Каромат деганда қадр-қиймат шарофат, ифтихор ва эҳтиром тушунилади. Қадр-қиймат деганда, иззат-икром, шарофат пасткашликдан воз кечиш ва ҳурмат-эҳтиромни бажо келтириш тушунилади. Бу сӯзларнинг баъзи бири инсоннинг ижтимоий, сиёсий, диний ва ҳатто оиладаги ӯрнинии белгилайди.

Имом Ризо (а) ўзининг олий таълимотларида ислом тизимининг масъуллари ва маъмурлар ҳақида тўхталиб ҳар бир шахс биринчи навбатда ўзини яратиш фикрида бўлиши лозим ва керакли малакаларни ўз вужудида ошкор этиши ва бошқа инсонлар билан яхши ва эзгў муносабатни барқарор этиб, барча халқ учун хизматкор бўлиши лозим деб таъкидланади.

Барча инсонлар эркак ва аёл, ирқлари, тиллари ва ижтимоий келиб чиқишларидан қатъий наазар баробар ҳақ-ҳуқуқлардан баҳраманд бӯлишга уринишади. Аммо жамиятнинг баъзи бир қатлами ҳамиша таважжуҳсиз қолиб, ҳақ-ҳуқуқлари поймол бӯлиб келган.

14 аср бундан илгари ислом дини зуҳур этиши билан аёлларнинг эсдан чиқиб кетган қадр- қийматлари қайта тикланди. Ислом дини таълимотларига кӯра эркак ва аёл барорбар фитратда яралишган.

Шубҳасиз инсонлар жамиятида унинг ҳама аъзолари учун бир хил шароитлар яратилган бӯлмай ҳар ким учун турлича. Шунинг учун ҳам жамиятда эҳтиёжманд қатлам ҳама давру замонда бӯлиб келган.

Шарофатли инсон атрофидаги барча нарсаларни Худонинг нишона ва белгиси деб билади. Бундай инсон ӯз шахсиятини ривожлантириш орқали Худога яқинлашаверади.

Қулдорчилик қадимги замонда ривожланган тизим бӯлиб, қуллар ӯз замонларида жамитятининг ажралмас бир қисмини ташкил этиб, уларни озод этиш фикри ҳеж кимнинг эсига ҳам келмасди.

Ҳеч ким ӯз ирода ва эркинлигидан ноӯрин фойдалинб, кӯнгли истаган номаъқул ишни қилишга ҳақли эмас. Бу қилмиши билан инсон ижтимоий адолат ва инсон фазилатини белгиловчи нормаларни поймол этган бӯлади. Шунингдек ахлоқсизлик ва тартибсизлик инсон қадр-қийматига путур етказадиган амаллардандир.

Аллоҳ таоло инсонга каромат ва шарофат бағишлагани билан бирга, унга ирода ҳам берган, то ӯзининг истеъдод ва қудратига таяниб, ахлоқий фазилатлар касб этсин ва инсоний камолотга эришсин. Барча инсонлар фитрий хилқат юзасидан тенг бӯлиб, турли кӯрсаткичларга кӯра, турли поғоналарда туриб, бири-иккисидан устун туришади.

Қадр-қиймат деганда, иззат-икром, шарофат пасткашликдан воз кечиш ва ҳурмат-эҳтиромни бажо келтириш тушунилади. Бу сӯзларнинг баъзи бири инсоннинг ижтимоий, сиёсий, диний ва ҳатто оиладаги ӯрнинии белгилайди.