтириш ва  Москва ва Киев ўртасидаги қарама-қаршилигини кучайтиришга қаратилган. Шундай қилиб, ҳеч бўлмаганда ҳозирги вақтда Украинада урушни тугатиш истиқболи йўқ.